ไทยพลัดถิ่น คือใคร
คนไทยพลัดถิ่น คือ กลุ่มคนไทยที่เคยอาศัยอยู่ในจังหวัดมะริด ทวาย ตะนาวศรี ซึ่งเดิมเป็นเขตแดนไทย แต่หลังจากอังกฤษ ทำการปักปันเขตแดนระหว่างไทยกับพม่าใหม่ ในสมัยรัชกาลที่ ๕ ทำให้สยามเสียดินแดนส่วนนี้ไป และทำให้คนไทยติดแผ่นดินไปด้วย
คนไทยพลัดถิ่นปรากฎตัวอย่างแพร่หลายในสังคมไทยเมื่อหลายปีที่ผ่านมา เพื่อบอกกล่าวกับคนไทยในสังคมรับรู้เรื่องราวของคนไทยพลัดถิ่นว่า เมื่อ 140 ปีก่อน เจ้าอาณานิคมอังกฤษที่ครอบครองพม่าได้ขอดินแดนตอนใต้ฝั่งตะวันตกของสยามคือ มะริด ทวาย ตะนาวศรี เมื่อปี พ.ศ.2411 ให้เป็นของอังกฤษ การทำสนธิสัญญาแบ่งแยกดินแดนครั้งนั้นทำให้สยามเสียดินแดนเป็นครั้งที่ 2 ส่งผลให้คนไทยที่อาศัยอยู่ในดินแดนนั้นติดอยู่ฝั่งนั้น เป็นคนไทยที่รอคอยการไปทวงเอาดินแดนคืนอยู่ที่นั่น แม้ดินแดนจะตกเป็นของอังกฤษแต่คนไทยพลัดถิ่นไม่ได้สูญเสียความเป็นไทย บรรพบุรุษปลูกฝังความเป็นไทย นึกถึงแผ่นดินแม่อย่างเหนียวแน่นมาหลายชั่วอายุคน แต่หลังจากประเทศพม่าได้อิสรภาพจากอังกฤษเมื่อปี พ.ศ. 2491 และเกิดรัฐบาลทหารพม่าปกครองแบบเผด็จการทหาร ส่งผลด้านลบต่อชนกลุ่มน้อยของประเทศพม่าทุกกลุ่ม ไม่ว่าจะเป็นกระเหรี่ยง มอน ไม่เว้นแม้แต่กับกลุ่มคนไทยที่ติดแผ่นดินอยู่ในฝั่งนั้น การกระทำความรุนแรงต่อคนไทยพลัดถิ่นของรัฐบาลทหารพม่า ทำให้พวกเขาต้องอพยพโยกย้ายกลับเข้ามายังแผ่นดินแม่ มาอยู่กับญาติพี่น้องในฝั่งไทย พวกเขาพูดไทยปักษ์ใต้ มีวัฒนธรรมประเพณีเหมือนไทยปักษ์ใต้ แต่ปัญหาของการไม่มีบัตรประชาชนไทยทำให้คนไทยพลัดถิ่นถูกเบียดขับให้เป็น อื่น ไม่สิทธิตามความเป็นพลเมืองไทยในแง่ของกฎหมาย และในแง่ของความเป็นมนุษย์บางครั้ง คนไทยพลัดถิ่นถูกรังเกียจและกล่าวหาว่าเป็นพม่าจากสังคมที่เขาอยู่ร่วมด้วย ทำให้บางครั้งพวกเขาถูกจับกุม คุมขังเพราะข้อหาคนต่างด้าวหลบหนีเข้าเมือง เผชิญปัญหาสารพันที่คนต่างด้าวประสบ เป็นเวลานับสิบสิบปีที่คนไทยพลัดถิ่นไม่มีที่ยืนในเมืองแม่ ต้องอยู่อย่างหลบซ่อนเหมือนแรงงานต่างด้าว
เริ่มเกิดกลุ่มคนไทยพลัดถิ่นเมื่อปี พ.ศ. 2545 เมื่อรัฐบาลมีนโยบายช่วยเหลือคนจนด้วยเงินซิฟ (SIF) จึงกลุ่มองค์กรพัฒนาเอกชนเข้ามาทำงานตั้งกลุ่มออมทรัพย์ที่จังหวัดระนอง คนไทยพลัดถิ่นส่วนหนึ่งได้เข้าร่วมกลุ่ม แต่เมื่อถูกถามถึงหลักฐานที่ต้องใช้ในการเข้าเป็นสมาชิก เช่น บัตรประชาชน สำเนาทะเบียนบ้าน คนไทยพลัดถิ่นไม่มีหลักฐานเหล่านี้ จึงเกิดการถกปัญหาของพวกเขาในเวลาต่อมา จึงได้ทราบถึงจำนวนคนไทยพลัดถิ่นที่มีอยู่เป็นจำนวนมากในพื้นที่จังหวัด ระนอง ประจวบคีรีขันธ์ จึงได้เกิดการตั้งกลุ่มแก้ปัญหาการคืนสัญชาติไทยขึ้นในเวลาต่อมา ในนาม เครือข่ายการแก้ปัญหาคืนสัญชาติไทย จังหวัดระนอง ประจวบคีรีขันธ์
ทำไมพวกเขาต้องการขอคืนสัญชาติไทย คนไทยพลัดถิ่นเป็นไทยโดยสายเลือด เส้นแบ่งเขตแดนเมื่อในอดีต ไม่ได้ทำลายความเป็นไทยให้สิ้นไป พวกเขาจึงออกมาเล่าขานเรื่องราวของพวกเขา แก่สังคมไทย เขาเป็นคนไทยที่ต้องการการคืนสัญชาติไทย......