เหตุการณ์โลกทุกวันนี้ดูสับสนอลหม่่านวุ่นวายไปทุกหย่อมหญ้า สิ่งที่ไม่เคยมีก็ปรากฎ สิ่งที่เลวร้ายกลับเลวร้ายยิ่งขึ้น ผู้คนเห็นแก่ตัวแย่งถิ่นกันอยู่ แย่งคู่กันพิศวาส แย่งอำนาจกันเป็นใหญ่ คนไม่มีศีลธรรมขึ้นมาเป็นผู้น้ำบ้านเมือง ชาวประชาราษฏร์ถูกข่มเหง นายทุนบ้าเลือด ชาวไร่สวนน้ำตาตก คนทำไม่ได้กำไร คนค้าขายกลายเป็นเศรษฐี เหตุการณ์ของโลกนับวันจะเลวร้ายตกต่ำไปเรื่อยๆ ถ้าคนไม่ยึดมั่นในศีลธรรมปฏิบัติตามคำสอนของพระพุทธเจ้า เรามาดูกันว่าเมธีอีสานโบราณท่านได้ทำนายเหตุการณ์ของโลกในช่วยกึ่งพุทธกาลไว้อย่างไรบ้าง
"ผญาทำนายเหตุการณ์โลกเมื่อถึงกึ่งพุทธกาล"
ซอมเบิ่งเด้อสองพันห้าโลกาสิไหวหวั่น
โลกสิผันเปลี่ยนปิ้นหินแผ่นล้านสิลอยน้ำดังสโนว์
คนสิโสเสียถิ้มของดีมีคุณค่า
ไปเอาหมากน้ำเต้าของเบานั้นว่าดี
แก่นจันทน์มีค่าล้ำผัดนำไปแลกตะกั่ว
เจ้าหัวถมแม่น้ำนทีกว้างขาดเขิน
เงินสิเป็นพระเจ้าข้าวสิเกิดเป็นหนอน
ไม้ไผ่อ่อนไล่คาบช้างกวางฟานเต้นไล่เสือ
เมียบ่ยำเกรงย้านผัวตนคือเก่า
ฝูงลูกเต้าบ่ฟังเฒ่าพ่อแม่ตน
คนสิเกิดเดือดฮ้อนบ่คือก่อนคราวหลัง
ศิษย์บ่ฟังคำครูด่าเถียงบ่เกรงย้าน
อันธพาลสิมีหน้าพาลาสิเป็นใหญ่
ไพร่กระจอกงอกง่อยสิเป็นเจ้านั่งเมือง
เคยฮุ่งเฮืองกลายเป็นเศร้าบ้านเมืองเฮาสิเป็นป่า
วัดสิกลายเป็นบาร์พระสิเป็นไก่น้อยข้าวสารเต้นคาบคอ
จบละน้อบ่อนหั่นสองพันปลายใกล้สิหม่อ
จอต่อกุนผัดแห่งฮ้ายไฟสิไหม้ทั่วแผ่นดิน
ฝนตกรินน้ำถ่วมข้าวทั้งภูเขาดินถล่ม
เกิดลมใหญ่พัดบ้านเพม้างหมุ่นสลาย
แผ่นดินไหวโลกสะอื้นคลื่นใหญ่สึนามิ
จักสิทำแนวใด๋จังสิหนีไปพ้น
ขนของหนีจากคลื่นขึ้นฝั่งมาเจอปืนใหญ่
สงครามลุกเป็นไฟฆ่ากันตายทุกหย่อมหญ้าบ่มีเว้นแต่ละวัน
ใผก็กัดฟันสู้ดุดันหันปืนใส่
ยิงกันตายบ่หน่อยหลายร้อยนับบ่ไหว
ทั้งเกิดเจ็บป่วยไข้ตายไปน่าอนาถ
โรคระบาดพยาธิฮ้ายหายาแก้กะบ่มี
โลกเฮานี้จังแม่นเกิดอุบาทว์ฮ้ายต่างจากเก่าคราวหลังแท้นอ
เพราะพวกเฮาขาดศีลธรรมจังได้เป็นแนวนี้
ไล่คนดีออกจากบ้านไปเอาพาลมาตุ้มไพร่
ภัยพิบัติเกิดขึ้นเมืองบ้านก็วุ่นวาย
ทั้งเกิดโจรผู้ฮ้ายยาดยิงชิงของ
ไผ่ผู้มีเงินทองสินั่งยามจนแจ้ง
ข้าวของแพงการขายซื้อมันบ่คือตั้งแต่เก่า
เพราะคนเฮาใจบาปฮ้ายบ่มีเอื้ออ่าวธรรม
