บารอนช่างรีดค่ารูป

 

 

   

เมื่อ ครั้งฉลองกรุง 100 ปี พ.ศ. 2425 ฝรั่งระดับบารอนคนหนึ่งได้เดินทางเข้ามายังเมืองไทยพร้อมอุปกรณ์การถ่ายรูป ปักหลักรับจ้างถ่ายอยู่นานหลายเดือน โดยไม่ต้องเสียค่าเช่าบ้านพักแต่อย่างใด ทั้งนี้ก็โดยพระมหากรุณาธิคุณเอื้อเฟื้อของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้า อยู่หัว รัชกาลที่ 5

 

เขาคือ บารอน สติลเฟรด วอนแร เตนีส ชาวออสเตรีย

 

เมื่อบารอนหมดภารกิจของ เขา เขาก็ออกลายโดยทำบัญชีเรียกเงินค่าถ่ายรูป เฉพาะงานหลวงจากรัฐบาลสยาม หรือจาก ร.5 ด้วยราคาแพงลิบลิ่วจนเกิดเป็นความขึ้นวุ่นวาย เสียเวลาโต้ตอบกันถึง 3-4 ปีนับเป็นเรื่องที่ไม่น่าเกิดขึ้นและไม่น่าเชื่อว่าจะมีบารอนแบบนี้เลย
ลองมาอ่านเรื่องของบาริน สติลเฟรดดู

 

 

 

ภาพผู้หญิงญี่ปุ่นกางร่มสู้ฝน ฝีมือบารอน สติลเฟรด
จากหนังสือ Photo discovory ของ Bruce Bernad
ห้องสมุดเอนก นาวิกมูล

ภาพสมเด็จฯกรมพระยาดำรง ราชานุภาพ เมื่อยังเป็น “กรมพระ” แต่งชุดฟรอกโก๊ต ด้านหน้ามีตัวหนังสือพิมพ์บอกชื่อผู้ถ่ายคือ บารอน สติลเฟรด ไว้ชัดเจน ด้านหลัง มีตัวหนังสือบอกว่า “กรมพระดำรงเปนนายพันตรีราชองครักษ์ประจำพระองค์ ฟรอกโก๊ต” เอนก นาวิกมูล ค้นพบภาพนี้ในหอจดหมายเหตุแห่งชาติ เมื่อวันจันทร์ที่ 12 ธันวาคม พ.ศ. 2531

 

บารัน ซตีลฟริด

หรือ บารอน สติลเฟรด วอนแร เตนีส 

บารัน ซตีลฟริด ซึ่งต่อไปในเนื้อเรื่องจะเรียกสั้นๆ แต่เพียงว่า บารอนเป็นช่างถ่ายรูปชาวออสเตรีย มีประวัติอย่างไรไม่ทราบแน่นอน ทราบแต่ว่าในปี พ.ศ. 2425 ได้เข้ามาเมืองไทย และได้มารับจ้างถ่ายรูปทั่วไทยอยู่ที่ตึกใหม่ โรงสักใกล้สนามหลวงในปัจจุบัน มีแจ้งความปรากฏในหนังสือสยามไสมยของหมอสมิทปีนั้นด้วยหลายฉบับ 

แต่เรื่องที่น่าสนใจ เกี่ยวกับตัวบารอนผู้นี้คือ ในการเข้ามาหนนั้น ได้เกิดมีเหตุสร้างความยุ่งยากเกี่ยวกับเรื่องรับจ้างถ่ายรูปขึ้น โดยบารอนกล่าวความขึ้นว่า ตนได้รับถ่ายรูปงานนิทรรศการฉลองกรุง 100 ปี กับถ่ายรูปสมเด็จพระราชินี และอื่นๆ หลายรายการ แล้วขอเรียกเก็บเงินเป็นราคาแพงลิบลิ่ว ทางฝ่ายไทยเห็นบัญชีรายการเก็บเงินแล้วเห็นว่าสูงเกินเหตุ จึงไม่ยอมจ่ายเงินให้ ที่สุดก็เกิดเรื่องโต้ตอบและฟ้องร้องขึ้นเป็นที่รำคาญพระราชหฤทัยรัชกาลที่ 5 มาก 

ความโต้ตอบเรื่องบารอน คนนี้ มียืดยาวปรากฏในหนังสือสมุดพิเศษสมัยนั้น รวม 3 ปี ลงท้ายจะเป็นอย่างไรยังสรุปได้ไม่แน่นอนนัก เข้าใจว่าไทยจะจ่ายให้ตามที่ตกลงกันภายหลังและตามที่เห็นเหมาะสม ส่วนบารอนจะยอมรับหรือไม่ไม่มีหลักฐานกล่าวต่อ 

จากหนังสือฝรั่งในเมืองสยาม หน้า 123-124

เอนก นาวิกมูล