ความเชื่อเรื่องผี เห็นจะเป็นสิ่งที่ผูกพันกับวิถีชีวิตผู้คนทั่วทั้งโลกอย่างแยกไม่ออกตั้งแต่สมัยโบราณมาแล้ว ไม่ว่าจะชาติไหนๆ ก็มีประเพณีที่เกี่ยวข้องกับผีกันทั้งนั้น และสำหรับคนไทยนี่ไม่ต้องพูดถึงเลยล่ะ
เห็นทีว่าจะมีประเพณีที่สะท้อนให้เห็นถึงความเชื่อเรื่องผีมากมายหลายเรื่องเลย
เรียกว่าถ้าจะให้ลิสต์ออกมานี่ก็คงลิสต์ออกมาไม่หมดเลยทีเดียว วันนี้ขอหยิบยกมาซักเรื่องแล้วกันนะ
อดีตแห่งสยามวันนี้เป็นเรื่องของ ตุ๊กตาเสียกบาล
ตุ๊กตาดินปั้นหน้าตาน่ารัก ที่ดูเผินๆ เหมือนจะเป็นตุ๊กตาเด็กเล่นสมัยก่อน
แต่ทว่าความจริงนั้น มันคือตุ๊กตาเซ่นผีตามความเชื่อของคนไทยโบราณต่างหาก
ในสมัยโบราณ มีความเชื่อว่าการที่คนตายเนี่ยก็เพราะผีมาเอาชีวิตไป
เวลามีคนเจ็บป่วย ร่อแร่ ใกล้ตาย เค้าก็เลยพยายามหาวิธีว่าเอ๊ะ จะทำยังไง ไม่ให้ผีมาเอาตัวไปได้ ก็เลยปั้นตุ๊กตาดินขึ้นมา ให้เป็นเพศเดียวกับคนที่ใกล้ตาย เสร็จแล้วหักคอตุ๊กตาตัวนั้นซะ ทำพิธีเสียกบาล แล้วก็เอาไปวางไว้ที่ทางสามแพร่งเอย ลอยน้ำไปบ้างเอย เป็นกลอุบายหลอกผี โดยใช้ตุ๊กตาเป็นตัวแทนของคนใกล้ตายนั่นเอง พอทำพิธีเสียกบาลตุ๊กตา ก็เหมือนเป็นการโอนถ่ายความตายไปให้ตุ๊กตา
และเป็นการบอกผีว่า เนี่ย คนนี้ตายแล้วนะ ไม่ต้องมาเอาชีวิตไปแล้วนะ ตายแล้ว
ตุ๊กตาเสียกบาลนั่งอุ้มลูก เป็นตุ๊กตาตามความเชื่อพื้นบ้าน ตุ๊กตาประเภทนี้มักประดิษฐ์ง่ายๆ ด้วยฝีมือชาวบ้านและใช้ในเชิงไสยศาสตร์
และนอกจากตุ๊กตาเสียกบาลจะทำขึ้นในช่วงที่มีคนใกล้ตายแล้ว ยังทำขึ้นในกรณีที่มีหญิงท้องโตใกล้คลอด และเวลาที่มีเด็กเกิดอีกด้วยนะ
ที่ทำพิธีนี้กับหญิงใกล้คลอด ก็เพราะแต่ก่อนการแพทย์ยังไม่ทันสมัยเหมือนทุกวันนี้
การคลอดลูกนี่เป็นตายเท่ากัน ก็เลยถือว่าคนท้องนี่ก็อยู่ในภาวะเสี่ยงตายเหมือนกัน ส่วนที่ทำพิธีนี้ในช่วงเวลาที่มีเด็กเกิด ก็เพราะคนโบราณเชื่อกันว่า
ผีจะมาเอาชีวิตเด็กทารกไป เพราะหน้าตาน่ารักน่าเอ็นดู
แต่ในกรณีนี้จะไม่หักคอตุ๊กตานะคะ แต่จะใช้มีดกรีดหน้าตุ๊กตาให้ดูน่าเกลียดแทน
เสร็จแล้วเอาไปเซ่นผีที่ทางสามแพร่งเช่นกัน เป็นนัยว่าเด็กคนนี้หน้าตาน่าเกลียดนะ
พอผีมาเห็นว่าตุ๊กตาตัวแทนเด็กหน้าตาน่าเกลียด ก็จะไม่มาเอาตัวไปและนอกจากความเชื่อที่ว่าผีจะมาเอาตัวเด็กทารกไปจะสะท้อนผ่านตุ๊กตาเสียกบาลแล้ว ยังมีคำๆนึงที่แสดงให้เห็นถึงความเชื่อเรื่องนี้ได้อย่าชัดเจน.. นั่นคือคำว่า น่าชัง
ในสมัยโบราณคนไทยจะไม่ชมเด็กแรกเกิดว่าน่ารักนะแต่จะบอกว่าน่าชังแทน ไม่ว่าเด็กคนนั้นจะหน้าตาน่ารักแค่ไหนก็ตามที
เป็นอย่างนั้น ก็เพราะกลัวว่าผีจะมาได้ยินไงล่ะคะ ก็เลยบอกว่าเด็กน่าชังไป
ผีได้ยินจะได้รู้ว่าเด็กคนนี้หน้าตาน่าชัง ไม่มาเอาตัวไปนั่นแหละค่ะ
และนี่แหละคือความเชื่อที่เป็นที่มาของ ตุ๊กตาเสียกบาล
ตุ๊กตาดินปั้นเซ่นผีที่เรายังคงได้ยินชื่อของมันมาจนถึงทุกวันนี้