หลายต่อหลายครั้งที่คนเรามีวิธี การหายใจ ที่ผิดโดยไม่รู้ตัวมาก่อน เนื่องจาก การหายใจ ที่ถูกต้องและถูกวิธีนั้นนอกจากจะช่วยให้เรามีสุขภาพกายที่ดี และมีสุขภาพจิตที่ดีแล้ว ยังช่วยผ่อนคลายความตึงเครียดได้ในเวลาเดียวกันอีกด้วย

แทบไม่น่าเชื่อว่า การหายใจ ที่ถูกต้องเป็นวิธีที่ช่วยลดความเครียด เพิ่มพลังในการทำงาน ให้เราเป็นคนมีสุขภาพที่ดีได้โดยไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายใดใด ผู้เชี่ยวชาญทางสุขภาพมักจะแนะนำเรื่องการลดน้ำหนักรวมถึงการรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพซึ่งจะเป็นวิธีง่ายๆ ที่ช่วยลดเรื่องความเครียดได้ แต่หารู้ไม่ว่าวิธีที่ง่ายๆ ในการช่วยคลายเครียดซึ่งมักจะไม่มีผู้ใดคิดถึงมาก่อนเลยก็คือ การหายใจ อย่างถูกต้อง

จากการศึกษาพบว่าการเรียนรู้ถึงการหายใจอย่างถูกวิธีจะช่วยให้มีสุขภาพกายและจิตที่ดีขึ้น ถึงแม้ว่าจะไม่สามารถช่วยรักษาเชื้อโรคและความเจ็บป่วยโดยตรงได้ แต่เทคนิค การหายใจ จะช่วยควบคุมเรื่องความกระวนกระวายใจ ความเครียด ความวิตกกังวลต่างๆ นอกจากนี้การหายใจอย่างถูกต้องจะช่วยเรื่องของระบบประสาท การมีสมาธิ มีจิตใจจดจ่อและสามารถควบคุมเมความเครียดที่เกิดขึ้นได้ 

การฝึกการหายใจที่ถูกวิธีมีดังนี้

ความแตกต่างระหว่างการหายใจแบบปกติธรรมดาและการหายใจแบบลึก มีดังนี้ การหายใจแบบปกติธรรมดา นั้นมาจากปอด โดยใช้การควบคุมกล้ามเนื้อบริเวณหน้าอก การหายใจ แบบนี้จะช่วยให้ออกซิเจนไปหล่อเลี้ยงหัวใจ ซึ่งหัวใจจะทำหน้าที่ในการสูบฉีดโลหิตไปสู่เซลต่างๆ ของร่างกายอีกทีหนึ่ง

ในทางตรงกันข้าม การหายใจแบบลึก นั้นเป็น การหายใจ อย่างช้าๆ ลึกๆ ลงไป ไม่ได้ใช้กล้ามเนื้อหน้าอกแต่ใช้กระบังลมซึ่งเป็นกล้ามเนื้อผืนใหญ่ใต้ปอด โดยแบ่งเป็น 3 ส่วนคือส่วนล่าง กลาง และส่วนบน การฝึกหายใจแบบลึกนี้สามารถฝึกทำได้ทุกที่ โดยการนั่งตัวตรง ให้บ่าได้รับการผ่อนคลาย หายใจเข้าลึกๆ ผ่านทางจมูก ยกกระบังลมขึ้นให้อากาศบริสุทธิ์เข้าในส่วนล่าง ขยายเข้ามาในส่วนกลาง และส่วนบนจนเต็มบริเวณหน้าท้อง หน้าอก จนถึงบ่าไหล่ หากทำอย่างถูกต้องส่วนบริเวณอกจะยกขึ้น ท้องจะโป่งออก และจะรู้สึกถึงการเคลื่อนไหวของกระบังลม

หายใจออกทางปากอย่างช้า ๆ นับให้ถึง 5 ต้องหายใจเอาลมออกให้หมดเพราะเราจะไม่สามารถหายใจเข้าได้อย่างเต็มที่หากปอดยังเก็บลมบางส่วนไว้ ลองฝึกทำกิจกรรมนี้ประมาณ 5-10 ครั้ง หากได้รับการฝึกฝนการหายใจแบบลึกบ่อยๆ จะทำให้ร่างกายหายใจแบบลึกนี้ได้โดยไม่ต้องคิด