ยุคผู้นำหมดศีลห้าโลกาสิปั่นป่วน
เกิดฉนวนสงครามฮ้ายทำลายกันบ่เว้นหว่าง
กลางคืนลุกเป็นควันกลางวันลุกเป็นไฟ
ใจคนฮ้อนอูดเอ้ามีแต่เศร้าบ่อชื่นบาน ท่านเอย
ทางทหารการบ้านการเมืองก็เคืองขุ่น
เกิดวุ่นวายอยู่ทุกหม่องได้หลงฮ้องป้าดสิโท
ใผก็โสสิได้เป็นใหญ่ขึ้นครองเมือง
เถียงกันไปเถียงกันมาโลดบ่มีแนวได้
เกิดฉิบหายวายวุ่นชุลมุนอลหม่าน
ราชการเห็นแก่ได้ไทยบ้านบ่เชื่อถือ
บางลุกฮื่อขึ้นต่อต้านเผด็จการปกครองใหม่
ใผเข้ามาก็หาหม่องสิได้ใจเลี้ยวบ่ซื่อตรง
พากันโกงกินบ้านฉ้อราษฎร์บังหลวง
บ่ห่วงเลยทางธรรมบาปกรรมสินำต้อง
เห็นแก่ตนและพวกพ้องพี่น้องฮ่วมสายโลหิต
คิดลำเอียงเห็นแก่ตัวชั่วปานใดก็ทำได้
จักสิว่าใผแหล่วแนวมันเป็นเหมิดทุกบ่อน
เอาวัวอ่อนใส่แอกล้อตำตอไม้ผัดแห่งดัน
อันธพาลปกครองบ้านก็คือกันให้ซอมเบิ่ง
สภาแตกกระเจิงยุบพรรคใหญ่ไล่พรรคน้อยคอยท่าเบิ่งเอา
เขาสิพากันประท้วงทั้งเมืองบ่หยุดหย่อน
เว้าแต่บ่อนขี้ฮ้ายขายหน้าด่าประจาน
กระบวนการโต้แย้งขัดแย้งทางการเมือง
เกิดขัดเคืองในใจใส่ร้ายกันบ่มีเว้น
เป็นคือแฮ้งคาบซี้นบินไปใสเขาก็ไล่
ตามตีเอาให้ได้บ่ยอมให้โตอื่นกิน
แฮ้งโตใด๋ได้ตอนซี้นคาบบินเวิ่นเทิงเวหา
บ่ทันดนเขาก็มาไล่ตีเอาไปจ้อย
เบิ่งเลือดตกยางย้อยทำร้ายกันยาดต่ำแหน่ง
แย่งกันไปแย่งกันมาด่ากันอยู่สู่มื้อพอปานหมื่อกับถ่านไฟ
อยู่ใกล้กันบ่ได้หาแต่เรื่องทางสิผิด
คิดอิจฉาริษยาฆ่าฟันเพม้าง
ใผก็หวังอยากได้เป็นใหญ่นายคน
ประชาชนเลยสิตายหน่ายผู้นำพาวุ่น
ทั้งขาดดุลการค้าเงินตราก็ตกต่ำ
ทุกข์ท่อใด๋ผัดแห่งซ้ำเหยียบย่ำบ่มีเซา
การเฮ็ดนาขายข้าวสวนปอฮั่วไฮ่
นายทุนเป็นผู้ขายได้กำไรแม่นพ่อค้าเขาพุ้นผู้บ่ทำ
พวกผู้นำเห็นแก่ปากท้องของนายทุนผัดมีค่า
บัดห่าของชาวนาราคาตกต่ำต้อยปานหอยน้อยเกือกขี้ดิน
จักแม่นซินหยังแหล่วชะตากรรมของชาวไฮ่
โตละเฮ็ดสิตายเขามาขายจ่ายซื้อจักใผแท้แม่นเจ้าของ
ของนายทุนราคาสูงเพียงฟ้าแต่ว่าของชาวนาราคาผัดตกต่ำ
ส่วนราคาน้ำมันแพงขึ้นนำสู่มื้อคนซื้อโลดสิตาย
ของชาวไฮ่ขายปลีกย่อยของพ่อค้าคนกลางส่งออกตลาดใหญ่
คอมพิวเต้อร์เครื่องไฟของเขามีค่าล้นของเฮาด้อยค่าบ่มี
ของบิ๊กซีและเซเว้นแพงไปเหมิดทุกอย่าง
ของพ่อค้าคนกลางแพงฮอดไม้จิ้มแข้วขายได้ทุกประการ
น่าสงสารแต่ชาวบ้านผู้ทำงานขั้นต่ำ
