ผม บนศีรษะของคนเราถือเป็น  " มงกุฎแห่งความงดงาม " ของมนุษยชาติ สังคมให้ความสำคัญอย่างมาก ต่อผมและทรงผม หลายๆ สภาวะทำให้ผมร่วงได้ เช่น โรคภัยไข้เจ็บ และการดูแลผมที่ไม่ถูกต้อง เมื่อไรที่ผมร่วงเป็นจำนวนมากๆ หรือหวีผม และแปรงผมแล้วผมร่วงมาก ควรจะพบแพทย์ผิวหนัง เพื่อการวินิจฉัย และรักษาผมที่ถูกต้อง

แพทย์ผิวหนังเป็นแพทย์เฉพาะทาง ที่ชำนาญในการรักษาโรคของผมและผิวหนัง จะซักประวัติคนไข้ เกี่ยวกับอาการและยา รวมทั้งวิตามินและอาหารเสริม ใน 6 เดือนหลัง ก่อนพบแพทย์ ประวัติผมร่วงในครอบครัว ความเจ็บป่วย และสุขนิสัยในการดูแลผม ในผู้หญิงต้องคิดถึงผลจากฮอร์โมน โดยซักประวัติ ประจำเดือน ภาวะตั้งครรภ์ และภาวะหมดประจำเดือน หลังจากตรวจดูหนังศีรษะ และเส้นผมแล้ว อาจตรวจดูเส้นผมด้วยกล้องจุลทรรศน์ บางครั้ง อาจต้องตัดชิ้นเนื้อหนังศีรษะ และเจาะเลือด เพื่อหาสาเหตุของผมร่วง

1.การเติบโตของผมตามปกติ
90% ของผมบนหนังศีรษะ เป็นผมที่กำลังเจริญเติบโต แต่ละเส้นมีอายุระหว่าง 2-6 ปี อีก 10% ของผม อยู่ในระยะพัก ซึ่งใช้เวลา 2-3 อาทิตย์ จากนั้นก็จะค่อยๆ หลุดร่วงไป เมื่อผมร่วง จะมีผมเส้นใหม่ แทนที่ในรากผมอันเดิม และเริ่มวงจรผมที่เจริญเติบโตต่อไป ผมบนหนังศีรษะยาว 1/2 นิ้ว ต่อเดือน เมื่ออายุมากขึ้น จะโตช้าลง ผมสีบลอนด์จะมีเส้นผมมากกว่าสีอื่น มีประมาณ 140,000 เส้น ผมสีเข้มมีประมาณ 105,000 เส้น ผมสีแดง จะมีประมาณ 90,000 เส้น ผมที่ร่วง ส่วนใหญ่จะร่วงตามวงจรปกติ เฉลี่ย 50-100 เส้น/วัน

2.สาเหตุของผมร่วงที่ผิดปกติ

 

 

ผมร่วงเป็นหย่อมๆ จากความเครียด
- ผมร่วงชนิดนี้ ร่วงเป็นหย่อมๆ เหลือแต่หนังศีรษะเรียบๆ กลมๆ ขนาดเท่ากับเหรียญบาท หรือใหญ่กว่า อาจจะร่วงทั้งศีรษะ หรือร่วงลามถึงขนตามตัว แต่เกิดได้ค่อนข้างน้อย อาจเป็นกับเด็กหรือผู้ใหญ่ได้ทุกวัย สาเหตุไม่ทราบ นอกจากผมร่วงแล้ว คนไข้มีสุขภาพปกติดี ส่วนใหญ่แล้วจะหายได้เอง

 

ผมร่วงหลังคลอดลูก
- ระหว่างตั้งครรภ์ ผมของคุณแม่จะหนามากขึ้น หลังคลอดแล้ว 2-3 เดือน ผมจะร่วง อาจร่วงเป็นระยะเวลา ประมาณ 1-6 เดือน ส่วนใหญ่แล้วจะหายได้เอง

 

ผมร่วงหลังไข้สูง, ติดเชื้อ, ไข้หวัดใหญ่รุนแรง
ความเจ็บป่วย ทำให้ผมเข้าระยะหยุดเจริญเติบโต หลังจากไข้สูง ป่วยหนัก หรือติดเชื้อ 4 อาทิตย์ถึง 3 เดือน จะมีผมร่วงมาก จนคนไข้ตกใจ ( คนไทยเรียกว่า จับไข้หัวโกร๋น ) จะหายได้เอง

 

