ใกล้ วันสำคัญทางพระพุทธศาสนา วันมาฆบูชา กันแล้ว พุทธศาสนิกชนอย่างพวกเราก็คงจะ เข้าวัด ทำบุญ เวียนเทียน กัน แต่!เพื่อนๆเคยสงสัยกันบ้างรึเปล่าว่า? ทำไม เราถึงต้องเดือนเวียนเทียนทางขวา ทำไมถึงไม่เวียนซ้าย .. วันนี้ teen.mthai จะนำ เกร็ดความรู้ มาบอกกันคะ ^^

วันสำคัญในทาง  พระพุทธศาสนาที่พุทธศาสนิกชนนิยมประกอบพิธีกรรมมีการบูชาเป็นต้น เพื่อระลึกคุณพระรัตนตรัยเป็นพิเศษแต่เดิมนั้นกำหนดไว้ ๓ วันคือ วันวิสาขบูชา วันอัฏฐมีบูชา และ วันมาฆบูชา แต่ภายหลังได้เพิ่ม วันอาสาฬหบูชา เข้ามาจึงรวมเป็น  ๔  วัน

ทำไมต้องเวียนเทียนทางขวา ? ความจริงการเวียนเทียนนั้น  มีทั้ง การเวียนขวาซึ่งเรียกว่า ทักษิณาวรรต หรือ ประทักษิณ และ การเวียนซ้ายซึ่งเรียกว่า อุตราวรรต แต่เป็น คติ ความเชื่อแต่โบราณว่าขวาเป็นมงคล  ซ้ายเป็นอวมงคล ดังนั้นจึงนิยมเวียนเทียนในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา ต้องเวียนเทียนด้านขวาก็เพราะทิศเบื้องขวาคือทิศ ครูบาอาจารย์ เราเวียนขวาก็เพื่อแสดงออกว่าเรายอมรับพระรัตนไตรเป็นที่ที่พึ่งที่ระลึกยอมรับพระพุทธเจ้า พระธรรม และพระสงฆ์  ครู ของเรา เป็นเครื่องหมายแสดงถึงความเคารพต่อบุคคล สิ่งหรือสถานที่นั้น ๆ อย่างสูงสุด การเวียนเทียนทางซ้าย การเวียนซ้าย หรืออุตราวรรต  นิยมใช้ในงานอวมงคล เช่น งานศพ การนำโลงศพเวียนซ้ายรอบจิตกาธานอันเป็นการลาลับโลกนี้ไป หรือใช้ในพิธีถอนในวิชาไสยศาสตร์

ทำไมต้องเวียนเทียน 3 รอบ ?

การที่เราต้องเวียนเทียน 3 รอบนั้น ก็เพื่อเป็นการระลึกถึงพระรัตนตรัยทั้ง 3 ประการ คือ พระพุทธ พระธรรม และพระสงฆ์ หลายคนอาจจะเคยคิดว่า ทำไมต้องเวียนเทียน 3 รอบ น้อยหรือมากกว่านั้นๆไม่ได้หรอ? คำตอบคือได้ เพราะสิ่งเหล่านี้จะขึ้นอยู่ที่จิดใจ การตั้งใจ ของเพื่อนๆเอง ไม่ใช่ว่า เวียนเทียนมากกว่า 3 รอบ เราจะมีบุญ ได้กุศล หรือแสดงถึงความเคารพต่อพระพุทธเจ้า บุคคล สิ่งหรือสถานที่นั้นๆ มากกว่าคนที่เวียนน้อยกว่าเรา! ในรอบที่ 1 ให้รำลึกถึงคุณพระพุทธเจ้า โดยภาวนาคาถา บทอิติปิโส ภควาฯ ไปจนจบ เพื่อให้จิตใจมีสมาธิ
ในรอบที่ 2 ให้รำลึกถึงคุณพระธรรม โดยภาวนาคาถา บทสวากขาโต ภะคะวะตา ธัมโมฯ ไปจนจบ
ในรอบที่ 3 ให้รำลึกถึงคุณพระสงฆ์ โดยภาวนาคาถา บทสุปฏิปันโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆฯ ไปจนจบ

จำเป็นไหม ต้องเวียนเทียนในวันสำคัญ ?

