ประวัติโดยย่อ
ณ เมืองเชียงใหม่ในอดีตกาล มียักษ์ 3 ตน พ่อ-แม่-ลูกชายยักษ์
อาศัยอยู่ และจับผู้คนกินเป็นอาหารทุกวันจนผู้คนอพยพหนีไปอยู่
ที่อื่นหมด จนทำให้เป็นเมืองร้าง
คืนหนึ่งพระพุทธเจ้าทรงทราบเรื่องนี้ด้วยพระญาณวิถีของพระองค์
จึงทรงเสด็จพร้อมด้วยสาวกมาประทับที่ดอยใต้ ปัจจุบันคือดอยคำ
ที่ท่านจะได้เห็นกันต่อไป
พระพุทธเจ้าทรงตรัสให้พระอานนท์ไปตามยักษ์ 3 ตน มาพบ
และทรงแสดงอภินิหารให้ยักษ์ทั้งสามเห็น จนยักษ์เกิดความ
เลื่อมใส และพระองค์ทรงแสดงธรรมให้ยักษ์ฟัง ให้ยักษ์สมาทาน
ถือศีลห้า ห้ามฆ่าสัตว์ตัดชีวิต แต่ยักษ์ทูลต่อพระพุทธเจ้าว่า
ตนเป็นยักษ์ถ้าไม่ให้กินเนื้อแล้วก็ไม่รู้จะไปกินอะไร
จึงทูลขอกินควายปีละตัว แต่พระองค์ทรงนิ่งเฉย ยักษ์จึงเข้าใจ
เอาเองว่าพระพุทธองค์ทรงอนุญาต ยักษ์จึงให้ชาวเมืองจัดหาควาย
ให้กินปีละตัว แต่ต้องเป็นควายหนุ่มมีเขาเสมอหู และยักษ์จะช่วย
รักษาพระพุทธศาสนาให้อยู่ครบห้าพันปี
และช่วยรักษาเมือง ดูแลผู้คนให้อยู่เย็นเป็นสุข ส่วนลูกยักษ์มี
ความเลื่อมใสในพระพุทธศาสนามากจึงขอบวชในพระพุทธศาสนา
แต่ต่อมาก็สึกและถือเพศเป็นฤาษี มีนามว่า " สุเทพฤาษี "
ต่อมาชาวเมืองเรียกดอยที่ฤาษีบำเพ็ญพรตนี้ว่า " ดอยสุเทพ "
ตามชื่อของฤาษี
ต่อมาเมื่อสิ้นอายุขัยของยักษ์พ่อ-ยักษ์แม่ แล้ว แต่ชาวเมืองยังคง
เกรงกลัวในอิทธิฤทธิของยักษ์อยู่ จึงต้องจัดให้มีพิธีเซ่นสรวง
ดวงวิญญาณ เรียกว่าพิธี " เลี้ยงดง " สืบต่อมา โดยต้องฆ่าควาย
หนุ่มที่มีเขาเสมอหูถวายแด่ดวงวิญญาณของยักษ์ทั้งสองเป็นประจำ
ทุกปี เพื่อให้บ้านเมืองและผู้คนอยู่เป็นสุข จนเป็นประเพณีสืบต่อ
กันมาจนกระทั่งปัจจุบัน