การหายใจอย่างลึกนี้จะช่วยให้ร่างกายได้รับออกซิเจนได้มากเพียงพอในครั้งหนึ่ง ๆ ที่จะขับก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ของเสียออกจากร่างกายได้ หากทำ การหายใจ อย่างถูกต้องจะทำให้มีสุขภาพที่ดี ความดันโลหิตลดลง การเต้นของหัวใจช้าลงและผ่อนคลายกล้ามเนื้อ ทั้งยังช่วยให้จิตใจเกิดความสงบ ช่วยลดการนอนไม่หลับอีกด้วย

เราสามารถเรียนรู้เทคนิคการหายใจแบบลึกได้จาก การอธิษฐานอย่างมีสมาธิจดจ่อ การออกกำลังกายแบบแอโรบิกบางประเภท การเล่นโยคะ เป็นต้น ซึ่งประเทศของเรารู้จักกันดีในเรื่องของการกำหนดลมหายใจ โดยการเชื่อมความสัมพันธ์ระหว่างร่างกายกับจิตใจและจิตวิญญาณ โดยผ่านพลังของการหายใจหรือจิตที่แน่วแน่ในการอธิษฐาน

การหายใจเข้าลึก ๆ ควบคุมลมหายใจให้เป็นจังหวะช้าๆ ให้ร่างกาย จิตใจและจิตวิญญาณเป็นหนึ่งเดียวกัน จดจ่อในสิ่งที่กำลังนึกถึง เข้าและออก สามารถพูดออกเป็นคำพูดด้วยในเวลาหายใจออก เช่น คำว่า สุขสบาย 

ประโยชน์สำคัญ 2 ประการใน การหายใจ ที่ถูกวิธี คือ

1.คนเรามีชีวิตอยู่ได้เพราะอากาศที่เราหายใจ การหายใจจะทำให้ร่างกายได้รับออกซิเจน และออกซิเจนจะช่วยควบคุมการทำงานของร่างกายให้เป็นไปอย่างเป็นระบบ การหายใจ ที่ถูกต้องจะช่วยให้ร่างกายได้รับการเผาผลาญอาหารที่เหมาะสม การได้รับสารอาหารที่เพียงพอจะช่วยในการควบคุมกล้ามเนื้อและอวัยวะต่างๆ ของร่างกาย ลดความอ่อนเพลีย ช่วยต่อสู้กับความกดดันในสภาวการณ์ต่างๆได้ และยังช่วยควบคุมอารมณ์เช่นเมื่ออยู่ในภาวะเศร้าเสียใจได้ด้วย

2. ความสำคัญประการที่สองคือ การหายใจ ช่วยให้ร่างกายกำจัดสารพิษและของเสียต่างๆ การขาดออกซิเจนจะทำให้ร่างกายได้รับความกระวนกระวาย อ่อนเพลีย เกิดความวิตกจริต ขาดสมาธิ ไม่สามารถจำอะไรได้และขาดการควบคุมอารมณ์ เป็นต้น

ในขณะที่ การหายใจ ที่ผิดส่งผลต่อสุขภาพจิต สุขภาพจิตก็ส่งผลต่อ การหายใจ เช่นเดียวกัน แต่ใครจะรู้ว่าการหายใจที่ถูกวิธีทำอย่างไร สิ่งนี้เกิดขึ้นอย่างอัตโนมัติโดยไม่ต้องคิด หลายคนมีการหายใจแบบตื้นๆ ซึ่งเกิดจากความเครียด และความวิตกกังวล หลายคนเมื่อต้องเผชิญหน้ากับความเครียดมักจะกลั้นหายใจโดยไม่รู้ตัว การหยุดหายใจชั่วคราวจะทำให้เกิดปัญหาสะสมต่อเนื่อง การหายใจแบบไม่ลึกจะทำให้ร่างกายโหยหาออกซิเจนซึ่งทำให้พลังงานลดลง มีปัญหาการแก่ก่อนวัย มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง และนำมาถึงปัญหาสุขภาพอื่น ๆ อีก

เมื่อเวลาเราทำงานบ้าน กวาดบ้าน ซักผ้า ทำงานที่โต๊ะคอมพิวเตอร์ ลองใช้เทคนิค การหายใจ อย่างง่ายๆและการหายใจที่ลึกๆ นี้ ซึ่งจะช่วยลดความเครียดได้เป็นอย่างดี และสิ่งที่สำคัญคือ การหายใจ อย่างถูกต้องนั้นช่วยสร้างชีวิตให้ยาวนาน ลองหัดทำดูนะคะแล้วลองมาแบ่งปันกันว่าได้ผลอย่างไร

ที่มา : เพจ สาระห่งสุขภาพ......