 การเวียนเทียนนั้นไม่จำเป็นจะต้องเวียนเทียนในวันสำคัญทางพุทธศาสนาเท่านั้น แต่เราสามารถที่จะเวียนเทียนในวันไหนก็ได้ และจะเวียนเทียนในเวลาเช้าหรือเวลาเย็นก็ได้

ตอนเวียนเทียน เราควรระลึกถึงสิ่งใดบ้าง ?

ต้องทำจิตใจให้มีสมาธิ สงบ และแน่วแน่อยู่กับบทบูชาพระพุทธคุณ พระธรรมคุณ และ พระสังฆคุณ เวียนเทียน ระลึกเคารพถึงบุคคล สิ่ง หรือสถานที่ที่เราเวียนเทียนรอบนั้นๆ หากเราเวียนเทียนรอบพระพุทธรูป ก็ระลึกเคารพถึงพระพุทธเจ้า หรืออาจจะระลึกเคารพถึงพระพุทธเจ้า พระธรรม และพระสงฆ์ (ระลึกถึงพระรัตนตรัย) เวียนเทียนรอบเจดีย์พระบรมสารีริกธาตุ หรือต้นโพธิ์ ก็ระลึกเคารพถึงพระพุทธเจ้าได้เช่นกัน บางท่านก็อาจจะอาศัยการสวดมนต์เพื่อระลึกถึงพุทธคุณ หรือพระรัตนตรัย โดยที่นิยมกัน ก็อาจจะสวดมนต์บท “อิติปิโส” ระลึกพระพุทธคุณ

บทสวด ระหว่างเดินเวียนเทียน

สวดบท “สวากขาโต” ระลึกถึงพระธรรมคุณ และสวดบท “สุปะฎิปันโน” ระลึกถึงพระสังฆคุณ หรืออาจจะสวดมนต์บท “พุทธาภิถุติ” (ในบททำวัตรเช้า) หรือบท “พุทธานุสสติ” และ “พุทธาภิคีติ” (ในบททำวัตรเย็น) เพื่อระลึกถึงพระพุทธคุณ ในระหว่างเวียนเทียนก็ได้ “หากเดินเวียนเทียนโดยไม่ได้ระลึกเคารพถึงอะไรเลย ก็ไม่ต่างกับการเดินธรรมดา”

ข้อปฏิบัติสำหรับชาวพุทธในวันมาฆบูชา 

จัดเตรียมเครื่องสักการะ เช่น ดอกไม้ ธูป เทียน มาพร้อมกันที่วัด ตามเวลานัดหมาย เพื่อฟังโอวาทหรือพระธรรมเทศนา และเวียนเทียน ก่อนออกจากบ้าน ควรอาบน้ำชำระร่างกายให้สะอาด ทำจิตใจให้บริสุทธิ์ผ่องใส และแต่งกายให้สุภาพเรียบร้อย เมื่อถึงวัดแล้ว ควรอยู่ในอาการสำรวม ไม่พูดคุยหยอกล้อ วิ่งเล่น หรือกระทำภารกิจอื่นอันไม่ควร เช่น เคาะระฆังเล่น จุดดอกไม้ไฟ ฯลฯ เมื่อถึงเวลาประกอบพิธี ให้ทุกคนไปเข้าแถวหรือเข้าไปในสถานที่กำหนดโดยพร้อมเพรียงกัน ก่อนเริ่มพิธีเวียนเทียน พระสงฆ์ผู้เป็นประธาน จะกล่าวให้โอวาท ทุกคนต้องพนมมือถือดอกไม้ธูปเทียนตั้งใจฟังด้วยความสงบ กล่าวคำสาธุ เมื่อพระสงฆ์ให้โอวาทจบ ในพิธีสวดมนต์ จะมีผู้กล่าวนำคำบูชาเนื่องในวันมาฆบูชา และคำบูชาพระรัตนตรัย ให้ทุกคนจุดธูปเทียนประนมมือ กล่าวตามด้วยความเคารพ มีจิตใจยึดมั่น