สวัสดีครับ วันนี้ขอพาทุกท่านมาชมระบขนส่ง ของเมืองMontpellierทางตอนใต้ของประเทศฝรั่งเศส เป็นเมืองที่เรียกได้ว่าไม่ใหญ่และไม่เล็ก เป็นเมืองที่มีทะเลเทดิเตอเรเนียน และเมืองการศึกษาชื่อดังในฝรั่งเศสอีกด้วย อีกทั้งมีทีมฟุคบอลชื่อดังของฝรั่งเศส ซึ่งเมืองเมืองนี้นั้น มีระบบการจัดการขนส่งมวลชนที่เรียกได้ว่า ไม่ต้องสร้างMetroหรือ ระบบขนส่งที่ทำให้โลกร้อนขึ้นเลยและแถมช่วยให้ลดภาวะโลกร้อนได้ด้วย สิ่งทำให้ทัศนียภาพบ้านเมืองสวยงามเช่นเคยไม่มีอะไรมาบดบังความงดงามของเมืองได้ นั่น คือ ระบบรถราง Tram หรือTam

น่าตามันก็เป็นแบบนี้แหละครับ มีด้วยกันทั้งหมด4สาย เรียกได้ว่าครอบคลุมเมืองMontpellier วิ่งกันเป็นระยะทางไกลมากๆเลยทีเดียว

โดยใช้จุดศูนย์กลางหลักๆๆเชื่อมต่อแต่ละสายทั้งหมด4ที่ ด้วยกัน อาทิเช่น Place de la Comede , หน้า Gare de Montpellier (สถานีรถไฟความเร็วสูงของเมือง)

ประเด็นมีอยู่ว่า ทำไมถึงเลือกใช้ระบบนี้ เพราะระบบนี้ สามารถลดภาวะโลกร้อนได้ อีกทั้งการก่อสร้างไม่ได้ต้องใช้ระยะเวลานานและไม่ต้องสร้างเสาให้บดบังทัศนียภาพ ใช้ระบบวางรางลงบนถนนเพียงแค่มีการเจาะผิวถนนซึ่งก็ไม่ได้ลึกเท่ากับการลงเสาเหมือนการก่อสร้างระบบขนส่งใต้ดินและลอยฟ้า เพียงแต่ระบบนี้จะกินพื้นที่บนท้องถนน เป็นปัญหาในช่วงการก่อสร้างรถติดมาก!!แต่หลังสร้างแล้วเสร็จทำให้การจราจรกลับสู่ภาวะปกติและผู้คนเดินทางสะดวกยิ่งขึ้น อีกทั้งสถานีแต่ละสถานีก็ครอบคลุมและบ้านเมืองเขาค่อนข้างมีความเป็นระเบียบเรียบร้อย รวมถึงทรัพยการมนุษย์มีความมีวินัยในตัว ถ้าถามผมมว่าสร้างแบบนี้เคยมีปัญหาไรไหม มีครับ ดึกๆๆก็มีนักเลงสุราเมาแล้วทุบกระจกแตกก็มี แต่กระจกรถรางผมว่าหนามากนะครับ แต่เขาก็มีระบบรักษาความปลอดภัยและมีตำรวจรถรางคอยดูแลความปลอดภัยอีกด้วย ซึ่งก็สามารถจับตัวผู้กระทำผิดมาลงโทษได้ บนรถรางนี้จะมีวงจรปิดติดไว้ทุกโบกี้และจะมีการสุ่มตรวจจากจนท. สำหรับผู้ที่ไม่ซื้อบัตรแล้วเนียนๆๆเดินขึ้นมาใช้บริการและก็ผู้ที่ซื้อบัตรแล้วไม่ตอกบัตรแต่เก็บไว้ใช้โอกาสหน้าถ้าคราวนี้ที่ขึ้นไม่มีตำรวจตรวจ ซึ่งมันมีเทคนิควิธีอยู่ผมไม่ขอเอ่ยละกันครับ (ผมไม่เคยทำนะ)

ความพอดีของมันคือ มันเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม และดูสวยงามครับ ช่วยให้ผู้คนหันมาใช้บริการแบบนี้ไม่ต้องรถติดกันนาน ถ้าจะเอามาใช้ในประเทศไทยผมว่าอยาก เพราะประเทศไทยเราปริมาณรถบนท้องถนนเยอะมากๆๆและปัญหาอุบติเหตุบนท้องถนนเราต้องยอมรับว่ามีการฝ่าสัญญาณไฟกันบ่อย ทั้งไฟจราจรแยกไฟแดง หรือไฟสัญญาณข้ามแยกทางรถไฟ ทำให้เกิดอุบัติเหตุ ดังนั้นหากจะเอาไปสร้างตามเมืองใหญ่ๆอย่างเชียงใหม่ หรือ โคราช ก็มีโอกาสเป็นไปได้ครับแต่คงต้องจัดระเบียบกันใหญ่โตเลยทีเดียว ผมเพียงแค่นำมาให้ทุกท่านได้ชม ว่า ระบบTramนี้ มันก็เป็นระบบที่ในยุโรปหลายๆประเทศให้ความนิยม และก็ยังคงมีการก่อสร้างเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ

