ขอขอบคุณข้อมูลจากสถาบันการบินพลเรือน
www.catc.or.th

            คุณรู้หรือไม่ว่า..บุคลิกภาพแบบใดที่เหมาะกับการเป็นนักบินพาณิชย์? จึงขอเล่าเรื่องบุคลิกภาพของนักบินพาณิชย์ที่ดี ตามทัศนคติของผมจากประสบการณ์ที่สัมผัสกับลูกศิษย์ที่บินแอร์ไลน์มาหลายปี ว่านักบินที่ดีควรมีบุคลิกภาพอย่างไร

            อาชีพนักบินเป็นอาชีพพิเศษแตกต่างจากอาชีพอื่นคือ การใช้กระบวนการคิดและทักษาทำงานภายใต้ภาวะความกดดันทั้งเรื่องเวลา ความเสี่ยง และสภาพแวดล้อมที่ทำงานอยู่บนอากาศ รวมถึงความปลอดภัยต้องร้อยเปอร์เซ็นต์ เพราะหากมีเหตุฉุกเฉินเกิดขึ้น นักบินจะต้องมีทักษะและวิธีการแก้ปัญหาได้อย่างถูกต้องรวดเร็วและปลอดภัย

            ดังนั้นบุคลิกภาพที่ควรมีอยู่ในตัวนักบินประการแรกคือการเป็นคนที่มีกระบวน การคิดที่เป็นขั้นเป็นตอนแก้ปัญหาด้วยเหตุและผล ประการที่สองเป็นคนที่มีการตัดสินใจที่ดี ประการที่สามเป็นคนที่มีภาวะความเป็นผู้นำและผู้ตามได้ดีในทุกสถานการณ์ และประการสุดท้ายต้องเป็นคนที่รู้จักบริหารความเครียดได้อย่างมีศิลปะ

            คนที่มีกระบวนการคิดที่ดีในการแก้ไขปัญหานั้น มักจะเป็นคนที่รู้จักใช้ประสาทสัมผัสทั้ง 5 ส่วนผสมผสานกันได้อย่างสอดคล้องและกลมกลืนส่งผลให้สมองสามารถสั่งการได้ อย่างมีประสิทธิภาพ เมื่อมีกระบวนการคิดที่ดี ก็จะสามารถนำไปสู่การตัดสินใจที่ดีได้ มีหลายปัจจัยที่จะช่วยส่งเสริมให้นักบินมีกระบวนการคิดที่ดี สิ่งแรกต้องเป็นผู้ที่สมาธิดี มีจิตใจจดจ่อในงานที่ทำ มีทักษะในการรับรู้ที่ดี ดังนั้นข้อสอบวัดความถนัดด้านการบิน จึงเน้นการวัดทักษะการรับรู้ ทักษะความจำ และทักษะการตัดสินใจกันอย่างเข้มข้น สำหรับวิธีการเสริมสร้างบุคลิกภาพนั้นไม่ยาก เริ่มต้นจากการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมตัวเอง ด้วยการฝึกฝนให้สามารถทำงานหลายๆ อย่างในเวลาเดียวกัน ฝึกการใช้ประสาทสัมผัสหลายๆ อย่างพร้อมกัน เช่น เล่นดนตรี เล่นเกมส์หรือเล่นกีฬาอย่างเทนนิสหรือแบดมินตัน ที่ต้องใช้ความเร็วเข้ามาเกี่ยวข้อง รวมทั้งฝึกมีสมาธิไม่หวั่นไหวต่อสิ่งรบกวน มีจิตใจที่จดจ่อกับงานที่ทำ เตือนสติตัวเองอยู่ตลอดเวลาว่าตัวเองทำอะไรอยู่ รู้ว่างานสำคัญหลักคืออะไรและจะต้องดำรงรักษาไว้ อีกทั้งฝึกทักษะความชำนาญให้เป็นคนที่ดูให้เร็ว คิดเลขให้เร็ว และรวบรวมข้อมูลให้รวดเร็ว โดยเฉพาะเรื่องความจำสามารถฝึกฝนได้ แต่ ต้องอาศัยเทคนิค คือ การต้องแยกความแตกต่างให้เป็น มองและจำในลักษณะเด่นเฉพาะหรือรู้จักจัดแบ่งให้เป็นหมวดหมู่หรือกลุ่มก้อน และที่สำคัญอีกประการหนึ่งคือ พยายามฝึกฝนการทำงานที่อยู่ภายใต้ภาวะความกดดัน และบริหารความเหนื่อยล้าที่เกิดขึ้นให้ได้ เพียงเท่านี้ก็จะสามารถเสริมสร้างบุคลิกภาพเป็นผู้ที่มีกระบวนการคิดที่ดี มุ่งไปสู่การรับรู้และการตัดสินใจที่ดีต่อไป

