แมลงเต่า ทอง หรือด้วงเต่าทอง หรือนิยมเรียกกันว่า เต่าทอง หรือ Ladybird, Ladybug ในภาษาอังกฤษ จัดเป็นแมลงปีกแข็งขนาดเล็กเมื่อเทียบกับแมลงปีกแข็งทั่วไป ตัวป้อมๆ ลำตัวส่วนหลังมีสีเหลือง หรือสีทอง หรือสีแดง บางสกุลมีหลังสีเงิน หรือสีใส เรียกว่า เต่าเงิน บางชนิดมีจุดวงกลมสีดำ ปีกแข็งใส โค้งนูน เมื่อหุบปีกเข้าหากันจะจดกับด้านหลังทำให้มองคล้ายหลังเต่า และโดยมากจะมีหนวด

เรื่องน่ารู้ ของแมลง เต่าทอง

วงจรชีวิตของแมลงเต่าทอง แมลงเต่าทองวางไข่ใช้เวลา 3 วัน ไข่จะฟักออกมาเป็นหนอนที่ยังเป็นตัวอ่อน ก่อนจะกลายเป็นหนอนที่มีขนยาวปกคลุมทั้งตัวเมื่ออายุ 7 วัน และเข้าสู่การเป็นดักแด้ในวันที่ 10-12 ใช้เวลา 5 วันก่อนจะออกมาจากดักแด้ และกลายเป็นแมลงเต่าทองในที่สุด

ข้อมูลจากสำนักวิจัยเศรษฐกิจการเกษตร เขียนว่า สันนิษฐานกันว่าแมลงเต่าทองมีอยู่บนโลกใบนี้ยาวนานกว่า 300 ล้านปี โดยมีมากกว่า 100 สายพันธุ์ มีเรื่องเล่าว่า ช่วงปลายปีค.ศ.1880 รัฐแคลิฟอร์เนีย สหรัฐอเมริกา เกิดฝูงแมลงเข้าทำลายผลส้ม ชาวสวนนึกได้ถึงเรื่องเล่าที่ว่าเกิดแมลงศัตรูพืชจำนวนมากมาทำลายข้าวในนา ชาวนาอับจนปัญญาช่วยตัวเองไม่ได้ จึงสวดอ้อนวอนพระแม่มารี พระนางก็ได้ส่งแมลงเต่าทองจำนวนมากมายลงมาช่วยจัดการกับเหล่าศัตรูพืชจนหมด จากเรื่องเล่าชาวสวนส้มแคลิฟอร์เนียจึงรวมกันสั่งซื้อแมลงเต่าทองจำนวน 1,000 ตัว จากออสเตรเลีย เข้ามาปล่อยให้แพร่พันธุ์ในสวนส้ม ซึ่งเลดี้บั๊กก็ได้ช่วยกันกำจัดแมลงศัตรูพืชจนหมดสิ้น

ในความเป็นจริงแมลงเต่าทองมีความสามารถ ในการหาที่อยู่ใหม่ และพัฒนารูปแบบการใช้ชีวิตหากินในระบบนิเวศได้เป็นอย่างดี มันสามารถหากินในที่แคบ และอาศัยอยู่ใต้ก้อนหินหรือเปลือกไม้ได้ ในยามที่อากาศหนาวเย็นมักพบอยู่รวมกันเป็นกลุ่ม ซึ่งบางคนบอกว่าช่วงนี้เป็นการจำศีล หรืออาจพักร่างกาย เพื่อรอช่วงใบไม้อ่อนผลิออกมา

เต่าทองตัวเมียเริ่มออกวางไข่ ซึ่งมีลักษณะรูปร่างรีๆ สีเหลือง ยาวประมาณ 1 มิลลิเมตร เรียงคล้ายบันไดใต้ใบไม้ หลังตัวอ่อนฟักออกมาสู่โลกภายนอก มีลำตัวยาวสีเทาดำ มีจุดลายสีขาวอมเหลือง มีหนามตามลำตัว มีขา 3 คู่ เคลื่อนไหวได้ว่องไวเพื่อล่าเพลี้ยกินเป็นอาหาร ตุนไว้ดำรงชีวิตให้อยู่รอดขณะเปลี่ยนเป็นดักแด้ พอโตเต็มวัยมีสีแดง แดงอมส้ม หรือเหลือง ที่ปีกมีจุด 6 จุด เป็นเส้นหยักขวาง 2 คู่ และจุด 1 คู่ ใกล้ปลายปีก

ปัจจุบันมีโอกาสเห็นเลดี้บั๊กกันน้อย สาเหตุหนึ่งมาจากการใช้สารเคมีในไร่สวนจำนวนมาก บ้าน ไหนที่ปรับเปลี่ยนไปใช้ชีวภาพกำจัดศัตรูพืช เต่าทองก็จะออกมาอวดรูปโฉมให้เห็น เสมือนบ่งบอกว่าโชคดี (เพราะลดต้นทุนการผลิตลงได้) กำลังมาเยือนสวนนี้แล้ว ฉะนี้จึงกล่าวได้ว่า แมลงเต่าทองเป็นตัวชี้วัดสภาพแวดล้อมว่ามีสารพิษตกค้างอยู่มากน้อยเพียงใด ได้เป็นอย่างดี

แมลงเต่า ทองเป็นขวัญใจของหลายคน เพราะสวยงาม ทั้งดูเป็นมิตร และแม้จะมีหลายชนิด มีลักษณะสีที่หลากหลาย แต่แมลงเต่าทองมีสิ่งหนึ่งที่เหมือนกัน คือการใช้เวลาส่วนใหญ่ด้อมๆ อยู่ตามต้นไม้ เพื่อหาอาหารนั่นเอง และแม้ว่ามันจะบินได้ แต่แมลงเต่าทองชอบเดินมากกว่าด้วยขาทั้งหกของมันซึ่งแข็งแรงพอที่จะพาตัวไต่ ขึ้นๆ ลงๆ ตามลำต้นไม้ ครั้นฤดูใบไม้ผลิมาเยือนแมลงเต่าทองจะรวมตัวกันตามกอไม้ดอก เพื่อรวบรวมละอองเกสรให้มากที่สุด เพราะละอองเกสรจะให้ไขมันมาก เพื่อใช้สำหรับการดำเนินชีวิตในหน้าหนาวซึ่งมันจะจำศีล

คอลัมน์ รู้ไปโม้ด น้าชาติ ประชาชื่น nachart@yahoo.com