ดอพเพลแกงเกอร์ (เยอรมัน: doppelg?nger) เป็นความเชื่อ โดย doppel มีความหมายเดียวกับคำว่า double ในภาษาอังกฤษหรือแปลได้ว่า “ซ้ำสอง” ส่วนคำว่า g?nger หมายถึง “goer” มีคำเรียกอีกอย่างว่า evil twin (แฝดปีศาจ) หรือ bilocation (การปรากฏตนในสองสถานที่) ซึ่งมีที่มาจากเรื่องเล่าขานพื้นบ้านของเยอรมัน

นิยามกว้าง ๆ ของดอพเพลแกงเกอร์ กล่าวถึงปรากฏการณ์ที่มีการพบเห็นบุคคลหนึ่งผู้ในเวลาเดียวกันแต่ต่างสถานที่ ศัพท์นี้ได้ถูกนำมาใช้มากที่สุดกับกรณีของฝาแฝดผู้ชั่วร้าย ซึ่งปรากฏให้เห็นโดยทั่วไปในวรรณกรรมและภาพยนตร์แนวลึกลับต่างๆ โดยทั่วไปแล้วดอพเพลแกงเกอร์ถูกถือเป็นสัญญาณแห่งความโชคร้าย ความเจ็บป่วยหรือภยันตรายจะเกิดขึ้นหากเพื่อนฝูงหรือเครือญาติได้พบเห็น ในขณะที่การพบเห็นดอพเพลแกงเกอร์ของตนจะนำมาซึ่งความตาย ถึงกระนั้น รายละเอียดที่เกี่ยวข้องกับปรากฏการณ์ที่ว่านี้นั้น ไม่จำเป็นจะต้องเป็นไปในรูปแบบที่เฉพาะเจาะจงดังกล่าว เนื่องจากเรื่องราวและความเชื่อที่เกี่ยวข้องกับคำนี้มีขอบเขตที่กว้างกว่านั้นมาก

ดอพเพลแกงเกอร์ เป็นคำที่ใช้เรียกกรณีที่มนุษย์คนหนึ่งได้ปรากฏตัวตนเพิ่มขึ้นมาจากเดิมอีกคนหนึ่ง ซึ่งจะมีลักษณะภายนอกเหมือนกันทุกประการ

ตามเรื่องราวที่เล่าขานกันมาดอพเพลแกงเกอร์นั้นจะไม่มีเงาของตัวเอง รวมทั้งไม่มีภาพสะท้อนบนกระจกหรือผิวน้ำ มันอาจจะให้คำแนะนำอะไรบางอย่างกับบุคคลต้นแบบของมันด้วยเจตนาร้าย ซึ่งยุแยงให้เกิดความเข้าใจผิดต่าง ๆ หรืออาจจะปรากฏตัวต่อหน้าญาติมิตรเพื่อทำให้เกิดความสับสน และมันอาจจะปรากฏตัวในลักษณะที่สุขภาพแข็งแรงสมบูรณ์ยามที่บุคคลต้นแบบของมันเจ็บไข้ได้ป่วย

ยังไม่เป็นที่แน่ชัดว่าปรากฏการณ์ดอพเพลแกงเกอร์นั้นเกิดขึ้นด้วยสาเหตุใด ความเชื่อบางประเภทนั้นยึดหลักที่ว่า มนุษย์ทุกคนบนโลกจะมีฝาแฝดของตนอยู่ หากบุคคลนั้นเป็นคนดี ฝาแฝดก็จะชั่วร้าย หากบุคคลนั้นเป็นคนชั่วร้าย ฝาแฝดก็จะเป็นไปในทางกลับกัน และการที่ฝาแฝดทั้งสองมาพบกันนั้นก็จะยังผลให้ทั้งคู่ต้องพบกับจุดจบของชีวิต บ้างก็เชื่อว่าดอพเพลแกงเกอร์เป็นภูตผีปีศาจในรูปแบบหนึ่งที่จะปรากฏตัวขึ้นเพื่อบ่งบอกถึงลางร้าย หากพวกมันไม่ได้ นำพามาซึ่งลางร้ายเสียเอง นอกเหนือไปจากนี้แล้ว บุคคลบางกลุ่มมีความเห็นเกี่ยวกับปรากฏการณ์ที่ว่านี้ว่า น่าจะเป็นรูปแบบหนึ่งของการใช้พลังจิตที่มีชื่อเรียกว่า “Out-of-Body Experience” หรือ “Astral Projection” ในกรณีนี้ มีการกล่าวอ้างว่ามีหลายคนพบเห็นพราหมณ์บางคนหลายสถานที่ในเวลาเดียวกัน ทั้ง ๆ ที่พราหมณ์ผู้นั้นกำลังนอนอยู่

บางความเชื่อก็ว่าดอพเพลแกงเกอร์นั้นจะยืนอยู่หลังเจ้าของตลอดเวลา มีความว่องไวในการหลบหลีกสูงจนแม้หากหันหน้าเร็วยังไงก็ไม่ทันมัน นอกจากนี้มันยังเลียนแบบทำทุกอย่างตามเจ้าของ ไม่ว่าจะเป็นการแสดงสีหน้า การเลียนเสียงซึ่งมันจะพูดออกมาพร้อมกับเจ้าของเอง เสียงของมันคล้ายกับเจ้าของจนดูดกลืนเข้าไปด้วยกัน

