จุดกำเนิดเว็บวิดีโอไฟล์แชริ่งเขย่าโลก "ยูทูบ" ของสหรัฐอเมริกานั้นจะว่าไปแล้วมีที่มาพิสดารอยู่พอสมควร

เพราะแรงบันดาลใจผู้ก่อตั้งเกิดขึ้นหลังจากต่อเน็ตเข้ามาควานหาคลิปวิดีโอนาที "เจเน็ต แจ๊กสัน" นักร้องป๊อปรุ่นใหญ่ทำ "เต้าหลุด" บนเวทีร้องเพลงอเมริกันฟุตบอล "ซูเปอร์โบว์ล ปี 2547" แต่ใช้เวลานานมาก

จากปัญหาดังกล่าวทำให้นายจาเวด คาริม นายสตีฟ เฉิน และนายแชด เฮอร์ลีย์ มีแนวคิดทำเว็บศูนย์กลางการโพสต์เผยแพร่คลิปวิดีโอขึ้นมา โดยผู้ใช้สามารถเข้ามาโพสต์คลิปใดๆ ก็ได้โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย

ผลลัพธ์ปรากฏว่า เว็บยูทูบได้รับเสียงตอบรับเป็นอย่างดีจากกลุ่ม "บล็อกเกอร์" หรือนักเขียนบล็อก ซึ่งต้องการหาวิธีโพสต์คลิปวิดีโอลงไปในบล็อกของตัวเองแบบง่ายๆ

เวลาผ่านไปเพียงปีเศษๆ ชุมนุมยูทูบขยายตัวอย่างรวดเร็วมโหฬาร ส่งผลให้บริษัทกูเกิ้ล เจ้าของเว็บไซต์สืบค้นข้อมูลรายใหญ่ "กูเกิ้ล ดอตคอม" กระโดดเข้าฮุบซื้อเว็บแห่งนี้ด้วยมูลค่า 1,000 ล้านเหรียญ หรือ 32,000 ล้านบาท

นับแต่นั้นเป็นต้นมา ชื่อ "ยูทูบ" ก็กลายเป็นเว็บสามัญประจำบ้าน ที่นักท่องเน็ตทั่วโลกต้องรู้จักและเคยใช้บริการกันทุกคน

ขณะเดียวกัน บุคคลจากทั่วทุกวงการต่างแห่ใช้เว็บๆ นี้ด้วยจุดประสงค์ต่างๆ กัน ไล่ไปตั้งแต่เรื่องเล็กๆ เช่น เปิดดูเพื่อความบันเทิง ผ่อนคลายอารมณ์ ดูหนังฟังเพลง อวดตัวตนให้โลกรับรู้

ไปจนถึงใช้ประชา สัมพันธ์ทางธุรกิจ หรือใช้เป็นสื่อกลางต่อสู้ทางการเมือง เช่น กรณีประชาชนอิหร่านใช้ยูทูบเป็นสื่อกลาง แพร่วิดีโอโจมตีรัฐบาลสั่งเจ้าหน้าที่ปราบปรามฆ่าประชาชนเมื่อปีก่อน



อย่างไรก็ตาม เส้นทางยูทูบก่อนถึงวันเติบใหญ่ ไม่ได้โรยไปด้วยกลีบกุหลาบ

โดยแม้จะเปิดให้ใช้ฟรี แต่ช่วงแรกๆ ก็ยังไม่ได้รับความสนใจเท่าไหร่รัก ถึงขนาดทำให้ทีมงานต้องวางกลยุทธŒ "ติดสินบน" ประกาศแจกเครื่องเล่น "ไอพ็อดนาโน" ให้กับคนที่เข้ามาลงทะเบียนทำกิจกรรมการแข่งขันของทางเว็บ

นอกจากนั้น กระแสวิพากษ์วิจารณ์ในหมู่คอลัมนิสต์สายไอที ก็ออกมาไม่สวยงามเท่าไหร่ เนื่องจากโดนประณามหยามหมิ่นว่า เป็นเว็บไร้สาระ ตลกโปกฮาไปวันๆ สำหรับพวกเพี้ยน และไม่มีอะไรมากมายไปกว่าคลิปลามกอนาจาร หยาบคาย

กลุ่มผู้พัฒนายูทูบต้องรอเวลาเกือบนับปี กว่าที่สื่อตะวันตกใหญ่ๆ จะเริ่มมองเห็นคุณค่าที่ซ่อนอยู่ในสังคมออนไลน์แห่งใหม่นี้ ซึ่งมีจำนวนสมาชิกเพิ่มขึ้นชนิดพรวดพราด

กระทั่งเดือนพ.ย. 2548 กระแสยูทูบเริ่มเบ่งบานออกจากสหรัฐ ข้ามไปยังยุโรป ขณะที่สถิติการเล่นคลิปแต่ละวันพุ่งไปถึงหลัก 2 ล้านคลิป ทำให้ "นักลงทุน" เริ่มตัดสินใจเทเงินลงทุนร่วมพัฒนาเว็บยูทูบ ก่อนที่กูเกิ้ลจะเข้าซื้อในที่สุด