            ผมเชื่อว่าหลายคนคงเคยมีความรู้สึกเกิดกับตัวเองในบางครั้ง กรณีหากจะตัดสินใจทำอะไรสักอย่างมันดูลังเล ไม่กล้าที่จะฟันธงว่าจะตัดสินใจอย่างไร ปัญหาการไม่กล้าตัดสินใจนี้ มีเหตุมาจากข้อมูลที่เรามีมากหรือน้อยเกินไป จนไม่สามารถจัดลำดับความสำคัญของข้อมูลได้ มีข้อมูลอันไหนบ้างที่ไม่สำคัญแต่ก็ไม่ตัดทิ้งไป นักบินที่มีทักษะการตัดสินใจที่ดีมักจะเป็นคนที่มีฐานความรู้แน่น รวบรวมข้อมูลที่เก่ง และรู้จักเปลี่ยนแปลงการรับรู้ข้อมูลไปสู่การตัดสินใจอย่างเป็นระบบรวดเร็ว และรอบคอบ การตัดสินใจที่ดีสามารถเสริมสร้างได้ด้วยการฝึกนิสัยให้เป็นคนที่รับรู้ เรื่องราวต่างๆ แบบเปิดใจกว้าง อย่าให้มีทัศนคติเป็นคนชอบต่อต้านหรือไม่ยอมรับรู้สิ่งใหม่ๆ ยิ่งถ้าคุณเปลี่ยนนิสัยหรือทัศนคติปรับอารมณ์จากคนใจร้อนให้เย็นลงสักนิดมี ความรอบคอบมากขึ้น ไม่ประมาทหรือลดความเสี่ยงลง เพิ่มความมั่นใจให้กับตัวเองในการทำงานมากขึ้น รวมถึงรู้จักวางแผนที่จะรับสถานการณ์ที่จะเกิดขึ้น และตัดสินใจบนพื้นฐานของข้อมูลที่เป็นจริงตามการวิเคราะห์ประเมินสถานการณ์ เพื่อหาทางออก โดยไม่ใช้อารมณ์หรือความรู้สึกเข้าข้างตัวเอง เพียงเท่านี้ก็สามารถปรับเปลี่ยนบุคลิกภาพให้มีทักษะการตัดสินใจที่ดีได้ แต่มีข้อพึงระลึกว่าการตัดสินใจต้องคำนึงถึงความปลอดภัยเป็นสำคัญ หมั่นพยายามปลูกจิตสำนึกตัวเองในเรื่องความปลอดภัยให้มากๆ อาชีพนักบินจำ เป็นต้องมีทั้งความเป็นผู้นำและต้องรู้จักการทำงานเป็นทีมร่วมกับคนอื่น เพราะเครื่องบินโดยสารหนึ่งลำ มีผู้ร่วมงานที่เป็นนักบินด้วยกัน พนักงานต้อนรับบนเครื่องรวมทั้งเจ้าหน้าที่ผู้เกี่ยวข้องที่จะช่วยให้ภารกิจ การบินนั้นสำเร็จลุล่วงไปด้วยดี นักบินจึงควรมีบุคลิกภาพที่ต้องมีความรู้จริงในอาชีพ มีทักษะการติดต่อสื่อสารดีเยี่ยม รู้จักฟังผู้อื่นหรือเป็นผู้ฟังที่ดียอมรับความคิดเห็นของผู้อื่น มีความขยันหมั่นเพียร มีความกระตือรือร้นมีภาพลักษณ์ที่ดี ตรงต่อเวลา มีความอดทน รวมถึงต้องรู้จักอ่อนตัวที่จะปรับตัวเข้ากับทุกสถานการณ์รู้จักแบ่งหน้าที่ และความรับผิดชอบอย่างเด็ดขาด

