สิ่งมีชีวิตบนดาวอังคาร?

คำถามที่สำคัญคำถามหนึ่งทางดาราศาสตร์ที่มักจะอยู่ในหัวข้อการสนทนามากว่า 3 ศตวรรษแล้วเห็นจะได้แก่คำถามที่ว่า มีสิ่งชีวิตบนดาวอังคารหรือไม่ ในช่วงปลายศตวรรษที่ 18 นักดาราศาสตร์ชื่อ วิลเลียม เฮอร์เชล (William Herschel ) สังเกตเห็นบริเวณมืดหลายบริเวณบนดาวอังคาร ตามแนวคิดของเฮอร์เชลบริเวณมืดเหล่านี้น่าจะเป็นทะเลที่อาจจะเป็นไปได้ว่ามีสิ่งชีวิตอาศัยอยู่ ต่อมาจิโอวานนี เซียพาเรลลี ( Giovanni Schiaparelli ) ใช้กล้องดูดาวศึกษาพื้นผิวของดาวอังคาร และรายงานว่าเห็นร่องน้ำมากมาย ซึ่งหลายคนตีความว่าอาจเป็นคลองที่มนุษย์ดาวอังคารขุดขึ้น และในปี ค.ศ. 1890 เพอร์ซิวาล โลเวล ( Percival Lowell ) ได้พยายามทำแผนที่ของร่องน้ำที่เซียพาเรลลีได้ระบุไว้ และให้ข้อคิดเห็นว่า เป็นคลองที่ลำเลียงน้ำจากขั้วของดาวอังคารไปสู่บริเวณศูนย์สูตรที่มีความแห้งแล้งมาก แม้ว่าภายหลังจะพิสูจน์ได้ว่าสิ่งที่เซียพาเรลลีและโลเวลเห็นเป็นระบบการขนส่งน้ำบนดาวอังคารนั้น แท้จริงแล้วเป็นสิ่งที่ลวงตา มีหลายคนที่นำเอาแนวคิดนี้มาสร้างเป็นภาพยนตร์เกี่ยวกับมนุษย์ดาวอังคารที่มีความเจริญและอาศัยอยู่บนดาวเคราะห์ดังกล่าว และบางครั้งก็เดินทางมาเยือนโลก

ปัจจุบันแนวคิดเกี่ยวกับมนุษย์ดาวอังคารคงหมดไปแล้ว แต่นักวิทยาศาสตร์ก็ยังพยายามค้นหาสิ่งมีชีวิตในรูปแบบอื่น หรือแม้แต่ซากของสิ่งมีชีวิตที่อาจเคยมีอยู่อดีตบนดาวอังคาร ปี ค.ศ. 1976 สหรัฐ

อเมริกาส่งยานไวกิง ( Viking Spacecraft ) 2 ลำสู่ดาวอังคาร ยานไวกิงแต่ละลำส่งยานแลนเดอร์สู่ผิวดาวอังคารโดยใช้ร่มช่วย ทำให้เครื่องมือที่ใช้ในการทดลองหาสิ่งมีชีวิตบนดาวอังคารที่บรรทุกอยู่บนยานแลนเดอร์ถึงพื้นผิวดาวอังคารอย่างปลอดภัย หลังจากนั้นยานแลนเดอร์ก็เริ่มออกสำรวจพื้นผิวของดาวอังคารและเก็บตัวอย่างดินของดาวอังคารมาทดลองหาสิ่งมีชีวิต

ยานไวกิง ( Viking Spacecraft ) ที่ทำการสำรวจดาวอังคาร

การทดลองหนึ่งของโครงการไวกิงเพื่อค้นหาสิ่งมีชีวิตบนดาวอังคาร คือ การค้นหาก๊าซที่ผลิตจากจุลชีพที่อยู่ในดิน โดยตัวอย่างดินถูกผสมกับสารอาหารที่เป็นของเหลว แต่จากการวิเคราะห์ก๊าซที่เกิดขึ้นจากการทดลองยังไม่พิสูจน์ได้ว่ามีหลักฐานของสิ่งมีชีวิต และอีกการทดลองหนึ่งของโครงการไวกิง ได้มีการค้นพบเซลล์ที่มีลักษณะคล้ายพืช (Plant–like–Cells) ดังนั้นจึงเอาดินใส่ในภาชนะทดลอง

ภาพถ่ายเซลล์ที่มีลักษณะคล้ายพืชที่พบจากดินบนดาวอังคาร

แล้วให้ถูกแสงจากหลอดไฟเป็นระยะเวลา 5 วัน เพื่อหวังเห็นเซลล์ที่มีลักษณะคล้ายพืชมีการเจริญเติบโต แล้วให้ความร้อนกับตัวอย่างดินเพื่อให้ได้ก๊าซออกมาจากเซลล์ แล้วส่งไปยังเครื่องวิเคราะห์ก๊าซ (Gas Analyser) แต่ผลการทดลองไม่สามารถยืนยันหลักฐานของสิ่งมีชีวิตได้ โครงการไวกิงจึงไม่พบหลักฐานของสิ่งมีชีวิตบนดาวอังคาร

