จีนลอก “เมือง” ฝรั่ง เหตุผลลึกๆ ที่น่าศึกษา .. แม้จีนจะมีชื่อเสียงว่าเป็น เจ้าแห่งการลอกเลียนแบบ จนทำให้คำว่า “ลิขสิทธิ์” ถูกเย้ยหยัน และเป็นปัญหาที่โลกตะวันตกพยายามกดดันให้จีนปราบปราม แต่กรณีจีนสร้างเมืองในบรรยากาศ ยุโรปขึ้นมาทั้งเมืองนั้น เป็นข่าวอื้ออึงในสื่อตะวันตกที่ออกมาในรูปแบบ “น่าศึกษา” ว่าทำไมถึงเกิดปรากฏ การณ์นี้ขึ้นได้ในแผ่นดินแดนมังกร กับ เทมส์ ทาว์น (Thames Town) เมืองจำลองสไตล์ยุโรป

หลังเคยเป็นข่าวในสื่อหลายแขนง ล่าสุด “บีบีซี” ของอังกฤษ โดย รูธ มอร์ริส เจาะลึกเข้าไปในเมือง “เทมส์ ทาวน์” ในจีน พร้อมตั้งคำถามว่า Why China oves to buid copycat towns – ทำไมจีนถึงอยากสร้างเมืองลอกเลียนแบบ

เมือง เทมส์ ทาวน์ (Thames Town) อยู่ในเขตซ่งเจียง ห่างจากศูนย์กลางของนครเซี่ยงไฮ้ 30 กิโลเมตรชื่อ เทมส์ มาจากแม่น้ำเทมส์ในอังกฤษ ที่นี่ไม่มีร้านค้าขายซาลาเปาร้อนๆ ริมทาง หรือสามล้อถีบรับจ้าง หากแต่เต็มไปด้วยอาคารแบบยุโรป

เขตซ่งเจียงว่าจ้าง สถาปนิกชาวอังกฤษ โทนี่ แม็กเค ร่วมกับสถาปนิกชาวจีน ตั้งแต่ปี 2544 เพื่อวางแผนแม่บทสำหรับโครงการที่อยู่อาศัยในเมืองและตำบลโดยรอบ ภาพทิวทัศน์ชนบทแบบจีน เปลี่ยนเป็นเมืองที่เต็มไปด้วยบ้านสไตล์ทิวดอร์ ผับ ร้านอาหารฟาสต์ฟู้ด ไม่เว้นแม้แต่กระทั่งรูปปั้นของ อดีตนายกรัฐมนตรีอังกฤษ วินส์ตัน เชอร์ชิล ที่ตั้งอยู่ ตรงหัวมุมถนน แต่ผลที่ออกมา สถาปนิกชาวอังกฤษกล่าวอย่างไม่แฮปปี้นัก

“เทมส์ ทาวน์ เหมือนกับฉากในหนัง สถาปนิกพยายามจะลอกเลียนแบบโครงสร้างอาคารจากที่ต่างๆ ในยุโรปมาอย่างละที่สองที่ แล้วก็เอาทุกอย่างมาผสมกันโดยไม่เหลือกลิ่นอายเดิมของต้นฉบับไว้เลย เช่น บ้านไม้ 6 ชั้นที่จับเอาหน้าต่างโบสถ์มาเป็นหน้าต่างบ้าน ซึ่งมันไม่ได้เข้ากันเลยด้วยซ้ำ องค์ประกอบถูกอย่างดูจะผิดเพี้ยนไปหมด เราจะไม่ได้เห็นโครงสร้างแบบนี้ในโบสถ์ที่อังกฤษแน่ๆ”

สําหรับชาวจีน เทมส์ ทาวน์ ดูจะเป็นที่นิยมในหมู่หนุ่มสาว .. หนุ่ม ฟ่าน หยูเจ๋อ มาที่เทมส์ ทาวน์ เพื่อใช้เป็นสถานที่ถ่ายภาพงานแต่งงาน “ที่จริงผมไม่สนนะว่ามันจะเหมือนหรือเปล่า เราทั้งคู่ต่างก็หลงใหลในความเป็นยุโรป เราอยากหลบลี้จากความวุ่นวายภายนอกของวิถีเมืองแบบจีน บางทีผมฝันว่าอยากจะจิบชายามบ่าย ริมแม่น้ำเทมส์ใต้ไอแดดในแบบฉบับของอังกฤษ ที่นี่เติมเต็มฝันของผม” หนุ่มฟ่านกล่าว

