มองเรา มองลาว เลาะล่อง ณ ปากเซ (ไทยโพสต์)
สรณะ : รายงาน
รั้วธรรมชาติอันเขียวขจี ร่มรื่นริมสองฝั่งข้างทางถนน เป็นภาพที่คุ้นตาคล้ายบรรยากาศชนบทของไทย "ปากเซ" เมืองหลวงของแขวงจำปาสัก ดินแดนตอนใต้สุดของประเทศลาว เป็นบริเวณที่มีความอุดมสมบูรณ์ทางธรรมชาติ รายล้อมด้วยภูเขาสูงใหญ่และป่าไม้เขียวขจี เนื่องจากมีแม่น้ำโขงไหลผ่านกลางและเกิดเกาะแก่งเป็นจำนวนมากจนได้ชื่อว่า "ดินแดนสี่พันดอน"
เมืองปากเซ จึงมีแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติอันหลากหลาย ทั้งยังมีความสำคัญทางการค้าและเดินทางสะดวก เพียงผ่านพรมแดนที่ช่องเม็ก จังหวัดอุบลราชธานี แล้วเดินทางมาตามทางหลวงหมายเลข 10 ของลาว เมื่อถึงแม่น้ำโขงแล้วจึงข้ามสะพานมิตรภาพลาว-ญี่ปุ่น ก็เข้าสู่เมืองปากเซแล้ว
สถาปัตยกรรมในเมืองปากเซยังคงเป็นตึก 2 ชั้นทรงฝรั่งเศสตั้งแต่สมัยลาวถูกฝรั่งเศสปกครอง และในบางส่วนที่ถูกต่อเติม "วังเจ้าบุญอุ้ม" (เจ้าผู้ครองแขวงจำปาสักองค์สุดท้าย) หรือปัจจุบันเป็นโรงแรมจำปาสักพาเลซ เป็นสถาปัตยกรรมที่แสดงถึงความเป็นฝรั่งเศสอย่างแท้จริง มีจุดเด่นตรงตึกเป็นทรงยุโรปสวยงาม มีหน้าต่างมากมาย จนได้รับชื่อว่า "ศาลาพันห้อง" ว่ากันว่า หากใช้คนเปิด-ปิดหน้าต่างทั้งหมดต้องใช้เวลาถึง 1 วันกันเลยทีเดียว ซึ่งเจ้าบุญอุ้มเจ้าของวังเดิมไม่เคยได้พักด้วยเหตุทางการเมืองจำต้องลี้ภัยไปอยู่ฝรั่งเศสซะก่อน
หากได้มาเลาะล่อง (ภาษาลาวแปลว่าท่องเที่ยว) ลาวใต้ สถานที่เที่ยวที่สำคัญอย่างตาดหรือน้ำตก ที่ได้รับสมญานามว่าแกรนด์แคนยอนแห่งลาว ไนแองการาแห่งเอเชียของ "น้ำตกหลี่ผี" และ"น้ำตกคอนพะเพ็ง" จึงจะถือว่าได้มาถึงลาวใต้โดยแท้จริง ในการเดินทางมาชมอาจจะขลุกขลักบ้าง เพราะต้องเดินทางด้วยรถ ต่อด้วยเรือหางยาวแล่นผ่านลำน้ำโขง และต่อด้วยรถอีแต๊กระยะทาง 2 กิโลเมตร แต่มโนทัศน์ ความสวยงามของธรรมชาติ วิถีชีวิตริมฝั่งโขง มหานทีสี่พันดอน ซากโบราณสถานโบราณวัตถุอย่างสะพานท่าเทียบเรือขนส่งสินค้า หรือหัวรถจักรสมัยฝรั่งเศส ทำให้เพลิดเพลินจนลืมเวลา แต่กลับคุ้มค่าเมื่อเห็นความงดงามของสายน้ำตกอันลือชื่อ
น้ำตกสามตาด อันได้แก่ ตาดเยือง ตาดฟาน และตาดผาส้วม เป็นสถานที่ไม่ควรพลาด ตาดเยือง (น้ำตกเลียงผา) ความงดงามของน้ำตกที่ไหลผ่านชั้นหินตามแนวไหล่เขาที่ปกคลุมด้วยแมกไม้สีเขียวสด ผสมด้วยไอหมอกและเปียกปอนไปกับละอองน้ำตกที่โปรยปราย ตาดฟาน คำว่า "ฟาน" หมายถึง เก้ง หรือกวาง เป็นน้ำตกที่ใช้แม่น้ำสายเดียวกันกับตาดเยือง นับเป็นน้ำตกที่สูงที่สุดของลาว คือระยะทางราว 200 เมตร ตาดฟานถือเป็นน้ำตกคู่ที่มีความสวยงาม เพราะเป็นน้ำตกที่เกิดจากการไหลมาบรรจบกันของสายน้ำสองสายบนภูเขาสองลูก
