เพิ่งฉลองเริ่มต้นปี 2556 ไปไม่นาน หายใจพรืดเดียวงานล้นมืออีกแล้วใช่ไหมคะ นอกจากจะปวดศีรษะเป็นประจำ ยังต้องมานั่งปวดท้องเพราะกินข้าวแต่ละมื้อไม่ตรงเวลา ลมและกรดในกระเพาะอาหารเยอะ เริ่มเสียสุขภาพเข้าไปทุกทีๆ ปักษ์นี้ ชีวจิต นั่งไทม์แมชชีน ย้อนกลับไปเมื่อ 2,000 กว่าปี เพื่อปรึกษาครูบาฤาษี นำเคล็ดลับฝึกท่าดัดตนสำหรับแก้ปวดท้องมาฝากค่ะ

ฤาษีดัดตนแก้โรค
หลังจากพระพุทธเจ้าเผยแพร่ศาสนา ผู้คนนิยมนั่งสมาธิ วิปัสนากรรมฐาน แต่พอบำเพ็ญเพียรนานๆ จึงเมื่อยขบ ชาตามมือและเท้า เลือดลมเดินไม่สะดวกเพราะอวัยวะกดทับกันนานโดยไม่ขยับเขยื้อน จึงเป็นที่มาของการหาวิธีฝึกยืดกล้ามเนื้อ บริหารข้อพับ และเกร็งตัวดัดตน เพื่อขับไล่อาการเหล่านั้นให้หมดไป นักปฏิบัติธรรมทั้งหลายต่างฝึก ‘ท่าฤาษีดัดตน' ต่อๆกันมา 

นายแพทย์พงษ์ศักดิ์ วัฒนา คณะแพทย์ศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล ได้เล่าเกี่ยวกับประโยชน์ของการฝึกท่าฤาษีดัดตน ว่า "แม้การดัดตนเช่นนี้จะมีมานานแต่โบราณ ซึ่งสามารถอธิบายตามหลักทางกายภาพบำบัดปัจจุบันได้เช่นกัน 

"โดยจะเห็นว่าท่าฤาษีดัดตน มีประโยชน์คือ ช่วยยืดกล้ามเนื้อ เพิ่มการเคลื่อนไหวข้อต่อ ทำให้เส้นเอ็นคลายตัว และเพิ่มประสิทธิภาพการหายใจ ผ่อนคลายความตึงเครียด ลดอาการปวดศีรษะ รวมถึงบำรุงระบบน้ำเหลืองและโลหิตได้อีกด้วย"

3 ท่าฤาษีดัดตน ที่ ชีวจิต จะแนะนำให้ผู้อ่านลองฝึกต่อไปนี้ เน้นการขับลมในกระเพราะอาหาร ยืดกล้ามเนื้อบริเวณบั้นเอวและแผ่นหลัง กระตุ้นให้เลือดไหลเวียนไปเลี้ยงส่วนต่างๆทั่วร่างกาย พร้อมบำบัดอาการจุกเสียด ปวดท้อง และท้องอืดค่ะ

ท่าที่ 1: ฤาษีสี่ชื่อให้ นามนครรามเอย
อัจนะคาวีอักษร อะตั้ง 
พับชงฆ์เทิดถวัดกร สองไปล่หลังนา
แก้ขัดข้อเท้าทั้ง ป่วยท้องบรรเทา
บทประพันธ์ : กรมหมื่นนุชิต ชิโนรส 

1.) นั่งพับเพียบ ยืดแขนทั้ง 2 ข้างไปด้านหลังเหนือศีรษะ ประสานมือกันให้แน่น
2.) โน้มมือทั้ง 2 ข้างไปด้านหลังให้มากที่สุด แอ่นหน้าอกขึ้น พร้อมหายใจเข้าเต็มปอด นับ 1 - 5 
3.) ค่อยๆผ่อนลมหายใจออกช้าๆ นับ 1 - 5 ทำซ้ำ 10 ครั้ง

ท่าที่ 2: นักสิทธิ์สันโดษฐด้น แดนดง
นามพุทธชฎิลทรง ตำหรับแหร้
ไคว่หัตถ์รัดอกองค์ สมาธิ์เพ็ดนั่งนา
จุกเสียดสรรพางค์แก้ กอบด้วยดัดหาย
บทประพันธ์ : พระพรรณสมบัติ 

1.) นั่งขัดสมาธิ เกร็งหน้าท้อง 
2.) ไขว้ข้อมือประสานกอดกันไว้ตรงหน้าอก หายใจเข้าเต็มปอด นับ 1 - 5
3.) คลายหน้าท้อง ค่อยๆผ่อนลมหายใจออกช้าๆ นับ 1 - 5 ทำซ้ำ 10 ครั้ง

ท่าที่ 3: ธรงนามยามหณุ นี้ เนาพนา เวศนา
ชูเชอดสองพาหา หัตถ์ช้อย
นั่งแบะฝ่าบาทา ซ้อนทับ กันแฮ 
แก้ป่วนปวดท้องน้อย อีกเส้นสบักจมฯ
บทประพันธ์ : พระองค์เจ้าคเนจร นิพนธ์ 

1.) นั่งขัดสมาธิ หันฝ่าเท้าขึ้นทับกันในท่าที่สบาย
2.) ยกแขนทั้ง 2 ข้างและหงายฝ่ามือขึ้นคล้ายยกเทินสิ่งของไว้เหนือศีรษะ
3.) หายใจเข้าเต็มปอด พร้อมยกไหล่และแอ่นหน้าอก นับ 1 - 5 
4.) ลดไหล่และหน้าอก ค่อยๆผ่อนลมหายใจออกช้าๆ นับ 1 - 5 ทำซ้ำ 10 ครั้ง

ฝึกท่าฤาษีดัดตน และกิน นอน พักผ่อน ทำงานอย่างสมดุล พร้อมจิตใจที่เบิกบาน สุขภาพร่างกายแข็งแรงสมบูรณ์ ไม่ไปไหนแน่นอนค่ะ

ข้อมูลอ้างอิง
หม่อมหลวงจุลลา งอนรถ และคณะ. ฤาษีดัดตน. กรุงเทพฯ: บริษัท บพิธการพิมพ์ จำกัด, 2551

ขอบคุณภาพประกอบ : อินเตอร์เน็ต