หากเป็นไปได้ หยุดคิดสักนิด ก่อนจะเลือกใช้สิ่งของ หรืองานประดิษฐ์สวย ๆ ที่ทำจากเปลือกหอย เพื่อต่อชีวิตเจ้าปูเสฉวน

จำ ได้ว่าสมัยเด็ก ๆ เวลาไปเที่ยวทะเล เราก็มักจะพบเห็นปูเสฉวน กำบังกายอยู่ในเปลือกหอยที่มีลวดลายสีสันสวยงามทั่วชายหาด ซึ่งเจ้าปูเสฉวนพวกนี้ จะใช้เปลือกหอย เป็นกระดองป้องกันตัวเอง และหลบภัยจากศัตรูที่จะเข้ามาทำอันตรายพวกมัน

แต่ไม่กี่ปีให้หลังมานี้ เราอาจได้เห็นภาพเจ้าปูเสฉวน หยิบเอา "ขยะ" ไม่ว่าจะเป็นขวดแก้ว กระป๋อง กล่องฟิล์ม กล่องนม ที่นักท่องเที่ยวทิ้งไว้เกลื่อนกลาดบนชายหาด มาสร้างเป็นที่หลบภัยแห่งใหม่แทน เนื่องจากมันหาเปลือกหอยมาทำเป็นที่อยู่อาศัยได้ยากเต็มที

ตาม ธรรมชาติ ปูเสฉวน เป็นปูที่มีลำตัวช่วงท้องอ่อนนุ่ม ไม่มีโครงร่างเป็นเปลือกแข็งเหมือนปูชนิดอื่น ๆ มันจึงจำเป็นต้องมีเปลือกหอยคอยคุ้มภัยให้ตัวเอง และจะอาศัยอยู่ในเปลือกหอยตลอดเวลา เพื่อป้องกันศัตรู และป้องกันการสูญเสียน้ำมากเกินไป ที่อาจจะส่งผลให้ปูเสฉวนตายได้ ยกเว้นในช่วงเวลาผสมพันธุ์ หรือจนเมื่อบ้านเดิมคับแคบลง ก็ได้เวลาที่ปูเสฉวนจำเป็นจะต้องเคลื่อนย้ายตัวเองออกมาหาบ้านใหม่ ผ่านการทดสอบแล้ว ทดสอบเล่า จนกว่าปูเสฉวนจะได้พบบ้านที่ถูกใจ

นั่น เพราะหากปูเสฉวนอยู่บ้านที่มีขนาดเล็กไป มันจะอึดอัด จนส่งผลต่อระบบการย่อยและดูดซึมอาหาร รวมทั้งการสูญเสียความร้อนและน้ำเพิ่มขึ้น หรือถ้าหากบ้านของมันใหญ่เกินไป ก็จะทำให้มันต้องแบกน้ำหนักมากเกินไป หรืออาจทำให้สัตว์อื่น ๆ ที่จะล่าปูเสฉวน เข้ามาในเปลือกหอยได้ ซึ่งล้วนแต่ทำให้ปูเสฉวนได้รับอันตราย

นี่เองจึงเป็นที่มาของ Forward Mail ฉบับหนึ่ง ที่มีเนื้อความ ขอให้นักท่องเที่ยวเลิกเก็บเปลือกหอยตามชายหาด เพราะนั่นเท่ากับเป็นการทำลายบ้านและชีวิตของปูเสฉวนอย่างรู้เท่าไม่ถึง การณ์ และในอนาคตอันใกล้อาจทำให้ปูเสฉวนสูญพันธุ์ได้

ผู้อำนวยการ สถาบันวิจัยและพัฒนาทรัพยากรทางทะเลชายฝั่งทะเลและป่าชายเลน กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง กล่าวว่า จำนวนของปูเสฉวนในปัจจุบันยังไม่ได้เปลี่ยนแปลงไปมาก หรือใกล้สูญพันธุ์อย่างที่มีการระบุไว้ แต่การที่นักท่องเที่ยวเก็บเปลือกหอยตามชายหาด ย่อมส่งผลกระทบบ้างกับแหล่งที่อยู่อาศัยของปูเสฉวน แต่ไม่มากเท่ากับการที่มีผู้ประกอบการพากันเก็บเปลือกหอยไปทำเครื่องประดับ หรือทำของที่ระลึกขาย ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อปูเสฉวนรุนแรงมากกว่า

" สถานการณ์ของปูเสฉวนยังไม่ได้รุนแรงขนาดนั้น เพราะถ้าพูดตามหลักวิทยาศาสตร์ นักท่องเที่ยวที่เก็บเปลือกหอยมีไม่มาก แต่หากเป็นกลุ่มผู้ประกอบการ พ่อค้า แม่ค้า ที่พากันเก็บเปลือกหอยไปขาย จะส่งผลกระทบต่อปูเสฉวนรุนแรงมากกว่า ซึ่งทางส่วนอุทยานแห่งชาติทางทะเล สำนักอนุรักษ์ทรัพยกรธรรมชาติ ก็ได้เคยจัดโครงการคืนเปลือกหอยให้ปูเสฉวน เพื่อช่วยอนุรักษ์ปูเสฉวนอีกทางหนึ่ง"

อยากจะขอความร่วมมือนักท่อง เที่ยวไม่สนับสนุนสินค้า ที่จะไปทำให้สิ่งมีชีวิตอีกชนิดหนึ่ง อยู่ด้วยความยากลำบากได้ทราบข้อมูลเกี่ยวกับปูเสฉวนแล้ว นักท่องเที่ยวอย่างเรา ๆ ก็สามารถช่วยเจ้าปูเสฉวนนี้ได้ โดยการ "หยุด" เก็บเปลือกหอยตามชายหาด โดยเฉพาะเปลือกของหอยฝาเดียว ที่ปูเสฉวนใช้ทำเป็นที่อยู่อาศัยได้ เช่น เปลือกหอยเจดีย์ หอยสังข์ หอยอูด หอยนมสาว หอยหนาม หอยวงพระจันทร์ หอยพระอาทิตย์ หอยเต้าปูน หอยมวนพลู หอยเงาะ เป็นต้น

นอกจากจะไม่ "เก็บ" ไปแล้ว ก็ยังไม่ควร "ทิ้งขยะ" ไว้ตามชายหาด เพราะนอกจาก "ขยะ" จะไปทำลายทัศนียภาพของชายหาดให้ไม่น่าดูแล้ว "ขยะ" ในมือคุณ ยังอาจจะไปเปลี่ยนวิถีชีวิต และระบบนิเวศของท้องทะเลไปเลยก็ได้

และ หากเป็นไปได้ หยุดคิดสักนิด ก่อนจะเลือกใช้สิ่งของ หรืองานประดิษฐ์สวย ๆ ที่ทำจากเปลือกหอย เพื่อเป็นการช่วยกันอนุรักษ์สิ่งมีชีวิตและทรัพยากรธรรมชาติ ให้คงอยู่คู่ทะเลไทยไปจนชั่วลูกชั่วหลานค่ะ