ทำไมอาหารญี่ปุ่นจึงฮิต

ศูนย์วิจัยกสิกรไทย ประมาณการว่า ในปีที่เพิ่งผ่านพ้นไป มูลค่าตลาดร้านอาหารที่เป็นเครือข่ายธุรกิจอาหาร มีมูลค่า 97,431 ล้านบาท หรือเติบโตร้อยละ 14 จากปี พ.ศ.2555 ที่มีมูลค่าตลาด 85,466 ล้านบาท

โดยร้านอาหารประเภทไก่และเบอร์เกอร์, สุกี้และชาบู, และอาหารญี่ปุ่น ยังคงมีมูลค่าตลาดในสัดส่วนที่สูงในสามลำดับแรก

เทรนด์อาหารญี่ปุ่นไม่ได้ฮิตในไทยเพียงเท่านั้น แต่ปัจจุบันอาหารญี่ปุ่นถือเป็นสุดยอดความอร่อยของโลก หาทานได้เกือบทุกเมืองในสหรัฐอเมริกา เป็นอาหารกล่องวางขายในซูเปอร์มาร์เก็ต หรือเป็นของกินเล่นระหว่างดูอเมริกันฟุตบอล โดยเฉพาะลอสแองเจลิสและนิวยอร์กที่มีร้านอาหารญี่ปุ่นตั้งเรียงรายติดๆ กันในระยะที่เดินได้

เคยสงสัยไหมครับว่าทำไมอาหารญี่ปุ่นจึงฮิตได้ขนาดนี้?

ปัจจัยที่ทำให้อาหารญี่ปุ่นเป็นที่นิยมมี 5 ข้อ

หนึ่งคือวัตถุดิบ

ชาวญี่ปุ่นจะแสดงให้เห็นถึงจิตวิญญาณในการเคารพธรรมชาติและค่านิยมในการให้ คุณค่ากับความกลมกลืนได้ดีกว่าใครๆ ผ่านความคิดที่ว่า "อย่าทำลายรสธรรมชาติของวัตถุดิบ" ประโยคนี้ถือเป็นหัวใจสำคัญในวัฒนธรรมอาหารการกินของพวกเขา

จริงๆ แล้วผมคิดว่า เหตุผลประกอบเข้าหากันหมด ทั้งเรื่อง authentic และ exotic (ความเป็นเอเชียกลายเป็นคุณค่าใหม่) ที่สำคัญคือเรื่อง simplicity ที่ไปถึงระดับปรัชญา

ตัวอย่างเช่น ซูชิที่แค่เอาปลามาแปะวาซาบิแล้วโปะบนข้าว รูปร่างของมันดูง่ายมาก จนทำให้แต่ละองค์ประกอบที่ต้องหายากหมดเลย ปลาต้องดีที่สุด หุงข้าวยังไง วาซาบิจากไหน ความเจ๋งของเชฟจะพุ่งน้ำหนักไปที่การคัดสรรและการจัดการวัตถุดิบ ในขณะที่ประเทศอื่นๆ ยังใช้เครื่องปรุงสารพัดมากลบจนทานได้

สองคือสุนทรียะ

เมื่อพูดถึงอาหาร คนญี่ปุ่นให้ความสำคัญกับ "ตา" มากพอๆ กับ "ท้อง" ประสบการณ์ที่ได้ลิ้มรสจากอาหารไม่ใช่เพียงกลิ่นและรสชาติเท่านั้น แต่หน้าตาของมันยังเป็นเสมือนศิลปะที่มีความสำคัญสำหรับวิถีของชีวิต

ตัวอย่างเช่น การตกแต่งจานและสีที่สอดคล้องกับฤดูกาล ท่วงท่าการทำซูชิที่สวยงามราวกับบทกวีไฮกุ ข้าวปั้นลายการ์ตูน หรือหีบห่อของขนมและอาหารตามซูเปอร์มาร์เก็ต

สามคือความพากเพียรของเชฟ

ถ้าใครเคยดูสารคดี Jiro"s dream of sushi ก็จะเห็นภาพทันที

ตามธรรมเนียมดั้งเดิมของญี่ปุ่น พ่อครัวใหม่ต้องใช้เวลาฝึกปรือนับสิบปี ทั้งหุงข้าว ชำแหละปลา ทำความสะอาด ขอดเกล็ดปลา กว่าจะได้รับการพิจารณาว่ามีฝีมือพอจะก้าวเป็น เชฟซูชิมืออาชีพผู้พร้อมจะรับช่วงร้านอาหารที่เคยทำงานหรือออกไปเปิดร้านของ ตัวเอง

ทัศนคติทำงานนี้ส่งผลให้อาหารญี่ปุ่นมีความประณีตอย่างยิ่ง

สี่คือสิ่งที่อยู่นอกเหนืออาหาร

มังงะ วิดีโอเกม หนัง เพลง คือ ซอฟต์เพาเวอร์ที่มีประสิทธิภาพที่สุด ทรงพลังที่สุด และแนบเนียนที่สุด มันแทรกซึมเข้ามาในจิตใต้สำนึกคนโดยไม่รู้ตัว ก่อให้เกิดความอยากลิ้มรสทั้งที่ไม่เคยรู้จัก

ยกตัวอย่างเช่น เรารู้จักโดรายากิผ่าน "โดเรมอน" สงสัยว่านัตโตะคืออะไรผ่าน "ชินจัง" น้ำลายสอกับราเมงจากรายการ "ทีวีแชมเปี้ยน"

และแน่นอนว่าการกินอาหารญี่ปุ่นย่อมเท่ากับเราได้กินวัฒนธรรมญี่ปุ่นไปโดยกลายๆ

ปัจจัย ทั้งสิ่งที่อยู่ในอาหาร และสิ่งที่อยู่นอกอาหารนี้ส่งเสริมซึ่งกันและกัน จนทำให้คนเกิดความรู้สึกว่าซูชิหรือราเมงไม่ใช่อาหารต่างชาติอีกต่อไป

#ทำไมอาหารญี่ปุ่นจึงฮิต