การไหว้ คือ การที่มือสองข้างประณม นิ้วชิดกัน ปลายนิ้วจรดกัน ไม่แยกปลายนิ้วออกจากกันยกมือขึ้นในระดับต่างๆ ตามฐานะของบุคคล

                  ๑. ไหว้พระ 
                   อธิบาย ยกมือที่ประณมขึ้นจรดหน้าผาก ให้ปลายนิ้วหัวแม่มือจรดระหว่างคิ้ว ให้ปลายนิ้วชี้จรดตีนผม    

             ๒ . การไหว้ผู้ที่เคารพนับถืออย่างสูงและผู้มีพระคุณ 
                   อธิบาย เช่น พ่อ แม่ ปู่ ย่า ตา ยาย ไหว้บิดามารดา ครู อาจารย์ยกมือที่ประณมขึ้นจรดส่วนกลางของหน้า ให้ปลายหัวแม่มือจรดปลายจมูกให้ปลายนิ้วจรดระหว่างคิ้ว ค้อมตัวลงอย่างอ่อนน้อมและก้มศีรษะเข้าหาปลายนิ้วชี้

                 ๓ . การไหว้ผู้อาวุโสทั่วไป
                   อธิบาย ไหว้ผู้ที่เคารพทั่วๆ ไปยกมือที่ประณมจรดส่วนล่างของใบหน้าให้ปลายหัวแม่มือจรดปลายคาง ให้ปลายนิ้วชี้จรดปลายจมูก ค้อมตัวและก้มศีรษะเข้าหาปลายนิ้วชี้พองาม                  ๔ . การไหว้ผู้เสมอกัน
                   อธิบาย ไหว้ผู้ที่เสมอกัน ไม่ต้องยกมือที่ประณมขึ้นจรดหน้า เพียงแต่ยกมือที่ประณมขึ้นนิดหน่อย ประนมมือให้ปลายนิ้วชี้จรดปลายจมูก ไม่ต้องก้มศีรษะ หรือก้มศีรษะพองาม โดยไม่ต้องค้อมตัว 
                   เมื่อมีผู้ทำความเคารพด้วยการไหว้ ต้องรับไหว้ทุกครั้ง การรับไหว้ใช้ประณมมือแค่อก แล้วยกขึ้นเล็กน้อย ก้มศีรษะ

 

                   มารยาทการกราบ และการไหว้

       

การประนมมือ (อัญชลี)

        นิยมใช้แสดงความเคารพพระรัตนตรัย ในเวลาฟังพระเจริญพระพุทธมนต์ สวดพระอภิธรรม ฟังพระธรรมเทศนา         เป็นต้น

    วิธีการประนมมือ           
               ยกมือทั้งสองขึ้นประกบกัน ตั้ง เป็นกระพุ่มมือ
         ประนมไว้ระหว่างอก ให้ปลายมือตั้งขึ้น ข้างบนนิ้วมือ
         ทั้งสองข้าง ทุกนิ้วแนบชิดสนิทกัน อย่าให้เหลื่อมล้ำกัน
         อย่าให้กางห่างออกจากกัน ข้อศอกทั้งสองแนบชิดชายโครง         (ดังรูป)

                       การประนมมือนี้เป็นกิริยาอาการที่แสดงความเคารพพระรัตนตรัย จึงนิยมทำด้วยความเรียบร้อย
         ตั้งใจไม่นิยมปล่อยให้นิ้วมืองอหงิก นิยมตั้งกระพุ่มไว้ระหว่างอกเอียงกับลำตัวประมาณ ๔๕ องศา ไม่ยก
         ให้สูงจรดคางหรือจรดปาก ไม่ปล่อยปลายมือให้ตกต่ำลงมาวางอยู่ที่ท้องหรือวางไว้ที่หน้าตักหรือหัวเข่า        

       การไหว้พระรัตนตรัย 
         นิยมแสดงความเคารพพระรัตนตรัยด้วยการไหว้เมื่อนั่งเก้าอี้หรือยืน อยู่ มีวิธีการทำดังนี้คือ

         ๑. ประนมมือไว้ระหว่างอก
         ๒. ยกมือประนมขึ้นพร้อมกับก้มศรีษะลงเล็กน้อย ให้นิ้วหัวแม่มือทั้งสองอยู่ระหว่างคิ้ว ให้ปลายนิ้วชี้
ี้             จรดหน้าผาก ทำเพียงครั้งเดียว แล้วลดมือลงตามเดิม (ดังรูป)

       
          การไหว้ซึ่งกันและกันนั้นนิยมปฏิบัติเพื่อความ
          เหมาะสมแก่ชั้นและวัยของบุคคลนั้น ๆ 
          มี ๓ แบบ คือ

          ๑. การไหว้บุคคลผู้มีอายุมากกว่า (เป็นผู้ใหญ่มากกว่า)
          ๒. การไหว้บุคคลผู้มีอายุเสมอกัน 
          ๓. การไหว้บุคคลผู้มีอายุน้อยกว่า 

         ๑. การไหว้บุคคลที่มีอายุมากกว่า

              สำหรับผู้น้อยปฏิบัติต่อผู้ใหญ่ โดย 
              ถือหลักมีชาติกำเนิดสูงกว่า มีคุณ 
              ธรรมความดีได้รับยกย่องให้เป็นผู้ 
              ปกครอง บังคับบัญชา และมีอายุ 
              แก่กว่าตน

     

            การไหว้นิยมยกกระพุ่มมือขึ้นไหว้ให้ปลายนิ้วชี้อยู่ระหว่างคิ้วนิ้วหัวแม่มือทั้งสองอยู่บนดั้งจมูกพร้อม
กับก้มศรีษะน้อมตัวลงพองาม สายตามองดูท่านด้วยความเคารพอ่อนน้อมถ่อมตน

๒. การไหว้บุคคลผู้มีอาวุโสเสมอกัน
      นิยมยกมือกระพุ่มขึ้นไหว้ ให้ปลายนิ้ชี้อยู่
ที่ดั้งจมูก นิ้วหัวแม่มือทั้งสองอยู่ที่คางก้มศรีษะ
เล็กน้อยสายตามองกันและกันด้วยความหวังด
ีปราถนาดีต่อกัน

       

๓.  การรับไหว้บุคคลผู้มีอาวุโสน้อยกว่า 
      สำหรับผู้ใหญ่รับไหว้ผู้น้อย นิยมยกกระพุ่ม
มือขึ้นประนมอยู่ระหว่างอกหรือที่หน้าให้ปลาย
นิ้วชี้อยู่ที่ตั้งจมูกปลายนิ้วอยู่ที่ดั้งจมูกปลายนิ้ว
หัวแม่ มืออยู่ที่คางสายตามองดูผู้ไหว้ ด้วย 
ความปราถนาดี