เรียบเรียงโดย Clipmass.com

โดย "อำแดงเหมือน" เป็นอีกหนึ่งวีรสตรีไทยในอดีต ที่ได้สร้างวีรกรรมเรียกร้องสิทธิสตรีให้กับผู้หญิงไทยเป็นครั้งแรก แต่ว่าคนไทยน้อยคนนักที่จะรู้จักเรื่องราวของเธอ 

โดย "อำแดงเหมือน" เป็นเรื่องราวที่เกิดในสมัยรัชกาลที่ ๔ ซึ่งเป็นช่วงที่คุณค่าของผู้หญิงไทยแทบจะไม่มีเลย เนื่องจากชีวิตของผู้หญิงไทยในสมัยนั้นตกเป็นของพ่อ แม่ หรือสามี โดยพวกเขาสามารถขายลูกสาวให้กับชายใดก็ได้ โดยไม่จำเป็นต้องฟังความต้องการของผู้หญิงเลยว่ายินยอมด้วยหรือไม่ จนเป็นที่มาของคำว่า "ผู้หญิงเป็นควาย ผู้ชายเป็นคน"

"อำแดงเหมือน" เป็นหญิงสาววัย ๒๑ ปีที่รักใคร่ชอบพอกับนายริดชายคนรักของเธอ แต่พ่อแม่ของเธอไม่ทราบเรื่องราวนี้ และต่อมาก็ได้บังคับให้เธอแต่งงานกับนายภู แต่เธอไม่เต็มใจที่จะใช้ชีวิตร่วมกับนายภู เนื่องจากเธอมีนายริดเป็นคนรักแล้ว

ดังนั้นนายภูจึงกล่าวหาและฟ้องนายริด จนพระนนทบุรีและกรมบังคับการให้นายริดส่งตัวอำแดงเหมือนให้กับตุลาการ ซึ่งอำแดงเหมือนก็ได้ให้การว่า ตนไม่ได้เป็นภรรยาของนายภู ซึ่งส่งผลให้เธอถูกควบคุมตัวไว้ในห้องขังและถูกข่มขู่กลั่นแกล้งมากมาย เพื่อให้เธอยอมรับนายภูเป็นสามี แต่ในที่สุดอำแดงเหมือนก็ได้ตัดสินใจหนีมาถวายหนังสือฎีกาแก่พระเจ้าอยู่หัว และยืนยันว่าตนได้เป็นภรรยาของนายภู และเธอสมัครใจที่จะอยู่กินกับนายริดคนรักของเธอ

ดังนั้นพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๔ จึงมีพระบรมราชวินิจฉัยว่า “หญิงนั้นอายุก็มากถึง ๒๐ ปีเศษแล้ว ควรจะเลือกหาผัว ตามใจชอบของตนเองได้ บิดามารดาไม่ได้เป็นเจ้าของผู้หญิง ดังหนึ่งคนเป็นเจ้าของโค กระบือ ช้าง ม้า ที่ตนจะตั้งราคาขายโดยชอบได้ เมื่อบิดามารดายากจนจะขายบุตรได้ก็ต่อบุตรยอมให้ขาย ถ้าไม่ยอมให้ขายก็ขายไม่ได้ ฤๅยอมให้ขายถ้าบุตรยอมรับหนี้ค่าตัวเพียงไร ขายได้เพียงเท่านั้น กฎหมายเก่าอย่างไรผิดไปจากนี้อย่าเอา”

ซึ่งจากเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นนี้ "อำแดงเหมือน" จึงกลายเป็นวีรสตรีไทยคนแรกที่กล้าออกมาเรียกร้องสิทธิ์ของตนเอง เพราะเธอเป็นหญิงไทยคนแรกที่กล้าลุกขึ้นมาต่อสู้เพื่อความรักและความต้องการของตัวเอง แม้ว่าสิ่งที่เธอทำนั้นจะเป็นการกระทำที่ผิดต่อศีลธรรมและกฎหมายของสังคมก็ตาม

นอกจากนี้คดีความนี้ก็เป็นเป็นคดีบรรทัดฐานคดีแรกทางวิชาการด้านกฎหมาย ที่ได้วางรากฐานในเรื่องสิทธิสตรีไว้ และนับว่ามีคุณค่าทางประวัติศาสตร์อย่างยิ่งโดยเฉพาะสำหรับสตรีไทย 

ดังนั้นนักศึกษากฎหมายจากมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์จึงได้นำเรื่องราวของ "อำแดงเหมือน" มาแสดงเป็นละคอนเวทีเพื่อเผิดเผยเรื่องราวของสิทธิสตรีไทยในประวัติศาสตร์ให้ประชาชนได้ศึกษาและรับชม โดยจะจัดแสดงในวันที่ 20-22 มีนาคม 2558 ณ หอประชุมสรีบูรพา (หอประชุมเล็ก) มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ท่าพระจันทร์ โดยติดตามข่าวสารเพิ่มเติมได้ที่ www.lawtuplay.com

ข้อมูลและภาพประกอบจาก