เครื่องสำอางรอบดวงตาอันตราย และข้อควรระวัง (มูลนิธิคุ้มครองผู้บริโภค)
โดย รศ.ดร.พิมลพรรณ พิทยานุกุล คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล   

          เครื่องสำอางที่ใช้รอบดวงตามีวัตถุประสงค์เพื่อเพิ่มความโดดเด่นให้ใบหน้า โดยการแต่งเติมสีสันรอบบริเวณตั้งแต่ คิ้ว ขอบตา ขนตา และ ผิวหนังทั้งบน-ล่างรอบดวงตา สินค้าเหล่านี้จึงควรจะปลอดภัยต่อผู้ใช้ ในขณะเดียวกันผู้ใช้ก็ต้องรู้วิธีใช้และการเก็บรักษาในสถานที่และระยะเวลา ที่เหมาะสมด้วย

          สำนักงานอาหารและยา ประเทศสหรัฐอเมริกาได้ออกประกาศเตือนผู้บริโภคเมื่อเดือนเมษายนที่ผ่านไปนี้ว่า สินค้ากว่า 261,000 ชนิด ที่ทำให้ดวงตาเสียหายถึงขั้นตาบอด ส่วนหนึ่งในสินค้านั้นคือ ยาย้อมผม และผลิตภัณฑ์เกี่ยวกับเส้นผมและรอบดวงตา ซึ่งผู้บริโภคมักจะไม่ได้ใส่ใจในเรื่องนี้

          สี ที่สามารถก่อให้เกิดอันตรายและไม่อนุญาตให้ใช้คือ น้ำมันดิน และผงสีดำชื่อ kohl ซึ่งเป็นผงคล้ายถ่าน ในอินเดียและประเทศทางอาหรับนิยมใช้เขียนคิ้ว ขอบตา และทาขนตาให้ดำยาว ซึ่งวัตถุดิบทั้งสองชนิดเป็นที่นิยมใช้ในแถบเอเชียค่อนข้างมากมาตั้งแต่สมัย โบราณ

          นัก วิจัยพบว่า ผงสีดำ kohl มีส่วนผสมของโลหะหนักคือ ตะกั่ว และพลวง ส่วนในน้ำมันดินมีองค์ประกอบของสารก่อมะเร็งทั้งมะเร็งผิวหนัง และปอด นอกจากนี้ อย.สหรัฐอเมริกายังได้ออกข่าวย้ำเตือนอันตรายจากการทำคิ้วถาวรและการย้อมสี ขนตา โดยห้ามการจำหน่ายสีย้อมขนตาและสีย้อมคิ้วถาวร เพราะอาจทำให้ตาได้รับบาดเจ็บจนถึงขั้นตาบอดได้ 

ข้อควรระวังในการใช้เครื่องสำอางรอบดวงตา (จาก อย. ประเทศสหรัฐอเมริกา)

        1. ถ้าเกิดอาการระคายเคืองระหว่างการใช้ ให้หยุดทันที และพบแพทย์หากอาการยังไม่ทุเลา

        2. หลีกเลี่ยงการใช้เครื่องสำอางรอบดวงตาชั่วคราวหากพบอาการระคายเคืองหรือมี การอักเสบที่ผิวหนังรอบดวงตา และควรทิ้งผลิตภัณฑ์ที่ก่อให้ปัญหา

        3. ให้เตือนตนเองทุกครั้งว่ามือของเรามีเชื้อแบคทีเรียอยู่มากมายเป็นปกติ จึงควรล้างมือให้สะอาดก่อนการป้ายเครื่องสำอางลงบริเวณรอบดวงตา

        4. อุปกรณ์ทุกชิ้นที่จะใช้กับรอบดวงตาต้องสะอาด

        5. อย่าใช้เครื่องสำอางร่วมกับผู้อื่นโดยเด็ดขาด โอกาสการแพร่และติดเชื้อมีสูง

        6. อย่าปล่อยให้เครื่องสำอางที่ใช้อยู่ประจำสกปรก หมั่นดูแลให้สะอาดอยู่เสมอ

        7. สำหรับ มาสคาร่า ถ้าแห้งกรัง ให้ทิ้งทันที ไม่ต้องเสียดาย และอย่าใช้น้ำลายหรือน้ำ(แม้สะอาด)ไปช่วยให้มาสคาร่าเปียกชุ่มใหม่เพราะ เชื้อแบคทีเรียจะแพร่ขยายจำนวนอย่างรวดเร็ว หากซื้อมาเก็บไว้นานเกิน 3 เดือน แม้ยังไม่ได้ใช้ก็ควรทิ้งเช่นกัน

        8. ไม่ควรแต่งตาขณะที่อยู่ในรถยนต์แม้ว่าจะไม่ใช่คนขับเองก็ตาม เพราะหากมีอุบัติเหตุ อุปกรณ์ที่ใช้อยู่อาจทิ่มตาได้

        9. อย่าใช้ผลิตภัณฑ์ผิดตำแหน่ง เช่น ใช้ลิปสติกแท่งสำหรับเขียนริมฝีปากไปเขียนขอบตา เพราะริมฝีปากมีเชื้อเยอะ จะเป็นการปนเปื้อนเชื้อจากปากไปที่ตาได้ และที่สำคัญสีที่ใช้กับลิปสติกหลายๆ ชนิดก็ไม่ปลอดภัยสำหรับรอบดวงตา

        10. หลีกเลี่ยงสินค้าที่ใส่สีต้องห้ามโดยเฉพาะอย่างยิ่ง สีย้อมขนตา และผง kohl กับ น้ำมันดิน (coal tar) ผู้บริโภคสามารถอ่านดูองค์ประกอบที่ฉลากสินค้าได้

        สำหรับตลาดเมืองไทย พบสินค้ากลุ่มนี้หลากหลายทั้งราคาและปริมาณ มีทั้งวางตามห้างและแบกระดิน ผู้บริโภคควรพิจารณาวันเดือนปีที่หมดอายุด้วยนอกเหนือจากการพิจารณาผู้ผลิต และผู้จำหน่ายที่น่าเชื่อถือ