ด้วย สถาปัตยกรรมโบราณที่งดงาม ทำให้นครธม นครวัด ถูกจัดเป็นหนึ่งในสิ่งมหัศจรรย์ของโลก โดยในยุคสมัยที่มหานครแห่งนี้ยังรุ่งเรืองอยู่นั้น ที่นี่มีพลเมืองอาศัยอยู่มากกว่า หนึ่งล้านคน และจัดเป็นหนึ่งในราชธานีที่ยิ่งใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งในยุคนั้น ทว่าทุกสิ่งไม่อาจหนีพ้นกฏแห่งความรุ่งเรืองและเสื่อมถอยได้ ซึ่งมหานครโบราณแห่งนี้ก็เช่นกัน

เมือง พระนครศรียโสธรปุระ ตั้งอยู่บนที่ราบลุ่มกว้างใหญ่ซึ่งอยู่ระหว่างเทือกเขาพนมกุเลนกับทะเลสาป เขมรในประเทศกัมพูชา ในสมัยโบราณ ชาวอยุธยาเรียกเมืองนี้ว่า เมืองพระนครหลวง โดยเมืองนี้เคยเป็น เมืองหลวงของอาณาจักรขอมสมัยพระนคร ซึ่งรุ่งเรืองถึงขีดสุดในรัชสมัยของพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 ต่อมา ครั้นหลังจากสิ้นรัชกาลของพระองค์ เมืองพระนคร ก็เริ่มเข้าสู่ยุคเสื่อม

ในช่วงยุคเสื่อมถอย ของนครธมนครวัดนี้เอง ที่ชาวเขมรต้องทำศึกสงครามหลายครั้งกับอาณาจักรอโยธยาที่กำลังรุ่งเรืองขึ้น จนต่อมาใน ปี พุทธศักราช 1975 สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่สองหรือเจ้าสามพระยา พระมหากษัตริย์แห่งกรุงศรีอโยธยา ได้เสด็จยกทัพไปตีเมืองพระนคร โดยหลังจากกองทัพของพระองค์ล้อมเมืองเป็นเวลา 7 เดือน ก็สามารถตีเมืองพระนครได้ กองทัพอโยธยาได้กวาดต้อนเชลยและเก็บทรัพย์สินมีค่ากลับมาเป็นอันมาก ส่วนเมืองพระนครนั้น สมเด็จเจ้าสามพระยา ทรงโปรดฯให้พระนครอินทร์ ผู้เป็นพระราชโอรสปกครองดูแล

ต่อมา ในปี พ.ศ 1987 เจ้าพญายาต โอรสของอดีตกษัตริย์ขอมได้ก่อกบฏที่เมืองจตุรมุข (ปัจจุบัน คือ กรุงพนมเปญ) สมเด็จสามพระยาจึงให้ เจ้าพญาแพรก โอรสอีกพระองค์หนึ่งคุมทัพไปช่วยสมเด็จพระนครอินทร์ปราบกบฏจนราบคาบ ครั้นต่อมาไม่นาน สมเด็จพระนครอินทร์ประชวรและสิ้นพระชนม์ สมเด็จเจ้าสามพระยาจึงโปรดให้เจ้าพญาแพรกไปครองเมืองพระนครแทน

หลัง จากเจ้าพญาแพรกมาครองเมืองพระนครได้ระยะเวลาหนึ่ง เจ้าพญายาตได้รวบรวมไพร่พลก่อการกบฎขึ้นอีกครั้ง โดยสามารถปลงพระชนม์เจ้าพญาแพรกได้สำเร็จและยึดเมืองพระนครกลับคืนสู่อำนาจ ขอม ทว่าเจ้าพญายาตทรงเห็นว่า เมืองพระนครอยู่ใกล้กรุงอโยธยามากเกินไป อีกทั้งใหญ่โตเกินกำลังรี้พลที่มีอยู่ จึงให้ย้ายราชธานีไปยังเมืองจตุรมุข อันเป็นฐานอำนาจเดิมของพระองค์ ก่อนจะทรงย้ายไปยังกรุงละแวกในภายหลัง จากนั้น เมืองนครวัดนครธมก็ถูกทิ้งร้างและร่วงโรยจนหายไปจากหน้าประวัติศาสตร์

กระทั่งเมื่อดินแดน กัมพูชาตกเป็นอาณานิคมของฝรั่งเศสในช่วงศตวรรษที่ 19 นักสำรวจชาวฝรั่งเศสนาม อังรี มูโอต์ ได้เดินทางมาที่นี่และค้นพบได้นครธมนครวัดที่ถูกทิ้งร้างกลางป่าดงดิบ หลัง จากนั้นความยิ่งใหญ่ของพระนครโบราณแห่งนี้ ก็ถูกเปิดเผยต่อสายตาชาวโลกอีกครั้งหนึ่ง