ชาวต่างชาติบางกลุ่มเชื่อว่าดอพเพลแกงเกอร์ คือสิ่งที่ธรรมชาติสร้างมาเพื่อคอยช่วยเหลือมนุษย์เราไม่ให้รู้สึกโดดเดี่ยวจนเกินไป เพราะมันจะรับฟังสิ่งที่เราพูดทุกอย่าง แม้แต่สิ่งที่ผู้อื่นไม่อยากฟัง และตอบคำถามที่ใคร ๆ ไม่สนใจจะตอบโดยการสร้างรอยพิมพ์คำตอบเหล่านั้นขึ้นมาในจิตใต้สำนึกของเรา ในบางครั้งก็ช่วยเหลือเราด้วย เช่น เมื่อถึงคราวคับขัน เรามักจะรอดตายอย่างหวุดหวิดแบบฉิวเฉียด ทั้งที่รู้ตัวหรือไม่รู้ตัวก็ตาม นั่นเป็นเพราะเจ้าดอพเพลแกงเกอร์ พุ่งออกมาเร็วกว่าและหยุดยั้งเราเอาไว้ได้

สุนัขและแมว สามารถเห็นเงาดอพเพลแกงเกอร์ของเราได้ ด้วยเหตุนี้แมวจึงมักจะมองข้ามไหล่ของเข้าของ ราวกับว่ามีใครหรืออะไรอยู่ตรงนั้น และบางทีสุนัขก็มักจะลุกขึ้นมาเห่าตามหลังเจ้าของตัวเอง นั่นก็เป็นเพราะมันเห็นสิ่งแปลกปลอมนั่นเอง สำหรับคนหนุ่มสาวแล้วเรื่องดอพเพลแกงเกอร์ อาจจะฟังดูไม่เข้าท่า แต่บางครั้งคนเฒ่าคนแก่ก็นั่งคุยคนเดียวได้เป็นตุเป็นตะได้ทั้งวัน เหมือนพวกเขากำลังคุยอยู่กับใครบางคน

ข้างต้นดูเหมือนว่าดอพเพลแกงเกอร์ จะเป็นเพื่อนที่ดีของมนุษย์ แต่ก็มีความเชื่อหลายอย่างที่นับว่าน่ากลัวทีเดียว นั่นคือ หากดอพเพลแกงเกอร์ได้รับแรงกระทบจากความอาฆาตแค้นและความพยาบาทจากเจ้าของ มันจะทอดทิ้งร่างไปชั่วคราวเพื่อทำการแก้แค้นด้วยตัวของมันเอง เช่นก่อดคีเลวร้ายต่าง ๆ ในรูปลักษณ์ของเรา ทั้งที่เราก็อยู่เฉย ๆ และอาจจะแย่ยิ่งกว่านั้น หากมันไม่ไปก่อเรื่องด้วยตัวเอง แต่กลับยืมมือเจ้าของมาทำเสียเอง โดยบังคับให้เราคิด หรือทำ อย่างที่มันต้องการ โดยผิดวิสัยความเป็นตัวเราอย่างสิ้นเชิง…

สรุป ดอพเพลแกงเกอร์ คือ ความเชื่อที่ว่า คนเรามีเงา หรือ ตัวตน ของเราในอีกรูปแบบหนึ่งที่หน้าตาเหมือนกัน แต่อาจมีนิสัยที่ตรงข้ามกัน อาจปรากฏตัวตามที่ต่าง ๆ พร้อม ๆ กับเรา และทำพฤติกรรมต่าง ๆ ในนามของเรา บ้างก็เชื่อว่าเป็นผู้คอยช่วยเหลือเจ้าของร่าง บ้างก็เชื่อว่าเป็นลางบอกเหตุร้าย แต่โดยทั่วไปเชื่อว่า หากดอพเพลแกงเกอร์ของบุคคลใด ๆ ถูกพบเห็น จะมีเหตุร้ายเกิดขึ้นกับบุคคลนั้นถึงขั้นเสียชีวิตเลยทีเดียว

ตัวอย่าง ปรากฏการณ์ดอพเพลแกงเกอร์จากทั่วโลก

หญิงสาวชาวโปรตุเกสคนหนึ่งเล่าว่า ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 ตอนที่เธอกำลังขนของย้ายบ้าน เธอได้เห็นพี่ชายของเธอมาช่วยขนของ ซึ่งในเวลานั้นพี่ชายของเธอไปรบ จึงน่าจะอยู่ที่สนามรบ หลังจากที่ขนของย้ายบ้านเสร็จ พี่ชายของเธอก็หายตัวไป และหลังจากนั้นไม่นาน ก็มีนายทหารมาแจ้งข่าวให้เธอทราบว่า พี่ชายของเธอได้เสียชีวิตในสนามรบเสียแล้ว

ที่ประเทศญี่ปุ่น ขณะที่ชายคนหนึ่งกำลังวิ่งออกกำลังกายในตอนเช้า เขาได้เห็นตัวเองในสวนสาธารณะ ซึ่งเขาคิดว่าคงเป็นคนที่หน้าตาเหมือนกัน จึงไม่ได้ใส่ใจเท่าใดนัก และในตอนเย็นวันเดียวกันนั้นเอง เขาได้ประสบอุบัติเหตุทางรถยนต์อย่างรุนแรง แต่เขารอดชีวิตมาได้ ถึงกระนั้นก็ต้องรักษาตัวในโรงพยาบาลเป็นเวลาหลายเดือนทีเดียว

ชายอีกคนหนึ่งกล่าวว่า ขณะที่เขาเที่ยวอยู่ที่ตุรกี เขาได้เห็นเพื่อนของเขาเดินเข้าไปในโบสถ์ที่เคยมาเที่ยวด้วยกัน ทั้ง ๆ ที่เพื่อนของเขานอนป่วยและรักษาตัวอยู่ที่ประเทศเยอรมัน

ว่ากันว่า คนที่ได้เห็น ดอพเพลแกงเกอร์ของตนเอง ร่างกายจะค่อย ๆ ทรุดโทรมลงและพบกับความตายภายใน 1 ปี...