กฎอัยการศึก 100 ปี ไทยใช้มาแล้วกี่ครั้ง

หลังจากที่ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา ผู้บัญชาการทหารบก (ผบ.ทบ.) ได้ประกาศใช้กฎอัยการศึก เมื่อวันที่ 20 พฤษภาคม 2557 เวลา 03.00 น. ที่ผ่านมา พร้อมกับยุบศูนย์อำนวยการรักษาความสงบเรียบร้อย (ศอ.รส.) ตั้งกองอำนวยการรักษาความสงบเรียบร้อย (กอ.รส.) ขึ้นมาแทน ดังนั้น ลองมาย้อนดูกันว่า การประกาศใช้กฎอัยการศึกในไทยนั้น เกิดขึ้นเมื่อใด และใช้กับสถานการณ์สำคัญ ๆ ใดในอดีตบ้าง

ทั้งนี้ การประกาศใช้กฎอัยการศึกเกิดขึ้นครั้งแรกในโลกที่ประเทศอังกฤษ เมื่อปี ค.ศ. 1628 (พ.ศ. 2151) ส่วนของไทยนั้น ตราขึ้นเป็นครั้งแรกในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พ.ศ. 2450 โดยเรียกว่า กฎอัยการศึก ร.ศ. 126 ถอดแบบกฎอัยการศึกของประเทศฝรั่งเศส อย่างไรก็ตาม พ.ศ. 2457 พระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว เห็นว่ากฎอัยการศึก ร.ศ. 126 ไม่สอดคล้องกับประเทศไทย จึงได้ตรากฎอัยการศึก พ.ศ. 2457 แทน ใช้ก็ต่อเมื่อ เกิดสถานการณ์พิเศษเกี่ยวกับการจราจลหรือสงคราม หรือไม่ก็เกี่ยวกับการรัฐประหาร

สำหรับการประกาศกฎอัยการศึก ที่เกี่ยวข้องกับการรัฐประหาร มีทั้งหมด 8 ครั้ง ดังนี้

1. ปี 2500 ใช้เมื่อวันที่ 16 กันยายน หลังจากที่จอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ ได้ก่อรัฐประหารรัฐบาลจอมพล ป. พิบูลย์สงคราม และยกเลิกจนครบทุกจังหวัดเมื่อวันที่ 10 มกราคม 2501

2. ปี 2501 เมื่อวันที่ 20 ตุลาคม เนื่องจากการรัฐประหารรัฐบาลพลโทถนอม กิตติขจร (ยศในขณะนั้น) โดยจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ และเลิกใช้เมื่อวันที่ 25 พฤษภาคม 2514

3. ปี 2514 เมื่อวันที่ 17 พฤศจิกายน โดยจอมพลถนอม กิตติขจร ได้รัฐประหารตัวเอง ก่อนที่จะยกเลิกการใช้เมื่อวันที่ 20 มีนาคม 2517

4. ปี 2519 เมื่อวันที่ 6 ตุลาคม โดย พล.ร.อ.สงัด ชลออยู่ ได้รัฐประหารรัฐบาล ม.ร.ว.เสนีย์ ปราโมช

5. ปี 2520 ใช้เมื่อวันที่ 20 ตุลาคม โดย พล.ร.อ.สงัด ชลออยู่ ทำการรัฐประหารรัฐบาลนายธานินทร์ กรัยวิเชียร ก่อนยกเลิกครบทุกจังหวัดในปี 2527

6. ปี 2534 ใช้เมื่อวันที่ 23 กุมภาพันธ์ โดย พล.อ.สุนทร คงสมพงษ์ หัวหน้าคณะรักษาความสงบเรียบร้อยแห่งชาติ (รสช.) รัฐประหารรัฐบาล พล.อ.ชาติชาย ชุณหะวัณ

7. ปี 2549 ใช้เมื่อวันที่ 19 กันยายน โดย พล.อ.สนธิ บุญยรัตกลิน รัฐประหารรัฐบาล พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร

8. ปี 2557 ใช้เมื่อวันที่ 20 พฤษภาคม โดย พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา ผู้บัญชาการทหารบก (ผบ.ทบ.) ได้ประกาศกฎอัยการศึก เพื่อการรักษาความสงบเรียบร้อย คืนความสุขแก่ประชาชนทุกฝ่าย

อย่างไรก็ตาม ในกรณีอื่น ๆ นั้น ประเทศไทยก็เคยมีการประกาศใช้กฎอัยการศึกเช่นกัน เมื่อปี 2547 หลังเกิดเหตุความไม่สงบทางภาคใต้ ทั้งการปล้นปืนที่ อ.เจาะไอร้อง จ.นราธิวาส รวมถึงการประท้วงที่ อ.ตากใบ จนมีผู้เสียชีวิตหลายราย เป็นต้น แต่การประกาศใช้กฎอัยการศึกครั้งนั้น ใช้ในเฉพาะพื้นที่ที่เกิดเหตุเท่านั้น

ทั้งหมดนี้ก็เป็นประวัติการใช้กฎอัยการศึกทั้งหมดของประเทศไทย นับตั้งแต่ พ.ศ. 2457 จนถึงปัจจุบัน มีระยะเวลารวม 100 ปี พอดิบพอดี

ที่มา: kapook.com