"ภูซาง" คือ ดินแดนแห่งชายแดนของจังหวัดพะเยา เป็นอำเภอชายแดนติดต่อกับประเทศเพื่อนบ้าน คือสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชน (สปป.) ลาว 

ความโดดเด่นของพื้นที่แห่งนี้ ไม่เพียงเป็นพื้นที่ชายแดนมีจุดผ่อนปรนสามารถเข้า-ออก ติดต่อกับประเทศเพื่อนบ้านได้เท่านั้น หากแต่ยังเป็นที่ตั้งของน้ำตกอุ่นเพียงแห่งเดียวในประเทศไทย คือ "น้ำตกภูซาง"

"ภูซาง" เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดพะเยา เป็นอำเภอชายแดนติดกับสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว (สปป.ลาว) 

ความโดดเด่นของภูซาง นอกจากเป็นพื้นที่ชายแดน มีจุดผ่อนปรนสำหรับเข้า-ออกติดต่อกับประเทศเพื่อนบ้านแล้ว ภูซางยังมีน้ำตก

ภูซาง ซึ่งตั้งอยู่บนดอยผาหม่น เป็นน้ำตกที่เกิดจากสายน้ำที่ไหลมาจากผาหินปูน ความสูงประมาณ 25 เมตร มีน้ำไหลตลอดปี น้ำใสปราศจากกลิ่นกำมะถัน สามารถลงเล่นน้ำได้

และที่โดดเด่น คือ เป็นน้ำตกอุ่นเพียงแห่งเดียวในประเทศไทย!!

นอกจากนี้ บริเวณใต้น้ำตกภูซางยังเป็นแอ่งน้ำ

สีเขียวมรกตใสราวกับกระจก เหมาะสำหรับการลงแช่น้ำให้อบอุ่นสบายตัว อีกทั้งบริเวณด้านเหนือน้ำตก มีเส้นทางชมป่าต้นน้ำและเป็นป่าดงดิบ ซึ่งอยู่ห่างจากที่ทำการอุทยานแห่งชาติ

ภูซางประมาณ 1 กิโลเมตร

การเดินทางไปน้ำตกภูซางไม่ยากเย็น ใช้ถนนหลวงเชียงคำ-บ้านฮวก ก่อนถึงบ้านฮวกประมาณ 15 กิโลเมตร จะพบป้ายสถานที่ท่องเที่ยวอุทยานแห่งชาติ

ภูซาง ไปอีกไม่ถึง 500 เมตร จะได้ยินเสียงน้ำตกกระทบโขดหิน จากจุดจอดรถ เดินลัดเลาะเข้าไปใกล้น้ำตก ข้ามสะพานปูนที่ทอดยาวจากพื้นดินข้ามไปยังข้างน้ำตก จะพบบ่อซับน้ำอุ่น ซึ่งเป็นต้นน้ำของน้ำตกภูซาง เดินลัดเลาะขึ้นไปจนถึงจุดสูงสุดของน้ำตก ซึ่งมีความสูงประมาณ 25 เมตร ที่นี่ต้นไม้สูงใหญ่แข่งกันชูยอดรับแสงตะวัน บรรยากาศเหมือนป่าดงดิบ พื้นดินดำชุ่มชื้น มีต้นมอสขึ้นปกคลุมเต็มไปหมด จนถูกขนานนามว่า "พรมธรรมชาติ" ตามกิ่งไม้เปื่อยใกล้ผุพัง จะเป็นที่อยู่อาศัยของเห็ดป่า ซึ่งชาวบ้านเรียกว่า เห็ดกระด้าง มีสีสันงดงาม แถมกินอร่อยอีกต่างหาก

บริเวณบ่อซับน้ำอุ่น ซึ่งเป็นต้นน้ำของน้ำตกอุ่นภูซางแห่งนี้ จะมีสะพานไม้ยื่นเข้าไปใกล้กับบ่อน้ำขนาดใหญ่ น้ำใสจนเห็นพื้นด้านล่าง เจ้าหน้าที่อุทยานฯเล่าให้ฟังว่า บ่อแห่งนี้เป็นบ่อซับน้ำอุ่น เนื่องจากใต้ดินที่เป็นบ่อเกิดของน้ำอุ่นมีรอยแยกของเปลือกโลก ความร้อนจากด้านล่างเปลือกโลกปะทุขึ้นมาทำให้เกิดฟองอากาศ ซึ่งจะสังเกตเห็นว่า มีฟองน้ำลอยขึ้นมาที่ผิวบ่อซับน้ำอุ่นตลอดเวลา บ่อแห่งนี้มีความกว้างที่ปากบ่อประมาณ 10 เมตร ลึกประมาณ 5 เมตร อุณหภูมิประมาณ 35 องศาเซลเซียส แต่โดยรอบบ่อยังมีต้นไม้ขึ้นอยู่หนาแน่น

แช่น้ำตกอุ่นในหน้าฝนอากาศเย็นชุ่มฉ่ำ ได้อารมณ์ไปอีกแบบ!!

นอกจากน้ำตกแล้ว ยังมีสถานที่ท่องเที่ยวหลากหลายในอุทยานแห่งชาติภูซาง อาทิ เที่ยวดอยผาดำ ซึ่งเป็นภูเขาหินปูน ซึ่งมีหน้าผาขนาดใหญ่ตระหง่านอยู่ หรือเที่ยวถ้ำซึ่งมีอยู่หลายจุด เช่น ถ้ำน้ำดั้น ถ้ำน้ำลอด หรือถ้ำผาแดง เป็นต้น

ก่อนจากเมืองพะเยา อย่าลืมเลือกชมเลือกซื้อของดีเมืองพะเยา ซึ่งมีให้เลือกหลากหลายชนิด ทั้งผ้าทอไทลื้อ ผลิตภัณฑ์จากผักตบชวาของชาวป่าม่วง หรือจะซื้อของกินขึ้นชื่อ อาทิ ปลาส้ม แหนมหมู ข้าวหอมมะลิ ลิ้นจี่ ลำไย เป็นต้