โรคของต่อมไทรอยด์ทำให้ผมร่วง
ทั้งโรคไทรอยด์ที่มีอาการ หรือไม่มีอาการ ก็สามารถทำให้ผมร่วงได้ แพทย์จะเจาะเลือด เพื่อการวินิจฉัยและรักษา เมื่อรักษาแล้ว ผมจะดกดำเหมือนเดิม

 

ผมร่วงจากการได้อาหารโปรตีนไม่พอ
ในกรณีคนไข้ลดน้ำหนัก หรือมีอุปนิสัยการกิน ที่ผิดปกติ ทำให้เกิดการขาดโปรตีน ร่างกายจะพยายามสำรองโปรตีนไว้ โดยเปลี่ยนผม จากระยะการเจริญเติบโต เข้าสู่ระยะพัก หลังจากนั้น 2-3 เดือน ผมจะเริ่มร่วง แต่จะกลับสู่ภาวะปกติได้ ถ้าได้รับโปรตีนในอาหาร อย่างถูกต้องและเหมาะสม

 

ผมร่วงจากยา
ยาบางอย่างอาจทำให้ผมร่วงได้ชั่วคราว เช่น ยารักษาโรคเก๊าท์ ยาแก้ปวดข้อ ยารักษาโรคซึมเศร้า ยารักษาโรคหัวใจ ยารักษาโรคความดันสูง ยาลดความเข้มข้นของเลือด ยาวิตามินเอในขนาดสูงๆ ก็ทำให้ผมร่วงได้

 

ผมร่วงจากยารักษามะเร็ง
ยารักษามะเร็ง จะทำให้เซลล์ผมหยุดแบ่งตัว ผมจะบางและแตก จะเกิดหลังจากได้ยา 1-3 อาทิตย์ ผมอาจจะร่วงได้ถึง 90% เมื่อหยุดยา ผมจะกลับขึ้นใหม่เหมือนเดิม ช่วงผมบางมากๆ อาจต้องใส่วิกผมไปก่อน

 

ผมร่วงจากยาคุมกำเนิด
ผู้หญิงที่ผมบาง ขณะกินยาคุมกำเนิด มักมีประวัติผมบางแบบพันธุกรรม ในครอบครัว ถ้าผมบางเกิดขึ้น หลังกินยาคุม อาจให้สูตินรีแพทย์ เปลี่ยนยาคุมให้เป็นตัวอื่น อาจมีผมร่วง หลังจากหยุดยาคุม 2-3 เดือน และอาจร่วงได้นาน ถึง 6 เดือน ลักษณะนี้ คล้ายๆ กับผมร่วงหลังคลอดลูก

 

ผมร่วงจากการขาดธาตุเหล็ก
การขาดธาตุเหล็ก บางครั้งทำให้ผมร่วง เนื่องจากรับประทานอาหาร ที่มีธาตุเหล็กไม่พอเพียง หรือร่างกายดูดซึม ธาตุเหล็กได้ไม่ดี ผู้หญิงที่มีประจำเดือนมามากๆ อาจเป็นสาเหตุให้ขาดธาตุเหล็กได้ การตรวจเลือด จะช่วยในการวินิจฉัย การรักษาทำได้โดยให้กินยาเม็ดที่มีธาตุเหล็ก

 

ผมร่วงจากการผ่าตัดใหญ่หรือเจ็บป่วยเรื้อรัง
หลังผ่าตัดใหญ่ 1-3 เดือน จะเริ่มมีผมร่วง แต่จะหายได้เองภายใน 2-3 เดือน แต่คนไข้ที่มีอาการเจ็บป่วยเรื้อรัง จะมีผมร่วงอย่างไม่มีกำหนด

 

ผมร่วงจากเชื้อราที่หนังศีรษะ
เกิดจากการติดเชื้อรา หนังศีรษะมีลักษณะเป็นขุยๆ และขยายวงออก ผมจะหัก และส่วนหนังศีรษะจะบวมแดง และ มีน้ำเหลืองออก โรคนี้ติดต่อได้ง่ายในเด็ก และต้องรักษา โดยให้ยากินรักษาเชื้อรา

 

ผมร่วงจากการดึงผมเอง
เป็นได้ทั้งเด็กและผู้ใหญ่ โดยการบิด หรือดึงผม ขนคิ้ว ขนตา จนหลุดร่วงออกมา บางครั้งเป็นการตอบสนอง ต่อความเครียด บางครั้งเป็นสัญลักษณ์ของผู้ป่วย ที่มีปัญหาทางจิตใจ