วันนี้อ่านเจอมาว่าในปีหน้า(2013) แคนาดาจะเปลี่ยนรูปแบบธนบัตรที่พิมพ์ใหม่ให้เป็นแบบพลาสติกพอลิเมอร์ทั้งหมด ด้วยเหตุผลที่ว่ามันจะทนทานกว่าเก่าถึงสองเท่าครึ่ง และจะปลอมแปลงได้ยากขึ้นด้วย (ปัจจุบันที่ธนบัตรพลาสติกที่แคนาดาใช้อยู่ก็มีเหมือนกัน เป็นแบบ 50 และ 100 ดอลล่าร์แคนาดา)

ทำให้แอดมินคิดถึงช่วงหนึ่งที่ประเทศไทยของเราก็มีธนบัตรแบบนั้นออกมาลองใช้เหมือนกัน เป็นธนบัตร 50 บาท แบบพลาสติก นานมาแล้ว ก็จำไม่ได้ว่าตอนนั้นมันเป็น limit edition หรือเปล่า รู้สึกเหมือนผลิตออกมาฉลองครบรอบอะไรสักอย่าง แล้วต่อจากนั้นก็มีอีกแบบหนึ่งที่ผลิตขึ้นมาใช้ทั่วไปด้วย เป็นพอลิเมอร์เหมือนกัน แต่ในที่สุดก็ได้เปลี่ยนกลับไปใช้กระดาษเหมือนเดิม

ช่วงนั้นก็ไม่รู้ว่าเขาตั้งในทำออกมาเพื่อทดลองใช้หรือเปล่า ใครที่เคยใช้ธนบัตรรุ่นนั้นน่าจะพอจำได้ว่าแรก ๆ มันก็ดูแปลกตา แปลกมือ น่าใช้ และสวยดี แต่พอใช้ ๆ ไปมันก็มีปัญหาหลายอย่างเหมือนกัน จะว่าทนก็ไม่อาจพูดได้เต็มปากเต็มคำนักเพราะว่า...


1. สีลอก อันนี้คือที่เห็นทั่ว ๆ ไปเลย สีมันจะลอกตามรอยพับ และถึงแม้มันจะกันน้ำได้จริง แต่ถ้าเผลอลงเครื่องซักผ้า สภาพมันจะกลายเป็นแผ่นพลาสติกสีฟ้า ที่(เคย) มีอะไรบางอย่างพิมพ์อยู่บนนั้น

2. หัก ยับ แล้วดูไม่น่าใช้เลย ยิ่งถ้ามีรอยฉีกขาดด้วยแล้วมันก็จะขาดไปตลอดใบ สถาพมันจะเหมือนของที่ไม่น่าจะเอามาใช้อีกได้

3. แพ้เตารีด โดนความร้อนแล้วหงิกทันที เชื่อว่าตอนที่มันออกมาแรก ๆ คงมีธนบัตรพลาสติกไม่น้อยเลยที่เสียชีวิตอยู่ใต้เตารีด เพราะหลายคนเวลาธนบัตรยับหรือเปียกน้ำก็จะติดนิสัยเอามารีดกัน

และก็คงจะมีปัญหาอื่น ๆ อีกนั่นแหละ จนเขาพิจารณากันแล้วว่ามันไม่คุ้มกับต้นทุนที่สูงขึ้น จึงกลับไปใช้กระดาษแบบเก่า

แต่แคนาดาเขาบอกว่า เขาทดลองใช้ธนบัตรใบละ 50 และ 100 ดอลล่าร์แคนาดา มา 5 ปีแล้วไม่มีปัญหาอะไร แม้ว่าต้นทุนการผลิตจะสูงกว่า แต่ก็ถูกทดแทนด้วยระยะเวลาในการใช้หมุนเวียนที่นานกว่า นอกจากนี้มันยังมีประโยชน์ในด้านการปลอมแปลงที่ยากขึ้นด้วยนวัตกรรมการรักษาความปลอดภัย เช่น แถบกว้างที่มองทะลุได้ ภาพฮอโลแกรมเปลี่ยนสี และใบเมเปิลที่แสดงตัวเลขเมื่อต้องแสงไฟบางชนิด แล้วยังคุยด้วยว่าเขาเป็นหนึ่งในไม่กี่ประเทศที่หันมาใช้ธนบัตรพอลิเมอร์เต็มรูปแบบ


หมายความว่าธนบัตรของเขาสีไม่ลอกใช่มั้ย? หรือเป็นพอลิเมอร์และวัตถุดิบที่มีคุณภาพดีกว่า? หรือหมายความว่าคนแคนาดาไม่เคยโยนธนบัตรลงเครื่องซักผ้า และไม่เอามันไปรีด? ฯลฯ อันนี้ก็สุดที่จะรู้ได้ เพราะแอดมินก็ไม่ได้มีความรู้เรื่องธนบัตรสักเท่าไหร่

ยังมีอีกเรื่องนึงที่คาใจมาก คือบัตรประชาชนของคนไทยที่เปราะเกินจริง และสีลอกได้ง่ายมากทั้งที่มันควรจะมีอายุการใช้งานเท่ากับระยะเวลาการต่อบัตร แต่บัตรประชาชนของเรานี่มหัศจรรย์มาก คือ ถ้าเราเอามันไว้ในซองนาน ๆ เราจะไม่สามารถดึงมันออกจากซองได้ เพราะตัวหนังสือทั้งหมดมันจะติดอยู่ที่ซอง(มีการโคลนนิ่งตัวเองแบบอัตโนมัติ) และมันก็ไม่ปลอดภัยเลยถ้าคุณจะเอาใส่กระเป๋าสตางค์และสอดไว้ในกระเป๋ากางเกง เพราะถ้าคุณนั่งยอง ๆ หรือทำให้กางเกงตึงเกินไป บัตรของคุณจะเกิดความตึงเครียดแล้วแยกเป็นสองส่วน(มีระบบทำลายตัวเองอัตโนมัติ) ที่ร้านแอดมินบางครั้งก็เก็บบัตรประชาชนลูกค้าไว้แทนมัดจำ เก็บไว้รวม ๆ กัน ปรากฎว่า เวลาคืนบัตร ด้านหลังบัตรของลูกค้าคนหนึ่ง อาจมีภาพหลอนของลูกค้าอีกคนหนึ่งติดอยู่ ช่างน่ากลัวมาก นับเป็นบัตรประชาชนอัจฉริยะจริง ๆ

Credit: Dominic