ทำไม 11 ภาษาอังกฤษใช้ว่า eleven และ 12 ใช้ว่า twelve ทำไม 11 ไม่ใช้ว่า oneteen และ 12 เป็น twoteen แบบเลขที่ขึ้นต้นด้วยสิบที่เหลือ?

Eleven (อิเลเฟน) มาจากคำอังกฤษโบราณว่า enleofan ออกเสียงว่า เอ็น-ลิ-เฟ็น คำนี้มาจากรากภาษาเยอรมันอีกทีว่า ainlif โดย ain แปลว่า หนึ่ง และ lif เป็นรากของคำว่า left ที่แปลว่า"เหลือ" หรือ"เกิน" ainlif จึงหมายถึง เกินมาหนึ่ง... เกินมาจากอะไร?

สมัยก่อนคนเรานับเลขจากจำนวนนิ้วมือครับ เป็นที่มาว่าเราใช้ระบบเลขฐานสิบ คือครบสิบทีนึงก็ทดหลักหน้าเพิ่มทีนึง ดังนั้นเมื่อนับครบนิ้วแล้วได้สิบ จำนวนถัดมาจึงใช้ว่า "เกิน(สิบ)มาหนึ่ง" ในกรณีเดียวกัน 12 ใช้ว่า twelve มาจากรากเยอรมันว่า twalif ซึ่ง twa แปลว่าสอง ก็คือ "เกิน(สิบ)มาสอง" หลังจากเลข 12 ภาษาอังกฤษใช้การใส่ teen ท้ายจำนวนแทน ซึ่งจริงๆแล้วหลักการยังเหมือนเดิม teen เป็นรูปหนึ่งของ ten โดยให้ความหมายว่า "ten more than" หรือมากกว่าสิบขึ้นมา ดังนั้น thirteen จึงหมายถึง "เกินสิบมาสาม" fourteen "เกินสิบมาสี่" เรื่อยไป

แต่สาเหตุที่ว่าทำไมจึงแยก 11 กับ 12 ใช้ lif และหลังจากนั้นกลับใช้ teen (ซึ่งจริงๆหลักการเดียวกัน) นั้นไม่มีใครรู้ได้ครับ จากหลักฐาน lif และ teen ถูกนำมาใช้พร้อมๆกันในราวปีคริสตศักราช 900 ซึ่งนานมากจนยากที่จะหาข้อเท็จจริงที่เกิดขึ้นในสมัยนั้นครับ

By ษัษฐา ศุขสวัสดิ ณ อยุธยา