ผู้หาเช้ากินค่ำทำท่อใด๋กะบ่ได้เงินสิใช้กะบ่พ้อ
ผู้จนน้อจังแม่นจนเอาฮ้ายผู้มีหลายจนล้นหลั่ง
เป็นดังไหใหญ่ล้นไหน้อยผัดบ่เต็ม
พุทธองค์ทรงพยากรณ์ไว้สองพันปลายสิเห็นแน่
คนทั้งหลายสิแหนแห่นำเงินคำกำแก้วยอให้ผู้ใหญ่สูง
แต่ว่าฝูงคนไฮ้ชาวนาหน้าต่ำ
บ่มีใผสิหล่ำเยี่ยมยามจนไฮ้ดังไหน้อยแห่งไงผง
หงส์ผู้สูงศักดิ์กล้ากาสังมาแซมซอด
นอนกอดข่างแฝงซ้อนฮ่วมเตียง
ถาดทองคำขัดเกี้ยงเหลืองงามดูสง่า
หมาขึ้นไปนั่งเทิ้งเทิงขี้ใส่นำ
คือผู้นำปกครองบ้านอันธพาลตุ้มไพร่
ใช้อำนาจผิดหน้าที่หาความดีบ่ได้ใจเลี้ยวบ่ซื่อตรง
โต๊ะตั่งแท่นแม่นหม่องนั่งของบัณฑิต
แต่คนพาลมาใช้สิทธิ์ขึ้นนั่งแทนเป็นเจ้า
เผยคัมภีร์ออกมาเว้าเอาพระธรรมออกมาว่า
ประกาศศาสนาของพระพุทธเจ้าเป็นคำเว้าต่อนผญา
สัพพะปาปัสสะ อะกะระณัง
ความชั่วฮ้ายทั้งหลายให้เว้นห่าง
กุสะลัสสูปะสัมปะทา
มาทำดีทุกอย่างดังพระองค์ทรงชี้
สะจิตตะปะริโยทะปะนัง
ทำจิตใจให้เบิกบานดังพระจันทร์ใสแจ้ง
แพงศรีสร้อยพลอยนิลล้ำค่า
ศาสนาเป็นที่ยึดเหนี่ยวไว้อาศัยซ้นฮ่มเงา
ยึดเอาธรรมของพระพุทธเจ้าเป็นที่เพิ่งนำชีวิต
บ่ให้ผิดตามคำสอนที่พระองค์ทรงวางไว้
เฮาสิสุขไปหน้าปวงประชาเจริญฮุ่ง
มาบำรุงรักษาพุทธศาสน์สืบไว้ให้คนฮู้ชั่วดี
ธรรมวินัยสิตั้งมั่นบ่มีวันสิเสื่อมง่าย
ขอให้เฮาทั้งหลายมาซ่อยกันสืบสร้างทรงไว้ศาสนา ท่านเอย
ข้าขอน้อมกราบไหว้องค์เอกสัพพัญญู
พระบรมครูสอนโลกโลกากว้าง
สัตว์ทั้งปวงอาศัยซ้นใต้ฮ่มโพธิ์ศรี
พระมุนีตรัสสอนบอกทางแสดงชี้
ในคัมภีร์กล่าวไว้มีใจความสามอย่าง
เว้นจากทางชั่วฮ้ายให้เฮาสร้างตั้งแต่ดี
มีสติเที่ยงมั่นบ่ไหวหวั่นนำใผ
ทำจิตใจบริสุทธิ์ดุจดังคำในเบ้า
นี้เป็นคำสอนเจ้าองค์พุทโธได้ตรัสสั่ง
รวมทุกอย่างไว้ในสามข้อนี้พระองค์ชี้บอกทาง
อย่าได้ปะปล่อยว่างหนีห่างคำสอน
พระบวรศาสดาพุทธองค์ทรงย้ำ
ทำความดีเว้นชั่วฮ้ายและทำใจให้ผุดผ่อง
เดินตามครองของพระพุทธเจ้าเฮาสิได้อยู่เย็น ท่านเอย
ยามเจ้าเดินโคกกว้างให้หาฮ่มมาบัง
เอาพุทโธเป็นที่ตั้ง เอาธัมมังเป็นที่เพิ่ง
เอาพระสงฆ์เป็นประทีปส่องใต้ บอกทางให้บัดห่าหลง
ยามเจ้าอิดเมื่อยล้าเอาน้ำส่วยสรงสี
ยามเจ้ามีความทุกข์เอาพระธรรมสรงล้าง
ยามเจ้าหลงทางกว้างเอาพระสงฆ์มาซ่อย
เป็นประทีปส่องใต้พอได้ฮู้ฮ่อมทาง