ทำไมสะพานข้ามแม่น้ำแควเป็นที่รู้จักโด่งดังไปทั่วโลก มิใช่เพราะความ อลังการหรืองดงามตระการตาใดๆ หากแต่คำตอบที่แท้จริงคือความโหด ร้ายทารุณที่เกิดขึ้นในอดีตอันขมขื่น ณ ที่แห่งนั้นต่างหากที่เป็นเสน่ห์ อันเร้าใจไม่มีวันจบสิ้นเคย นับเป็นอนุสรณ์สถานทางประวัติศาสตร์ที่สำ คัญซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของ "เส้นทางสายมรณะ"
เป็นสะพานรางรถไฟที่ใช้ข้ามแม่น้ำแควใหญ่ เริ่มต้นจากสถานีชุมทางหนองปลาดุก
อ.บ้านโป่ง จ.ราชบุรี ผ่านจังหวัดกาญจนบุรีไปทางทิศตะวันตกจนถึงด่านเจดีย์สาม
องค์เพื่อให้ถึงปลายทางที่เมืองตันบูซายัด ประเทศพม่า มีความยาวจากสถานีหนอง
ปลาดุกถึงสถานีตันบูซายัดรวม 415 กิโลเมตร อยู่ในเขตไทยประมาณ 303.95 กิโล
เมตร และอยู่ในเขตพม่า 111.05 กิโลเมตร สร้างขึ้นในสงครามโลกครั้งที่ 2 ใช้เวลา
ในการสร้างเสร็จเพียง 1 ปี ตั้งแต่เดือนตุลาคม พ.ศ. 2485 ถึงเดือนตุลาคม พ.ศ.
2486
ทางรถไฟสายมรณะ
เชลยศึกและกรรมกรกำลังก่อสร้างสะพานและทางรถไฟ
เชลยศึกแบกไม้หมอนมาวางเรียงโดยมีทหารญี่ปุ่นยืนคุม
เหตุที่ทางรถไฟสายนี้ได้ชื่อว่า "ทางรถไฟสายมรณะ" ก็เพราะว่าในสมัยสงครามโลก
ครั้งที่ 2 กองทัพญี่ปุ่นได้ใช้ประเทศไทยเป็นทางผ่านเพื่อไปยังประเทศพม่าได้มีการ
สร้างทางรถไฟเพื่อใช้เป็นเส้นทางยุทธศาสตร์ไปยังพม่าโดยช่วงแรกได้เกณฑ์แรงงาน
กรรมกรชาวเอเชีย ต่อมาได้ใช้แรงงานเชลยศึกของฝ่ายสัมพันธมิตรได้แก่ ออสเตร
เลีย อเมริกา อังกฤษ นิวซีแลนด์ และฮอลันดา จำนวน 61,700 คน มาก่อสร้างทาง
รถไฟสายยุทธศาสตร์เพื่อเป็นเส้นทางผ่านไปสู่ประเทศพม่า เพื่อลำเลียงอาวุธยุทโธ
ปกรณ์ รวมทั้งกำลังพลที่จะไปโจมตีพม่าและอินเดียต่อไป ซึ่งขณะนั้นเป็นดินแดน
อาณานิคมของอังกฤษ เส้นทางช่วงหนึ่งจะต้องข้ามแม่น้ำแควใหญ่จึงต้องมีการสร้าง
สะพานขึ้น
ลักษณะของสะพานที่สร้างขึ้นครั้งแรกทำด้วยไม้ โครงสร้างสะพาน
กองทัพญี่ปุ่นได้สร้างเป็นสะพานไม้เป็นส่วนใหญ่เพื่อให้แล้วเสร็จโดยเร็วไม่เสียเวลา
ในการทำงาน โดยในเขตไทยมีจำนวน 359 สะพาน รวมถึงสะพานไม้ข้ามแม่น้ำแคว
ใหญ่ที่บ้านท่ามะขาม ซึ่งเป็นที่รู้จักกันในนามของ "สะพานข้ามแม่น้ำแคว"
การสร้างสะพานข้ามแม่น้ำแควกองทัพญี่ปุ่นได้ใช้เชลยศึกสร้างเป็นสะพานไม้ชั่วคราว
ระดับต่ำห่างจากสะพานเหล็กในปัจจุบันไปทางใต้ของลำน้ำประมาณ 100 เมตร ต่อมา
กองทัพญี่ปุ่นได้สร้างเป็นสะพานเหล็กถาวรตอม่อคอนกรีตติดตั้งสะพานเหล็ก 11 ช่วง
ตลอดเส้นทางการสร้างทางรถไฟนั้นเต็มไปด้วยความยากลำบาก จากเส้นทางป่าเขา
ที่รกชัน โรคภัยไข้เจ็บ ขาดแคลนอาหารและยารักษาโรค ตลอดจนความทารุณของ
สงครามทำให้เชลยศึกหลายหมื่นคนต้องเสียชีวิตลง ภายหลังสงครามได้สิ้นสุดลง
เมื่อปี พ.ศ. 2489 กองทัพญี่ปุ่นยอมแพ้เนื่องจากถูกกองทัพอเมริกาทิ้งระเบิดปรมาณู
ที่ฮิโรชิมาและเมืองนางาซากิ ประเทศญี่ปุ่น
สะพานไม้และสะพานเหล็ก โดนฝ่ายสัมพันธมิตรโจมตีทางอากาศ
สะพานข้ามแม่น้ำแคว อนุสรณ์สถานของทางรถไฟสายมรณะ
เส้นทางรถไฟสายนี้เป็นอนุสรณ์ของโลกที่จารึกความโหดร้ายทารุณของ
สงครามโลกครั้งที่ 2 และเป็นอนุสรณ์แก่ผู้เสียชีวิตในสงครามด้วย...