เครื่องนี้ คือ เครื่องซื้อบัตรครับ ระบบการจำหน่ายบัตร ก็มีแบบซื้อที่ตู้ที่มีทุกสถานี หรือซื้อที่ศูนย์จำหน่ายของเมือง เรื่องของค่าโดยสารนั้น มีแบบต่อเที่ยว แบบไป-กลับ แบบเหมา10เที่ยวภายใน1เดือน แบบรายเดือนไม่จำกัดเที่ยว ก็มีหลายราคาราคานักศึกษา/นักเรียน ราคาผู้สูงวัย optionเยอะมากๆครับ ก็ถือว่าคุ้มครับ

และนี่คือน่าตาบัตรแบบเที่ยวเดียวครับ ซึ่งเราซื้อเสร็จพอขึ้นรถรางใช้บริการจะมีเครื่องตอกบัตร แบบซื้อจากตู้หรือสแกนบัตร(แบบรายเดือน) ซึ่งคนฝรั่งเศสและผู้คนที่อยู่เมืองนี้เองก็จะมีระเบียบวินัยพอใช้บริการก็จะตอกบัตรและสแกนบัตรกันเอง อ่อ มีอีกอย่างครับ เวลาสแกนบัตรต่อให้บัตรอยู่ในกระเป๋าหิ้ว กระเป๋าถือหรือกระเป๋ากางเกงแค่เดินผ่านเครื่องสแกนบัตรมันก็สามารถอ่านได้เองโดยไม่ต้องหยิบออกมาก็ได้ ระบบเขาดีจริง

ไอเครื่องสีแดงๆๆนี่แหละครับเป็นเครื่องตอกบัตรและสแกนบัตร ซึ่งติดไว้ทุกๆโบกี้และทุกมุมของรถ มีประมาณโบกี้ละ4เครื่อง ตามรถแต่ละสาย สีของเครื่องนี้ก็จะแตกต่างกันออกไป

ถ้าถามผมว่ามีปัญหาDelayไหม มีครับ Delayเพราะ บางสถานีอาจมีคนขึ้น-ลง ปริมาณเยอะหรืออาจติดสัญญาณไปจราจรของแยกไฟแดงรถวิ่ง ก็Delayประมาณ1-3นาที เท่านั้นครับ

ภาพสถานีTram ตัวอย่างหน้ามหาวิทยาลัยที่ผมเรียน

สถานีดูง่ายๆ ไม่มีไรมาก มีแค่หลังคากะป้ายโฆษณาบังแดด

จะสังเกตุเห็นได้ว่า ซ้ายสุดจะมีรถบัส จอดอยู่นั่นคือการเชื่อมต่อ รถโดยสารแต่ละสาย จะจอดเทียบติดกับสถานีTramเพื่อให้เดินทางต่อไปยังตามตรอกซอกซอยและจุดที่ ระบบรถรางไม่ได้ผ่าน ซึ่งเราสามารถใช้บัตรแบบเดียวกันกับรถรางในบางประเภทได้ และบัตรแบบเหมาบางประเภทก็ใช้ร่วมกันได้ เรียกได้วางวางระบบมาดีครับ

สำหรับเวลาการเปิดให้บริการนั้นมีตั้งแต่ตี 5 ไปจนถึงตี1 หรือวันไหนที่มีงานเทศกาลหรืองานสำคัญๆก็อาจเปิดและปิดในช่วงเวลาพิเศษเพิ่มเพื่อให้ขนส่งผู้โดยสารได้

อ่อ เขาวางระบบรางคู่ไว้นะครับ แต่ในบางจุดที่พื้นที่ไม่เพียงพอก็จะมีลดเหลือรางเดี่ยวแล้วก็แยกเป็นรางคู่อีกที ซึ่งจะมีการควบคุมด้วยกล้องวงจรปิดเรียกได้ว่าติดกล้องวงจรปิดเต็มไปหมดตลอดระยะทางของรถราง เป็นระบบสั่งการ จากศูนย์กลางแต่ก็มีคนขับประจำแต่ละขบวนอยู่ดีครับ

นี่แหละครับ เป็นอีกระบบขนส่งที่มานำเสนอให้คนไทยได้ชมกันว่า ก็มีดีและลงทุนไม่สูงด้วย แต่เพียงแค่ต้องให้ผู้ใช้บริการและผู้ขับขี่บน้องถนนมีระเบียบวินัย จึงจะสามารถประสบความสำเร็จในการสร้างระบบนี้ เหมือนในยุโรปหลายๆประเทศ อย่างในเมืองบาเซโรน่า ของสเปนก็มีทั้งระบบMetroและระบบTramครับ