ประเพณีแซนโฎนตา อ.ขุขันธ์ จ.ศรีสะเกษ

        แซนโฎนตา หรือ แซนโดนตา...เป็นประเพณีเก่าแก่ของชนเผ่าเขมรที่สืบทอดกันมากกว่าสองร้อยปี เป็นประเพณีวัฒนธรรมของชนเผ่าเขมรแถบอิสานใต้ ประกอบด้วย จ.ศรีสะเกษ สุรินทร์ บุรีรัมย์ นครราชสีมา และอุบลราชธานี คำว่า แซน หมายถึง การเซ่นไหว้ การบูชา คำว่า โฎนตา หรือ โดนตา หมายถึง ปู่ ย่า ตายาย และบรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้ว

       แซนโดนตาจึงหมายถึงประเพณีการเซ่นไหว้บรรพบุรุษของชนเผ่าเขมรที่ได้ล่วงลับไปแล้ว ในวันขึ้น 14 - 15 ค่ำเดือนสิบ อ.ขุขันธ์ เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดศรีสะเกษที่มีด้วยกัน 3 เผ่า คือ เผ่าเขมร ส่วย และลาว แต่เผ่าเขมรจะมีมากที่สุดว่างั้นนะ อำเภอในจังหวัดศรีสะเกษที่มีเผ่าเขมรเยอะที่สุดก็จะมี อำเภอขุขันธ์ ขุนหาญ ไพรบึง ภูสิงห์ ปรางค์กู่ ส่วนอำเภออื่นๆจะมีประปราย

       การจัดงานประเพณีแซนโฎนตาหรือแซนโดนตาของอำเภอขุขันธ์เพิ่งเริ่มจัดเป็นประเพณีประจำอำเภอมาได้ประมาณ 3 - 4 ปีมานี่เอง ถือว่าเป็นการดีที่จะทำให้ประเพณีไม่หายไปจากชนเผ่าเขมรของเรา แต่ทางอำเภอขุขันธ์จะจัดประเพณีนี้ก่อนวันจริงประมาณ 1-3 วัน เพราะถ้าจัดพร้อมวันจริงเกรงว่าจะไม่มีประชาชนมาร่วมในงาน เพราะต่างก็ต้องจัดที่บ้านของตนเพื่อที่จะเซ่นไหว้ให้บรรพบุรุษได้กินอิ่มหนำสำราญ ชาวบ้านเชื่อว่าถ้าตนได้เซ่นไหว้ให้บรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้วอย่างบริบูรณ์ ผลที่ได้คือความอุดมสมบูรณ์ของพืชพันธุ์ธัญญาหารในไร่ในนา การแห่ของเซ่นไหว้ของ 22 ตำบลในอำเภอขุขันธ์ เป็นไปอย่างสนุกสนาน

         เมื่อปีที่แล้วเห็นว่าได้เชิญนายอำเภอและพี่น้องฝั่งเพื่อนบ้านที่อยู่อำเภอติดกันตรงช่องสงำมาร่วมพิธีนี้ด้วย แต่ว่าปีนี้ก็อย่างที่เราเห็นว่าเกิดอะไรขึ้น...เลยงดการเชิญเพื่อนบ้านมา อาจเห็นว่าแต่ละขบวนนั้นจะมีผู้เฒ่าผู้แก่นั่งบนขบวน แทนที่จะเป็นสาวๆรุ่นใหม่ใช่ไหม อาจคิดว่าไม่เหมือนที่อื่นเลยที่จะเกณฑ์เอาแต่คนหน้าตาดีมานั่งบนขบวน แต่ประเพณีนี้เน้นผู้เฒ่าผู้แก่แทน ^^