9 พ.ค. 56 สำนักข่าวต่างประเทศรายงานว่า ชายชาวเเซมเบียน 2 คน กล่าวยืนยันต่อศาลว่า "ไม่มีความผิด" ระหว่างปรากฎตัวในศาลของเมืองคาพิริ ม็อพชิ หลังจากที่ถูกจับกุมในข้อหาฐานผิดตามกฎหมายรักร่วมเพศ
เจมส์ มาวาเป และฟิลลิป มูบิอานา วัย 22 ปี ถูกจับกุมโดยถูกตั้งข้อกล่าวหาว่ามีพฤติกรรมทางเพศที่ "ผิดธรรมชาติ" แซมเบีย ถือเป็นประเทศที่ค่อนข้างอนุรักษ์นิยม และมีกฎหมายกำหนดให้บุคคลที่มีพฤติกรรมเบี่ยงเบนทางเพศ หรือรักเพศเดียวกันนั้น ต้องโทษจำคุกมากที่สุดถึง 14 ปี
ด้านรัฐบาลเเซมเบีย ได้เพิกเฉยต่อแรงงกดดันจากกลุ่มรณรงค์สิทธิและความเท่าเทียมทางเพศ รวมไปถึงรัฐบาลในประเทศกลุ่มยุโรปที่ออกมาวิพากษ์วิจารณ์กฎหมายดังกล่าว
โดยองค์กรนิรโทษกรรมสากล ได้เรียกร้องให้ รัฐบาลแซมเบียปล่อยตัว เจมส์ มาวาเป และฟิลลิป มูบิอานา โดยทันที ในฐานะที่พวกเขาเป็น "นักโทษทางความคิด" (prisoners of conscience) ซึ่งถูกจับกุมเนื่องจากถูกจัดว่าเป็นพวกเบี่ยงเบนทางเพศ ซึ่งข้อกล่าวหาเช่นนี้ ถือเป็นการเลือกปฏิบัติ และกระทบต่อสิทธิเสรีภาพในการรับรู้ แสดงออก และความเป็นส่วนตัว
เมื่อเดือนที่แล้ว นักรณรงค์ด้านสิทธิมนุษยชนในท้องถิ่น ได้ถูกจับกุมหลังจากที่ปรากฏตัวในรายการโทรทัศน์เพื่อเรียกร้องให้คนที่มีพฤติกรรมรักเพศเดียวกันนั้นได้รับการนิรโทษกรรม ซึ่งทางการแซมเบียได้ตั้งข้อหาว่ามีพฤติกรรมที่ขัดต่อความสงบเรียบร้อยในพื้นที่สาธารณะ ซึ่งเขาได้ปฏิเสธข้อกล่าวหาดังกล่าว และอยู่ระหว่างขอประกันตัว
เจมส์ มาวาเป และฟิลลิป มูบิอานา ถูกจับถึง 2 ครั้ง โดยครั้งแรกนั้นเขาถูกจับกุมในช่วงสุดสัปดาห์ ซึ่งเขาได้รับการประกันตัวในวันจันทร์ต่อมา และถูกส่งตัวไปพิสูจน์ทางการแพทย์ โดยการตรวจสอบทวารหนักว่า เขาทั้งสองมีส่วนเกี่ยวข้องพฤติกรรมรักร่วมเพศหรือไม่ และในวันต่อมา พวกเขาก็ถูกจับอีกครั้ง หลังจากที่ถูก เพื่อนบ้าน กล่าวหาว่า เขาทั้งสองมีเพศสัมพันธ์ร่วมกัน ในวันที่ได้รับการปล่อยตัว
ขณะนี้ ชายทั้งสอง ยังถูกคุมขังในโรงพักตำรวจ โดยการไต่สวนจะมีขึ้นในวันที่ 22 พ.ค. นี้
ในปี ค.ศ. 2011 ทั้งสหรัฐอเมริกา และอังกฤษ ได้เตือนว่า ทั้งสองประเทศจะใช้การช่วยเหลือทางต่างประเทศ เพื่อผลักดันให้ การรักเพศเดียวกันนั้นแอฟริกาได้รับการนิรโทษกรรม
ทั้งนี้ ประเทศแอฟริกาใต้ เป็นเพียงหนึ่งในไม่กี่ประเทศที่ ประเทศในทวีปแอฟริกาบางประเทศที่มีกฎหมายซึ่งยอมรับคนรักเพศเดียวกัน