การค้นพบที่สำคัญอย่างหนึ่งเกี่ยบกับหลักฐานของดาวอังคาร ได้แก่ การค้นพบอุกกาบาตที่ทวีปแอนตาร์กติกาเมื่อหลายปีมาแล้ว ก้อนอุกกาบาตดังกล่าวมีชื่อว่า ALH84001 เชื่อว่าหลุดออกมาจากผิวดาวอังคาร และลอยมาตกบนพื้นโลกบริเวณขั้วโลกใต้เมื่อประมาณ 13,000 ปีมาแล้ว เมื่อวิเคราะห์ตัวอย่างของก้อนอุกกาบาต ALH84001 โดยใช้กล้องจุลทรรศน์ขยายถึง 100,000 เท่า พบว่ามีโครงสร้างคล้ายท่อขนาดเล็กมากมาย ซึ่งเชื่อว่าอาจเป็นฟอสซิลของสิ่งมีชีวิตจำพวกแบคทีเรีย

ภาพถ่ายของก้อนอุกาบาต ALH84001

การทดลองและการค้นพบหลักฐานในอดีตจากดาวอังคารไม่ได้ชี้ให้เห็นถึงการมีอยู่ของสิ่งมีชีวิตแต่อย่างใด ดังนั้นในช่วงหลังนักวิทยาศาสตร์จึงพยายามหันไปศึกษา เรื่อง “ น้ำบนดาวอังคาร “ แทนเรื่อง “ สิ่งมีชีวิตบนดาวอังคาร “ เนื่องจากน้ำเป็นหลักฐานที่ชี้ให้เห็นว่าอาจมีหรือเคยมีสิ่งมีชีวิตบนดาวอังคาร การสำรวจพื้นผิวของดาวอังคารโดยยานอวกาศต่างๆ พบว่า พื้นผิวของดาวอังคารมีผลึกของน้ำปะปนอยู่เป็นจำนวนมาก ภาพถ่ายจากยานมาร์ส โกลบอล เซอร์เวเยอร์ ( Mars Global Surveyor ) พบว่าบริเวณแถบละติจูดปานกลางขึ้นไปบนพื้นผิว

ดาวอังคารมีหิมะและน้ำแข็งปกคลุมอยู่ทั่วไป บางส่วนมีลักษณะเหมือนริ้วคลื่นและร่องรอยการไหลผ่านของน้ำในอดีต

เมื่อวันที่ 10 มิถุนายน 2003 สหรัฐอเมริกาส่งยานสปิริต ( Spirit ) เพื่อไปลงจอดบนพื้นผิวดาวอังคาร และสามารถลงจอดในวันที่ 4 มกราคม 2004 บริเวณร่องขนาดใหญ่ชื่อ “ มาคิมวาลลิส “ คาดว่าอาจเกิดจากการกัดเซาะของน้ำที่เคยมีบนดาวอังคารในอดีต

ภาพถ่ายของยานสปิริต ( Spirit ) ที่ลงจอดบนพื้นผิวดาวอังคาร

และเมื่อวันที่ 25 มกราคม 2004 ยานอวกาศสำรวจดาวอังคารชื่อ ออปพอร์ทูนิตี ( Opportunity ) ก็ร่อนลงสู่ผิวดาวอังคารบริเวณใกล้เส้นศูนย์สูตรของดาวอังคาร ที่เรียกว่า “ เทอร์รา เมริเดียนี “ คาดว่าจะสามารถหาร่องรอยของน้ำที่เคยมีอยู่บนดาวอังคารมากขึ้น

ภาพถ่ายสีจากยานออปพอร์ทูนิตี ( Opportunity ) บริเวณที่ลงจอดบนผิวดาวอังคาร

สำหรับความพยายามในการค้นหาสิ่งมีชีวิตบนดาวอังคารเพิ่มเติมนั้น ประเทศสหราชอาณาจักรได้ส่งยาน ชื่อ บีเกิล 2 ( Beagle 2 ) เมื่อวันที่ 2 มิถุนายน 2003 และกำหนดเดินทางถึงดาวอังคาร วันที่ 25 ธันวาคม 2003 โดยในครั้งนี้ บีเกิล 2 จะใช้เครื่องวัดก๊าซที่อาจเกิดขึ้นของกระบวนการในสิ่งมีชีวิต โดยเครื่องวัดดังกล่าวจะมีความไวสูงกว่าเครื่องวัดที่เคยใช้ในยานไวกิงถึงกว่า 100 เท่า นอกจากนี้ยังมีตัววัด

สัญญาณ ( Sensor ) ที่อาจใช้วัดสารทางชีวภาพที่อาจแฝงอยู่ในบรรยากาศหรือดินของดาวอังคาร การทดลองที่ยานบีเกิล 2 กำลังดำเนินการอาจทำให้ค้นพบหลักฐานที่อาจชี้ว่า มีหรือเคยมีสิ่งมีชีวิตบนดาวอังคาร..

ก็ต้องติดตามกันต่อไปค่ะ

ขอบคุณที่รับชมค่ัะ^^~