จุดเด่นที่สำคัญของยูทูบ ก็คือ

การให้บริการภายใต้แนวคิด "เว็บ 2.0" ซึ่งเปิดกว้างให้พลเมืองเน็ตร่วมแบ่งปัน ตรวจสอบ และแก้ไขเนื้อหาในเว็บด้วยตัวเอง

ทั้งตัวโปรแกรมยังออกแบบให้มีการ "ทำซ้ำ" หรือ เผยแพร่คลิปไปตามเว็บไซต์อื่นๆ ได้โดยไม่มีข้อจำกัด นี่คือคุณลักษณะเด่นที่ทำให้คลิป ยูทูบถูก "ส่งต่อ" ผ่านไปทั่วทุกมุมโลก

บางกรณีคลิปที่นักวิชาการเห็นว่า เรื่อยเปื่อยไร้สาระ บ้าๆ บอๆ กลับกลายเป็นปรากฏการณ์ฮิตระเบิดเถิดเทิง สร้างรายได้ให้คนโพสต์โดยไม่ทันตั้งเนื้อตั้งตัว

เช่น กรณีของ "คริส แม็กดอนเนลล์" หนุ่มน้อยอังกฤษ วัย 19 ปี ซึ่งเริ่มต้นโพสต์คลิปตลกๆ แต่งเพลงบีบสิว สอนวิธีชงชาด้วยลีลาขำๆ เมื่อสามปีก่อน..นาทีนี้กลับกลายเป็นวัยรุ่นชื่อดังที่สุดของแดนผู้ดี มีสาวกกดสมัครติดตามการอัพโหลด-โพสต์คลิปใหม่ๆ ของคริสกว่า 350,000 ราย!

จากเดิมที่การโพสต์คลิปยูทูบเป็นเพียงงานอดิเรก แต่มาวันนี้ยูทูบสร้าง "รายได้" ให้คริสอย่างเป็นจริงเป็นจัง ถึงระดับที่ทางกูเกิ้ลห้ามคริสเปิดเผยยอดส่วนแบ่งค่า "โฆษณา" เด็ดขาด

แต่ใช่ว่าโลกของยูทูบจะมีแค่สิ่งบั่นทอนสติปัญญาเท่านั้น เพราะก็มีกลุ่มคนที่ใช้เว็บนี้เป็นเครื่องมือส่งเสริมความรู้เช่นกัน อาทิ ตั้งกลุ่มโพสต์วิดีโอถกเถียงถึงวิชาปรัชญา หรือ สอนวิธีเล่นดนตรี เป็นต้น



จากการสำรวจพบด้วยว่า กลุ่มคนที่เข้าไปใช้บริการและแพร่คลิปในยูทูบนั้น มากกว่าครึ่งหนึ่ง มีอายุระหว่าง 18-24 ปี ซึ่งก็คือกลุ่มคนรุ่นใหม่นั่นเอง

คนกลุ่มนี้มีพฤติกรรมเสพสื่อแตกต่างจาก "คนยุคก่อนหน้า" อย่างเห็นได้ชัด

โดยเฉพาะอย่างยิ่งจะใช้เวลา "ดูทีวี" น้อยกว่า แต่เปลี่ยนมาใช้เวลาไล่เปิดดูสิ่งต่างๆ บนเครือข่ายอินเตอร์เน็ตแทน

พูดง่ายๆ หมายถึง เปลี่ยนจากคนยุคที่เคยนั่งเฉยๆ บนโซฟา แล้วรอรับ "สาร" ที่สถานีโทรทัศน์ป้อนเข้าสู่สมอง

มาเป็นผู้บริโภคที่ทำหน้าที่เป็นฝ่ายรุก นั่งอยู่หน้าจอคอมพิวเตอร์บุกตะลุยเข้าไปค้นหา "สาร" หรือผลิตสารที่ต้องตรงกับรสนิยมของตัวเอง ทั้งยังแบ่งปันข้อมูลต่างๆ เผื่อแผ่ไปยังชาวโลกอีกด้วย

"ยูทูบมีศักยภาพในการรองรับแผนการขยายแนวรบธุรกิจ "อินเตอร์เน็ตทีวี" ของกูเกิ้ลได้เป็นอย่างดี ในห้วงเวลานับจากนี้ กูเกิ้ลจะทยอยเพิ่มฟังก์ชันการทำงานใหม่ๆ ที่ช่วยให้ใช้งานยูทูบง่ายขึ้น" อัลเลน ไวเนอร์ นักวิเคราะห์ตลาดเทคโนโลยีบริษัทการ์ธเนอร์ สหรัฐ กล่าว

ปัจจุบัน ยูทูบมีสถิติคลิกชมคลิป 1,000 ล้านครั้งต่อวัน และโพสต์คลิปใหม่ 1 ล้านคลิปต่อวัน พร้อมกับเดินหน้าเจรจาหาทางออกให้เจ้าของลิขสิทธิ์เนื้อหาต่างๆ เข้ามามีส่วนร่วมกับทางเว็บมากขึ้น รวมถึงนำเสนอคลิป "ถ่ายทอดสด" หลากหลายรูปแบบ

เพื่อปูทางไปสู่สถานะ "สถานีทีวีออนไลน์" เต็มรูปแบบ ซึ่งเหมาะกับการรับชมผ่านจอทีวี!