            การทำงานของนักบินภายใต้ภาวะที่กดดัน ในเรื่องเวลาและความเสี่ยงที่ต้องปฏิบัติกิจกรรมหลายๆ อย่างในเวลาเดียว ย่อมส่งผลต่อความเครียดและความล้ากับตัวนักบินอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ ดังนั้น หากใครที่รู้จักบริหารความเครียดได้ดี ถือเป็นข้อได้เปรียบในการทำงาน ดังนั้นข้อสอบที่วัดความถนัดทางด้านการบิน มักจะสร้างแรงกดดันในเรื่องของเวลา มีเวลาให้ทำข้อสอบน้อยเมื่อเทียบกับจำนวนคำถาม ซึ่งแต่ละข้อจำเป็นต้องใช้เวลาคิดพิจารณา รวมถึงการสัมภาษณ์กันตัวต่อตัวที่มีการจำลองสถานการณ์สร้างแรงกดดันต่างๆ จนผู้เข้าสอบถูกกดดันและแสดงพฤติกรรมทางสีหน้าและอาการอย่างไม่ได้ระมัด ระวังตัว ดังนั้นหากใครมีศิลปะในการบริหารความเครียดที่ดีกว่า จึงมักเป็นที่ต้องการสำหรับคนที่จะมาเป็นนักบินพาณิชย์ซึ่งคุณก็สามารถสร้าง เสริมการบริหารความเครียดที่ดีได้ ด้วยการฝึกฝนให้เป็นคนมองโลกในแง่ดี อย่าคิดหรือหวังในสิ่งที่ต้องการสูงเกินไป พยายามบริหารอารมณ์ และมองวิกฤติที่เกิดขึ้นให้เป็นโอกาสเข้าไว้ อย่าเป็นคนเก็บความทุกข์ไว้คนเดียว พยายามหาที่พูดคุยระบายบ้าง หากกิจกรรมเพื่อผ่อนคลาย อย่างเช่นเดินทางไปท่องเที่ยวสถานที่ที่เป็นธรรมชาติ ภูเขา หรือทะเล นอกจากนี้ ต้องสร้างนิสัยในการทำงานที่รู้จักหยุดพักเป็นช่วงๆ ไม่ใช้ตั้งหน้าตั้งตาทำตลอด พักฟังเพลงหรือคุยกับเพื่อนบ้าง ตลอดจนฝึกเป็นคนที่มีอารมณ์ขันหรือฝึกยิ้มให้มากๆ รวมถึงต้องรู้จักการพักผ่อนให้เพียงพอ ว่ากันว่าการนอนที่มีคุณภาพจะต้องนอนอย่างหลับสนิทอย่างน้อยวันละ 5 ชั่วโมงแต่ไม่ควรเกิน 10 ชั่วโมงเพราะถือว่ามากเกินไป

            ทั้ง หมดที่เล่ามานี้น่าจะทำให้เข้าใจถึงลักษณะบุคลิกภาพของนักบินที่ดี หากรู้จุดบกพร่องของตัวเอง แล้วพยายามปรับปรุงแก้ไขและเพิ่มเติมในสิ่งที่ขาด ผมคิดว่าความฝันในการเป็นนักบินของคุณมันอยู่ใกล้แค่เอื้อมแค่นี้เองครับ

*หมายเหตุ งานเขียนชิ้นนี้ ได้รับการคุ้มครองสิทธิตามพระราชบัญญัติคุ้มครองสิทธิทางปัญญา โดยลิขสิทธิเป็นของผู้เขียน ที่ให้เกียรตินำเผยแพร่ผ่าน วิชาการ.คอม เรามีความยินดีและอนุญาตให้ทำซ้ำหรือเผยแพร่ต่อเพื่อประโยชน์ทางการศึกษา เท่านั้น กรุณาให้เกียรติผู้เขียน โดยอ้างชื่อผู้เขียนและแหล่งข้อมูลทุกครั้งที่ทำการเผยแพร่ต่อ ห้ามนำส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่ต่อในสื่อที่เอื้อประโยชน์ทางธุรกิจก่อนได้รับอนุญาต ขอขอบคุณที่ร่วมกันช่วยสร้างให้สังคมไทยเป็นสังคมแห่งปัญญา

สงวนสิทธิ์ภายใต้สัญญาอนุญาต ครีเอทีฟคอมมอนส์ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-ไม่ดัดแปลง 3.0 ประเทศไทย.
ท่านสามารถนำเนื้อหาในส่วนบทความไปใช้ แสดง เผยแพร่ โดยต้องอ้างอิงที่มา ห้ามใช้เพื่อการค้าและห้ามดัดแปลง