ถึงคราบน้ำมันที่เกาะเสม็ดจะเริ่มจางลงจนอาจจะเรียกได้ว่าเกือบจะกลับสู่ภาวะปกติ แต่ภาระหน้าที่ในการเก็บกวาด เช็ดล้างปัญหาที่เกิดขึ้นของเครือ ปตท. และกระทรวงพลังงาน ก็ยังไม่จบ

ในเฉพาะหน้า การเก็บกวาดทำความสะอาดเพื่อให้เหลือผลกระทบตกค้างน้อยที่สุดยังต้องเดินหน้าต่อไป

ในระยะกลาง การประกาศเยียวยาความเสียหายให้แก่ผู้ได้รับผลกระทบ ที่ประกาศว่าจะครอบคลุมหรือเกินกว่าความเสียหายที่เกิดขึ้น จะต้องได้รับการพิสูจน์ให้เป็นรูปธรรม

เช่นเดียวกันกับการปรับปรุงบุคลากร เครื่องมืออุปกรณ์ และกระบวนการป้องกันแก้ไขปัญหา

จะต้องมีผลปรากฏเป็นจริงจับต้องได้ สามารถสร้างความมั่นใจกับประชาชนได้



และสิ่งที่สังคมจะต้องเข้ามาระดมสมองร่วมกับภาคธุรกิจและภาครัฐ ก็คือจะคิดอ่านในเรื่องพลังงานทดแทน โดยเฉพาะพลังงานหมุนเวียนที่เป็นพลังงานสะอาดกันให้จริงจังอย่างไร

สังเกตได้จากหนึ่งในนโยบายที่ได้รับการต้อนรับมากที่สุดของกระทรวงพลังงาน ก็คือโครงการติดตั้งแผงพลังงานจากแสงอาทิตย์บนหลังบ้านเรือนและอาคารธุรกิจทั่วไป

อันแสดงว่า แนวทางหรือโครงการใดก็ตามที่สอดคล้องกับข้อเท็จจริง และตอบสนองความต้องการของประชาชนได้

ก็ย่อมได้รับการต้อนรับในวงกว้าง และ เพิ่มความเป็นไปได้ในทางเศรษฐกิจมากขึ้นด้วย



แม้ทุกแนวทางหรือนโยบายที่คิดมาอาจ จะมีปัญหาหรืออุปสรรค เช่นกรณีของแผงพลังงานแสงอาทิตย์ที่ส่วนใหญ่มีราคาแพงและยังต้องนำเข้าจากต่างประเทศเป็นหลัก

แต่ก็ไม่ควรให้ปัญหาหรืออุปสรรคเหล่านั้นเป็นข้ออ้างของการที่จะอยู่นิ่งเฉย ไม่คิดอ่านถึงสิ่งที่ดีกว่า ไม่ลงมือทำในสิ่งที่เป็นประโยชน์ ต่อคนส่วนใหญ่

ยิ่งตระหนักว่าราคาพลังงานฟอสซิลมีแต่จะแพงขึ้น และมีความเสี่ยงที่จะส่งผลกระทบต่อชีวิตและสิ่งแวดล้อมมากขึ้น ก็ยิ่งต้องให้ความเอาใจใส่กับพลังงานทางเลือก และการมีส่วนร่วมของประชาชนมากขึ้น

กรณีน้ำมันรั่วน่าจะเป็นตัวกระตุ้นที่ดีได้