สำนักข่าวต่างประเทศรายงานจากกรุงวอชิงตัน ประเทศสหรัฐอเมริกา เมื่อวันที่ 31 ก.ค. ว่านายเอ็ดเวิร์ด สโนว์เดน อดีตพนักงานสัญญาจ้างสำนักงานข่าวกรองกลาง ( ซีไอเอ ) ซึ่งยังคงกบดานอยู่ที่สนามบินในรัสเซีย เพื่อหนีการไล่ล่าของสหรัฐในคดีจารกรรมข้อมูลลับ เปิดโปงอีกหนึ่งสุดยอดโครงการลับของทำเนียบขาวในชื่อ "เอ็กซ์คีย์สกอร์"

หนังสือพิมพ์ "เดอะ การ์เดียน" ของอังกฤษ ฉบับวันพุธ เป็นสื่อแรกของโลกที่นำเสนอรายงานอ้างอิง "ข้อมูล" จากสโนว์เดน เกี่ยวกับภารกิจสืบค้นข้อมูลของสำนักงานความมั่นคงแห่งชาติ ( เอ็นเอสเอ ) ภายใต้รหัสปฏิบัติการ เอ็กซ์คีย์สกอร์ ด้วยคำจำกัดความสั้นๆแต่ได้ใจความว่า "แม้ตลอดทั้งชีวิตคุณจะไม่เคยได้ยินคำว่า เอ็กซ์คีย์สกอร์ มาก่อน แต่นี่คือสุดยอดโปรแกรมที่รู้ทุกอย่างเกี่ยวกับทุกคนบนโลกใบนี้"

เอ็กซ์คีย์สกอร์ คือโปรแกมพิเศษที่สามารถล้วงข้อมูลการใช้อินเตอร์เน็ทในทุกรูปแบบ ไม่ว่าจะเป็นการใช้อีเมล การเข้าเว็บไซต์ การใช้โปรแกรมสนทนาออนไลน์ โดยไม่จำเป็นต้องขออนุญาตก่อน และ "เป้าหมาย" ไม่มีวันรู้ตัว ซึ่งข้อมูลที่ได้สามารถออกมาในรูปแบบของ "เมตะดาตา" ที่เป็นการบอกเฉพาะระยะเวลา และรายละเอียดของคู่สนทนา หรือรายละเอียดทุกอย่าง เท่ากับว่า ทุกสิ่งที่เจ้าของบัญชีอีเมลและเครือข่ายสังคมออนไลน์รู้ เอ็นเอสเอก็รู้ด้วย ไม่ว่าคุณจะตั้งค่า "ความเป็นส่วนตัว" มากแค่ไหนก็ตาม

ทั้งนี้ เอกสารที่เดอะ การ์เดียนได้รับจากสโนว์เดน มีความยาว 32 หน้า ลงตราประทับ "ลับสุดยอด" เมื่อปี 2550 และไม่สามารถเปิดเผยต่อสาธารณะจนกว่าจะถึงปี 2575 ซึ่งเนื้อหาในเอกสารระบุด้วยว่า รัฐบาลสหรัฐอัพเดตระบบเอ็กซ์คีย์สกอร์เป็นประจำ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการค้นหาและเข้าถึงข้อมูล ที่รวมถึงข้อมูลภาพถ่ายที่ตั้งค่าแบบ "เอ็กซิฟ"

ขณะที่นายเจย์ คาร์นีย์ โฆษกทำเนียบขาว แถลงเกี่ยวกับเรื่องนี้ทันที โดยไม่ปฏิเสธ แต่ยืนยันว่า เฉพาะเจ้าหน้าที่ระดับสูงที่เกี่ยวข้องในภารกิจสอดแนมเพื่อต่อต้านการก่อการร้ายเท่านั้น ถึงจะได้รับสิทธิ์เข้าถึงข้อมูลในโครงการเอ็กซ์คีย์สกอร์

ดูเหมือนว่าสโนว์เดน ซึ่งหลบซ่อนตัวอยู่ที่สนามบินกรุงมอสโก ในรัสเซีย มานานกว่า 1 เดือน เลือกช่วงเวลาที่เหมาะสมในการเปิดโปงครั้งใหม่ เนื่องจากเป็นช่วงเดียวกับที่เจ้าหน้าที่ระดับสูงของหน่วยงานด้านความมั่นคง กำลังถูกวุฒิสภาสอบสวนอย่างละเอียด ในเรื่องการใช้อำนาจเหนือกฎหมาย