ตาดผาส้วม น้ำตกชื่อแปลกในภาษาไทย ส้วมภาษาลาวแปลว่า ห้องหอ ห้องนอนของบ่าวสาว น้ำตกกว้างใหญ่ที่สวยงามท่ามกลางผาหิน ที่มีลักษณะเป็นแท่ง ๆ เรียงรายกันคล้ายระเบียง เมื่อมีม่านน้ำรินไหลผ่านก็ดูเหมือนห้องนอนที่ห้อมล้อมด้วยผ้าม่านผืนบางเบา สมกับชื่อ "ส้วม" ที่แปลว่าห้องหอหรือห้องนอน
หลังจากอิ่มเอมจากการเลาะล่องแล้วก็ควรจะหาอาหารมาเติมให้อิ่มท้อง อาหารที่หารับประทานได้ง่ายที่สุดก็คือ "เฝอ" เฝอคือก๋วยเตี๋ยวซึ่งลาวรับมาจากเวียดนามนั่นเอง มีทั้งเฝอเนื้อหมู เนื้อไก่ และเนื้อวัว (ลาวใช้คำว่า ชิ้นหมู ชิ้นไก่ ถ้า "ชิ้น" เฉย ๆ หมายถึงเนื้อวัว) มีเส้นใหญ่และเส้นเล็กหรือเส้นน้อยให้เลือก ถ้าให้ครบสูตรต้องเสิร์ฟพร้อมผักเหนาะเยอะ ๆ ชอบเผ็ดก็กินกับพริกขี้หนูจิ้มกะปิ ตัดรสด้วยมะละกอดอง ร้านขายเฝอส่วนใหญ่มักไม่มีชื่อร้าน มีขายทั่วไปทั้งแบบเป็นร้านอาหารและแผงข้างทาง ชามนึงตกราว ๆ 15,000 กีบ หรือราว ๆ 60 บาท
มาถึงริมโขงก็ต้องชิมอาหารจานปลาแม่น้ำสารพัดอย่าง ได้แก่ ปลาคังลวกจิ้ม ต้มยำปลาคังใส่มะเขือเทศ ลาบปลาคังใส่สะระแหน่ ผัดเผ็ดปลาคัง ทานคู่กับข้าวหรือจะเป็นกับแกล้มกับเบียร์ลาวรสชาติก็ไม่เลว
ลาวสามารถท่องเที่ยวได้ทุกฤดูกาล แต่ฤดูที่เหมาะสมที่สุดในการล่องตาด (เที่ยวน้ำตก) คือช่วงเดือนตุลาคม– พฤศจิกายน เพราะจะเห็นความงามจากกระแสน้ำจำนวนมากที่ไหลบ่าถาโถมผ่านเนินหินโขดหินลงมาด้วยกำลังแรงแตกเป็นละอองสีขาวไปทั่วแก่งดูสวยงามตื่นตาตื่นใจ
ในปัจจุบันถึงแม้ประเทศลาวจะมีนักท่องเที่ยวทั้งไทยและต่างประเทศ ให้ความสนใจและเดินทางมาเป็นจำนวนมาก แต่ลาวก็ยังสามารถรักษาสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติได้เป็นอย่างดี ตลอดจนมีวิถีชีวิตที่เรียบง่าย และมีความเป็นมิตรกับนักท่องเที่ยว ยิ่งเฉพาะกับชาวไทยด้วยแล้ว ก็เสมือนเดินทางท่องเที่ยวในประเทศของตัวเอง ไม่ว่าจะเป็นภาษาหรือขนบธรรมเนียมประเพณีที่ใกล้เคียงกัน อีกทั้งยังรู้จักปรับตัวในการดำรงชีวิต แต่ก็ยังอนุรักษ์วัฒนธรรมประเพณี
ตลอดจนการแต่งกายโดยการนุ่งซิ่นที่เป็นเอกลักษณ์ และความภาคภูมิใจของคนลาว ทำให้ไม่ยากเลยที่จะทำให้คนที่มีโอกาสมาเยือนต่างก็หลงเสน่ห์และตกหลุมรักเมืองและผู้คน เสมือนกวีที่ประพันธ์เพลงรักจากฝั่งลาว หรือพระเอกหนังเรื่องสบายดีหลวงพระบางก็เป็นได้