กว่าจะเป็น"ยูทูบ"

เม.ย. 2548 : นายแชด เฮอร์ลีย์ นายสตีฟ เฉิน นายจาเวด คาริม สามเพื่อนซี้อดีตพนักงานบริษัทเพย์พาล ผู้ให้บริการชำระเงินซื้อสินค้าออนไลน์ ร่วมกันก่อตั้งและจดทะเบียนเว็บไซต์ youtube.com คลิปวิดีโอชิ้นแรกที่โพสต์บนเว็บ ชื่อว่า "Me at the zoo" ของนายคาริม ความยาว 18 วินาที แรงบันดาลใจจัดทำเว็บ เพราะเข้าอินเตอร์เน็ตไปสืบค้นไล่หาดูคลิปวิดีโอนาทีนักร้อง "เจเน็ต แจ๊กสัน" เต้าหลุดแล้วค้นหาลำบาก จึงคิดทำเว็บศูนย์กลางคลิปวิดีโอขึ้นมา

ต.ค. 2548 : ยูทูบ ก่อตั้งในรูปแบบบริษัทและเปิดตัวสู่สาธารณะเป็นทางการ

ธ.ค. 2548 : เว็บไซต์ยูทูบ หรือ youtube.com เปิดให้บริการเป็นทางการ

ก.ค. 2549 : ยูทูบถูกฟ้องร้องคดีละเมิดลิขสิทธิ์เป็นครั้งแรก โดยบริษัทลอสแองเจลิส นิวส์ เซอร์วิส

ต.ค. 2549 : บริษัทกูเกิ้ล ยักษ์ใหญ่วงการไอที ทุ่มซื้อยูทูบด้วยเงิน 1,650 ล้านเหรียญสหรัฐ หรือราว 52,800 ล้านบาท

ธ.ค. 2549 : ยูทูบทำสถิติ "สตรีมมิ่ง" หรือ เล่นคลิปวิดีโอราว 100 ล้านคลิปต่อวันตลอดทั้งปีที่ผ่านมา

ก.พ. 2550 : บริษัทเวียคอมสั่งให้ยูทูบถอดคลิปละเมิดลิขสิทธิ์ประมาณ 100,000 คลิปออกจากเว็บ

มี.ค. 2550 : เวียคอมฟ้องร้องเรียกค่าเสียหายจากกูเกิ้ล 1,000 ล้านเหรียญ หรือ 32,000 ล้านบาท

พ.ค. 2550 : ผู้จัดฟุตบอลพรีเมียร์ลีก อังกฤษ ฟ้องกูเกิ้ลฐานปล่อยให้ยูทูบเผยแพร่คลิปละเมิดลิขสิทธิ์

ต.ค. 2550 : ยูทูบพัฒนาระบบฐานข้อมูล "วิดีโอ ไอดี" ป้องกันการเผยแพร่คลิปละเมิดลิขสิทธิ์

ธ.ค. 2550 : ในบรรดาเว็บไซต์วิดีโอไฟล์แชริ่งนั้น ยูทูบทำสถิติมีผู้เข้าชมสูงสุด คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 60

ก.ค. 2551 : ศาลสหรัฐสั่งให้กูเกิ้ลเปิดเผยข้อมูลของ "ผู้ใช้" หรือ "สมาชิก" ที่โพสต์วิดีโอละเมิดลิขสิทธิ์ให้แก่บ.เวียคอม

พ.ย. 2551 : ยูทูบทำข้อตกลงกับค่ายหนังและสถานีทีวีใหญ่ๆ หลายแห่ง เพื่อนำหนังและรายการของผู้ผลิตเหล่านี้มาฉายผ่านเว็บ เช่น เอ็มจีเอ็ม ไลออนเกตส์ และซีบีเอส

เม.ย. 2552 : ป้าเฉิ่ม "ซูซาน บอยล์" นักร้องสมัครเล่นชาวอังกฤษ วัย 49 ปี กลายเป็นซูเปอร์สตาร์ระดับโลก ภายหลังคลิปการร้องเพลงในรายการบริเทนส์ ก็อต ทาเลนต์ ของบอยล์ถูกโพสต์ในยูทูบ และทุบสถิติการเข้าชมถึง 100 ล้านครั้งอย่างรวดเร็ว

เม.ย. 2553 : ยูทูบมีอายุครบ 5 ปี นับตั้งแต่วันโพสต์วิดีโอชิ้นแรก "Me at the zoo" และยังเดินหน้าทำธุรกิจต่อไปภายใต้คำขวัญ Broadcast Yourself หรือ "ออกอากาศตัวคุณเอง"