มีท่านผู้อ่านได้ตั้งข้อสังเกตบางอย่างเกี่ยวกับการเคลื่อนไหวของนักวิชาการ ที่ต้องการจะให้มีการเลือกตั้งในวันที่ 2 กุมภาพันธ์ 2557 ว่า “ยึดหลักการโดยไม่ได้มองสภาพความเป็นจริงของประเทศไทย หรือ “อยู่บนหอคอยงาช้างและปฏิเสธที่จะรับรู้สภาพที่แท้จริงของสังคมไทยใน ปัจจุบัน” โดยชี้ให้เห็นว่า ที่ชาวบ้านเลือกพรรคเพื่อไทยนั้น เพราะได้รับเงินจากหัวคะแนน ไม่ใส่ใจกับปัญหาคอร์รัปชั่น (อ้างว่าเกิดขึ้นในทุกรัฐบาล) และเข้าใจผิดหรือขาดการรับรู้ข้อมูล ข่าวสารอย่างเพียงพอในการตัดสินใจทางการเมือง โดยอ้างอิงข้อมูลจากการพูดคุยของเขากับ "คนเฝ้าบ้านพัก” ที่เป็นเสื้อแดง ในระหว่างเดินทางท่องเที่ยวช่วงวันหยุดปีใหม่ที่ผ่านมา และเห็นว่า สะท้อนสภาพ “ความเป็นจริง” ของชาวบ้านในอำเภอแม่ออน จังหวัดเชียงใหม่

หลายประเด็นที่หยิบยกมา พวกผมที่อยู่บนหอคอยงาช้างทราบครับ ไม่ต่างจากผลการวิจัยและวิทยานิพนธ์ที่เราอ่านกันในรอบหลายปีหลังนี้ ถ้าจะมีเพิ่มเติม คือ

๑) การรับเงินไม่ได้แปลว่าชาวบ้านจะโหวตให้โดยอัตโนมัติ สิ่งสำคัญกว่าคือผลงานในการยกระดับชีวิตชาวบ้านที่หมู่บ้านของพวกเขา นี่เป็นตัวชี้ขาด 

๒) ชาวบ้านมองเรื่องคอร์รัปชั่นทางการเมืองอย่าง realistic ไม่ใช่ idealistic/moralistic แบบคนเมือง ไม่จริงหรือว่าการทุจริตมีทุกรัฐบาล ทุกกลุ่มอำนาจการเมือง ไม่มีเทวดาเหาะลงมาปกครองโดยไม่ทุจริตเต็มร้อยดอก สิ่งที่สำคัญในการแยกแยะของชาวบ้านคือ อย่าโกงมากไป (โกงบ้างได้เป็นธรรมดา) อย่าโกงมากไปจนทำลายโครงการส่วนรวมที่ชาวบ้านได้ประโยชน์ ถ้าโกงขนาดนั้น ทำลายผลประโยชน์ส่วนรวมขนาดนั้น เขาก็ไม่โหวตให้ (ยืนยันได้ด้วยผลวิจัยและวิทยานิพนธ์บนหอคอยงาช้างที่ได้ข้อมูลจากการคุย สัมภาษณ์ภาคสนาม กว้างกว่าคุยคนเดียวรายเดียวมากมายครับ) 

ขณะเดียวกัน นี่แปลว่าการซื้อเสียงและการเข้าใจผิดต่าง ๆ ไม่มีหรือ? มีจริง และเป็นเรื่องต้องแก้ไขไปท่ามกลางการปฏิบัติประชาธิปไตย การหยุดประชาธิปไตย แล้วใช้เผด็จการแก้ ไม่เคยสำเร็จเลย กี่รอบแล้วที่ทำ แล้วมันก็กลับมาอีก เข้าใจผิดมากว่า "อำนาจบริสุทธิ์" ที่เด็ดขาดเบ็ดเสร็จของคนดี จะเปลี่ยนเรื่องนี้ได้ มันเป็น long-term educational process ต้องค่อย ๆ สร้างค่อย ๆ ทำ ค่อย ๆ สู้กันไป ในท่ามกลางการฝึกประชาธิปไตยภาคปฏิบัตินั่นแหละ

ขอบพระคุณในข้อมูล และขอส่งความเข้าใจจากหอคอยงาช้างแลกเปลี่ยนกลับไป หวังว่าจะไม่คิดว่าพวกเรา "ไม่รู้อะไรเลย" เกี่ยวกับการเมืองชนบทระดับหมู่บ้าน คนที่ไม่รู้จริง ๆ นอกจากแวะไปเที่ยวชนบทตอนวันหยุด คือคนชั้นกลางและชั้นสูงในกรุงต่างหาก เพราะวัน ๆ อยู่นอกหอคอยงาช้างครับ

เกษียร เตชะพีระ 
7 มกราคม 2556
สมัชชาปกป้องประชาธิปไตย