ด้าน ซุน ฉีเหยา ว่าที่เจ้าสาว กล่าวเสริมว่า “จะว่าไปมันเป็นทางเลือกที่ดี ถ้าเราอยากจะไปสัมผัสบรรยากาศในสถานที่นั้นๆ ในยุโรปแต่เราไม่มีกำลังทรัพย์เพียงพอ เราก็ไม่ต้องเสียเงินเดินทางไป เพราะจีนเอาทุกอย่างมาสร้างไว้ที่นี่แล้ว”

เทมส์ ทาวน์ ถือเป็นส่วนหนึ่งในรูปแบบ 1 นคร 9 เทศบาลเมืองของเซี่ยงไฮ้ ซึ่งหากดูผังเมืองจากภาพถ่ายดาวเทียมแล้วจะพบว่า แต่ละเทศบาลเมืองจะมีสไตล์นานาชาติที่แตกต่างกันไป ในขณะที่พื้นที่อื่นๆ ของประเทศจีน ล้วนมีสถาปัตยกรรมลอกเลียนแบบ ไม่ว่า หอ ไอเฟลเก๊ สะพานทาวเวอร์บริดจ์ปลอม สโตนเฮนจ์จำลอง หรือล่าสุด หมู่บ้านฮัลสตัตต์ของออสเตรีย ก็ยังไปโผล่ในมณฑลกวางตุ้ง

เบียนก้า บอสเกอร์ ผู้เขียนเรื่อง “ต้นกำเนิดการลอกเลียนแบบ : สถาปัตยกรรมเลียนแบบในสังคมร่วมสมัยจีน” ขนานนามรูปแบบการเลียนแบบการสร้างเมืองดังกล่าวว่า “สถาปัตย์จำลอง” หรือ “Dupitecture”

บอสเกอร์มองว่า ถึงชาวตะวันตกจะเห็นการลอกเลียนของจีนเป็นเรื่องพิลึกพิลั่น แต่คนจีนจำนวนมากมองในทัศนคติที่ต่างออกไป “ตะวันตกมองว่าการลอกแบบเป็นเรื่องต้องห้ามและต้องเลี่ยงให้ได้ทุกวิถีทาง แต่ จีนมองว่าเป็นรูปแบบของความชำนาญ ไม่ใช่เรื่องต้องปิดกั้น หากแต่น่าสนับสนุน” บอสเกอร์กล่าว

นักเขียนรายนี้ยกตัวอย่างประวัติศาสตร์ในยุคจิ๋นซีว่า เมื่อปราบแคว้นอีก 6 รัฐลงได้ ก็นำสถาปัตยกรรมของแต่ละแคว้นมาสร้างในเสียนหยาง เมืองหลวง ซึ่งจะเห็นได้ว่าการลอกแบบนี้เป็นสัญลักษณ์มากๆ แสดงถึงศักยภาพในการจัดแจงใหม่ การที่ชาวจีนนิยมลอกเลียนทำเนียบขาว สัญลักษณ์ของอำนาจของสหรัฐมากที่สุด จึงไม่ใช่เรื่องบังเอิญใดๆ..

สกู๊ปพิเศษ จาก นสพ.ข่าวสด
ข้อมูล เทมส์ ทาว์น http://en.wikipedia.org/wiki/Thames_Town
ภาพจาก http://blogs.sacbee.com/, Getty Images / Daniel Berehulak , http://www.dailymail.co.uk/

ว่าที่เจ้าบ่าวเจ้าสาว หลายคู่ ที่มาถ่ายรูปใน เทมส์ ทาว์น

ว่าที่คู่บ่าวสาว กับการถ่ายพรีเวดดิ้ง

เทมส์ ทาว์น (Thames Town) เมืองจำลองยุโรป สถานที่ถ่ายรูปแต่งงานสุดฮิต

เทมส์ ทาว์น (Thames Town) เมืองจำลองยุโรป สถานที่ถ่ายรูปแต่งงานสุดฮิต

รูปปั้นของอดีตนายกรัฐมนตรีอังกฤษ วินส์ตัน เชอร์ชิล

ว่าที่เจ้าสาว โดดเด่นในชุดสีแดง กับสถาปัตยกรรมเมืองยุโรป

เทมส์ ทาว์น (Thames Town) เมืองจำลองยุโรป สถานที่ถ่ายรูปแต่งงานสุดฮิต

ตู้ไปรษณีย์สีแดง สัญลักษณ์ของอังกฤษ

เทมส์ ทาว์น เมืองจำลองยุโรป

สภาพตัวเมืองไร้ผู้คน

เทมส์ ทาว์น (Thames Town) เมืองจำลองยุโรป ที่ เซี่ยงไฮ้ จีน

เรียกว่า ไปจีนที่เดียว ได้เที่ยวทั้งยุโรปเลยก็ได้

- หน้าต่างโลก เซินเจิ้น ประเทศจีน