กว่าจะเป็น "ข้าวเม่า" กิโลกรัมละ 200 บาท
วิถีชุมชน "บ้านนายอ" ตำข้าวเม่าขายกิโลกรัมละ 200 บาท
วิถีชุมชนที่สามารถสร้างรายได้ให้กับชาวเกษตรกรในบ้านนายอ อ.อากาศอำนวย จ.สกลนคร คือการทำ "ข้าวเม่า" ที่สืบทอดกันมาหลายช่วงอายุคน จนกลายเป็นอุดสหกรรมขนาดย่อมที่ทำให้ชาวนาบ้านนายอ สามารถพัฒนาผลผลิตทางเกษตร นำข้าวเหนียวหรือข้าวน้ำนม มาเพิ่มผลผลิตเป็นสินค้าที่ได้รับความนิยม สามารถส่งขายไปในหมู่บ้านใกล้เคียงและในตัวจังหวัดได้เป็นอย่างดี
ชาวหมู่บ้านนายอ เกือบทุกหลังคาเรือจะมีครกกระเดื่องไว้ประกอบอาชีพตำข้าวเม่า ในช่วงฤดูที่ข้าวเหนียวออกรวง เก็บเกี่ยวในช่วงที่รวงข้าวยังเป็นข้าวน้ำนม นำมาตำและฝัดจนได้เม็ดข้าวที่เหนียวนุ่มและมีกลิ่นหอม สามารถรับประทานได้เลย หรือจะนำมาปรุงเป็นขนมหวานได้อีกหลากหลาย สามารถขายได้กิโลกรัมละ 150-250 บาท กันเลยทีเดียว (ข้าวเปลือก 5 กิโลกรัม ทำข้าวเม่าได้ 1 กิโลกรัม ) ใครที่ผ่านไปผ่านมาแถวนั้นสามารถแวะชิมแวะซื้อกันได้เกือบทุกหลัง เพราะที่นั่นเขาทำกันเป็นอุตสาหกรรมขนาดย่อมของชุมชนกันเลยทีเดียว
กรรมวิธีการทำ "ข้าวเม่า"
1. ไปเกี่ยวข้าวน้ำนมมามัดเป็นกำ
2. จากนั้นนำมาปั่นแยกเมล็ดข้าวออกจากรวงข้าว
3.นำเมล็ดข้าวไปคัดแยกเลือกเมล็ดที่เต่งตึงแล้วนำไปนึ่งจนสุก
4.จากนั้นนำไปคั่วในกระทะจนแห้งแล้วนำไปผึ่งให้เย็น
5.นำเมล็ดข้าวลงไปตำในครกเพื่อแยกเปลือกออก
6.นำออกมาจากครกเพื่อฝัดคัดแยกเม็ดข้าวกับเปลือกออกจากกัน
7.ก่อนจะนำลงไปตำอีกรอบ โดยครั้งที่2ให้ใส่ใบอ้อยลงไปด้วยเพื่อเพิ่มความเขียวของข้าวเม่า
8.นำไปฝัดออกรอบก่อนจะเอาลงไปตำรอบที่3 และนำไปฝัดอีกรอบ
เพียงเท่านี้ก็จะได้ข้าวเม่าที่อ่อนนุ่มและมีคุณภาพสามารถนำไปรับประทานเป็นของว่างหรือขนมหวานได้สุดแล้วแต่ใครจะเลือกปรุงแบบไหน
เคล็ดลับความอ่อนนุ่มที่จะเก็บรักษาไว้ได้นานๆ จะต้องห่อด้วยใบบัว จะช่วยคงสภาพให้ข้าวเม่าเหมือนออกมาจากครกใหม่ๆ หอม หวาน และนุ่มมากทีเดียว