ไร้สัญญาณบอกเหตุ ‘ลิ่มเลือดอุดตันในปอดฉับพลัน’

จากการผ่าตัดข้อเข่าเสื่อม

          สำหรับในประเทศไทย การผ่าตัดข้อเข่าเสื่อมนั้นไม่ใช่เรื่องใหม่ เพราะทุกวันนี้ด้วยจำนวนประชากร และพัฒนาการทางการแพทย์ก้าวหน้าไปมาก จึงทำให้คนเรามีอายุยาวนานขึ้น และแน่นอนว่าเมื่อยืดอายุตัวเองได้มากขึ้น ภาวะที่จะเกิดความเสื่อมของร่างกายจึงมีมากตามไปด้วย

          ข้อเข่าเสื่อม เป็นโรคชนิดหนึ่งที่เกิดจากความเสื่อมของร่างกายซึ่งนับวันจะมีจำนวนผู้ป่วย มากขึ้นเรื่อยๆ โดยส่วนใหญ่จะเกิดกับกลุ่มคนที่อายุตั้งแต่ 50-60 ปีขึ้นไป ทั้งนี้เมื่อผู้ป่วยตัดสินใจผ่าตัดรักษาอาการข้อเข่าเสื่อมแล้ว ต้องมีการเตรียมความพร้อมในหลายด้าน ซึ่ง “นายแพทย์พิพัฒน์ องค์น้ำทิพย์” ศัลยแพทย์เฉพาะทางกระดูกและข้อ โรงพยาบาลเวชธานีอธิบายว่า

          “โดยทั่วไปการผ่าตัดทุกอย่างล้วนมีความเสี่ยงทั้งสิ้น แต่สำหรับการผ่าตัดข้อเข่านั้น ส่วนใหญ่มักจะพบในผู้สูงอายุ ซึ่งมีโรคประจำตัวอยู่ด้วยแล้ว อาทิ โรคหัวใจ โรคความดัน โรคเบาหวาน เป็นต้น ดังนั้นคนไข้ต้องมีความพร้อมสมบูรณ์แข็งแรงที่สุด แพทย์ต้องเช็กทุกระบบในร่างกายผู้ป่วยอย่างละเอียด ซึ่งที่เน้นก็คือระบบหัวใจ และโรคประจำตัวที่ผู้ป่วยเป็นอยู่ก่อนหน้านี้

          ส่วน เรื่องของการเกิดภาวะลิ่มเลือดอุดตันในขณะผ่าตัดข้อเข่านั้น ก็เป็นความเสี่ยงที่สามารถเกิดขึ้นได้ สาเหตุนั้นเกิดจากเลือดในเส้นเลือดดำเกิดการแข็งตัวจนเป็นลิ่มที่บริเวณขา ข้างที่จะทำการผ่าตัด ทำให้การไหลเวียนของเลือดไม่ดี ขาของผู้ป่วยจึงมีอาการบวมขึ้น ซึ่งถือเป็นเรื่องปกติ แต่สิ่งที่น่ากังวลก็คือลิ่มเลือดที่เคยเกาะอยู่ที่ขาเกิดหลุดลอยไปที่ปอด เกาะอยู่ตามเส้นเลือดฝอย ทำให้ผู้ป่วยหายใจไม่สะดวก ปอดไม่สามารถรับออกซิเจนเข้าไปได้ ทั้งนี้ระยะเวลาในการเดินทางของลิ่มเลือดสู่ปอดนั้น ยังไม่สามารถบอกได้ว่าใช้เวลานานแค่ไหน อาจเกิดภายในไม่กี่วันหลังผ่าตัด หรือนาน 2-3 เดือนก็เป็นไปได้

          นายแพทย์พิพัฒน์ เผยเพิ่มเติมเกี่ยวกับความรุนแรงของภาวะนี้ว่า นอกจากนี้ปริมาณของลิ่มเลือดที่เข้าไปอุดตันในปอดก็มีส่วนสำคัญมาก ถ้ามีปริมาณลิ่มเลือดที่เข้าไปเล็กน้อยความเสียหายของปอดก็จะไม่มากนัก แต่ถ้าเข้าไปปริมาณมาก โอกาสที่ผู้ป่วยจะหายใจไม่ออกก็ยิ่งมากขึ้น จะมีอาการหอบ เหนื่อย หายใจเร็วและถี่  ซึ่งอาจทำให้ถึงขั้นเสียชีวิต โรคลิ่มเลือดอุดตันในปอดจึงมีความรุนแรง และเกิดขึ้นฉับพลัน ไม่มีใครทราบได้ว่าจะเกิดขึ้นเมื่อไหร่ แพทย์ต้องให้การป้องกันภาวะแทรกซ้อนนี้ เช่นการให้ผู้ป่วยได้เคลื่อนไหว ขยับตัวเร็วขึ้น หรือหากมีปัจจัยเสี่ยงมาก แพทย์อาจจะพิจารณาให้ยาที่มีผลต่อการแข็งตัวของเลือด เพื่อลดโอกาสจากโรคนี้ให้เกิดน้อยที่สุด

          อาจเป็นเรื่องที่หลายคนมีความกังวล แต่ความจริงแล้วการรักษาข้อเข่าเสื่อมด้วยการผ่าตัดนั้นถือเป็นวิธีที่ ปลอดภัย เพราะโอกาสที่จะเกิดภาวะลิ่มเลือดอุดตันปอดนั้นมีน้อยมาก โรคข้อเข่าเสื่อมเมื่อเกิดขึ้นแล้ว ผู้ป่วยส่วนใหญ่จึงยังมีความมั่นใจที่จะรักษาด้วยการผ่าตัด เพราะความทรมานทางกายจากอาการปวด, ขาโก่ง เดินไม่ได้นั้นมีผลต่อคุณภาพชีวิตสูงมาก จากเดิมที่ช่วยเหลือตัวเองไม่สะดวกก็กลับมาใช้ชีวิตได้อย่างปกติ คุณภาพชีวิตหลังผ่าตัดมันพลิกจากหน้ามือเป็นหลังมือ

          ขอบคุณข้อมูลจาก นายแพทย์พิพัฒน์ องค์น้ำทิพย์ ศัลยแพทย์เฉพาะทางกระดูกและข้อ โรงพยาบาลเวชธานี