หนึ่งวันหลังข่าวการเสียชีวิตของ “โอซามา บิน ลาเดน” ก็มีรายละเอียดของเรื่องราว ไม่ว่าจะเป็นเบื้องลึก หรือคำถามที่ยังรอคำตอบ ดังนี้

ข่าวกรอง: สหรัฐรู้ที่อยู่ของ “โอซามา บิน ลาเดน” ได้อย่างไร รอยเตอร์บอกว่า ข้อมูลแรกสุดของ “คนเดินสาร” ของบิน ลาเดน มาจาก “นักโทษ” ผู้ก่อการร้ายที่ถูกคุมขังอยู่ในยุโรปตะวันออก โดยข้อมูลคือนี้ “นามแฝง” ของคนเดินสารที่บิน ลาเดน เชื่อใจมาก ส่วน CNN ให้ข้อมูลที่ต่างออกไปเล็กน้อยว่า ข้อมูลมาจากนักโทษที่ถูกคุมขังไว้ที่อ่าวกวนตานาโมในคิวบา โดยพูดถึงชื่อ “Abu Ahmad al Kuwaiti” หลายครั้ง ซึ่งใกล้ชิดกับ “Khalid Sheikh Mohammed” สมาชิกระดับสูงของอัลไคดา ซึ่งเป็นชาวคูเวต ซีไอเอใช้เวลาถึง 4 ปีในการหาว่าคนเดินสารคนนี้มีชื่อจริงว่าอะไรกันแน่ พลนำสารคนนี้ใกล้ชิดกับ Mohammed และสมาชิกระดับสูงอีกคนของอัลไคด้า ชื่อ Abu Faraj al Libi ชาวลิเบีย ที่เคยเป็นผู้นำอันดับสามของอัลไคด้า ก่อนจะโดนจับในปี 2005 ซีไอเอระบุได้ว่าพลเดินสาร “Abu Ahmad al Kuwaiti” คนนี้เป็นคนหนึ่งที่ส่งข้อมูลและแผนซ้อมปฏิบัติการให้กับทีมก่อวินาศกรรม 9/11 (แต่เป็นทีมที่ไม่ได้ออกปฏิบัติการในท้ายที่สุด) มีรายงานว่า “Abu Ahmad al Kuwaiti” เดินทางร่วมกับบิน ลาเดน ในที่ราบสูง Tora Bora ก่อนที่บิน ลาเดน จะหายไปตัวไป ซีไอเอสามารถดักฟังโทรศัพท์ของคนเดินสารคนนี้ได้ช่วงเดือนสิงหาคมปี 2010 ทำให้รู้ว่าที่อยู่ของคนเดินสารคนนี้อยู่ที่ไหน โอบามาได้รับแจ้งข่าวสารนี้ในอีก 1 เดือนถัดมา กุมภาพันธ์ 2011 หน่วยข่าวกรองสหรัฐได้ข่าวน่าเชื่อถือสูงว่า “บิน ลาเดน” น่าจะอยู่ในบ้านหลังนี้ มีนาคม-เมษายน 2011: โอบามาประชุมกับทีมด้านความมั่นคงของทำเนียบขาวอย่างน้อย 5 ครั้ง ว่าจะเดินหน้าต่อไปหรือไม่กับข่าวนี้ แผนปฏิบัติการเด็ดชีพบิน ลาเดน: การตัดสินใจของโอบามา โอบามา มี 3 แนวทางให้เลือกในการปฏิบัติการ ได้แก่ ทิ้งระเบิดด้วยเครื่องบินสเตลท์, จู่โจมด้วยกองกำลังทางเฮลิคอปเตอร์, รอต่อไปเพื่อหาข้อมูลให้มากขึ้นว่าบิน ลาเดน อยู่ในบ้านหรือไม่ โอบามาปฏิเสธแนวทางการทิ้งระเบิด เพราะมีความเสี่ยงสูงว่าบิน ลาเดน จะไม่อยู่ในบ้าน และอาจสูญเสียชีวิตผู้บริสุทธิ์ สำหรับแผนการจู่โจมด้วยกองกำลังนั้น สหรัฐได้สร้าง “บ้านจำลอง” เลียนแบบบ้านของบิน ลาเดนในแผ่นดินสหรัฐ และซ้อมปฏิบัติการหลายครั้งตั้งแต่เดือนเมษายน 2011 การประชุมเพื่อหาแนวทางปฏิบัติการเกิดขึ้นเมื่อวันพฤหัสที่ 28 เมษายน ตามเวลาสหรัฐ ซึ่งที่ปรึกษาของโอบามาก็มีความเห็นแยกเป็นสองทาง ส่วนตัวโอบามาเองขอเวลาคิด 1 คืน ช่วงเช้าของวันศุกร์ที่ 29 เมษายน ก่อนที่โอบามาจะเดินทางไปเยี่ยมผู้ประสบภัยจากทอร์นาโดในสหรัฐ เขาก็บอกคณะที่ปรึกษาว่าตัดสินใจเลือกหนทางบุกจู่โจม และเซ็นคำสั่งอนุมัติการจู่โจมในวันเดียวกัน โอบามาตัดสินใจบุกทันที เพราะเกรงว่ายิ่งเวลาผ่านไปนานเข้า จะทำให้บิน ลาเดน ย้ายที่อยู่หนีไปได้ สหรัฐไม่ได้แจ้งแผนปฏิบัติการครั้งนี้ให้ปากีสถานทราบ เพราะกลัวข่าวรั่ว คนที่รู้มีเพียงคนสนิทของโอบามาไม่กี่คนเท่านั้น โอบามาเครียดมากกับเรื่องนี้ แต่เขาก็ตีหน้าตายไปร่วมงานต่างๆ ในช่วง 3-4 วันก่อนปฏิบัติการเริ่มต้น ซึ่งรวมไปถึงงานเลี้ยงของนักข่าวทำเนียบขาว ที่เขาไปเข้าร่วมอย่างรื่นเริง รายละเอียดวินาทีกองกำลังสหรัฐโจมตีบ้านของบิน ลาเดน แผนปฏิบัติการครั้งนี้มีชื่อว่า “Geronimo” เวลาที่ปฏิบัติการคือช่วงประมาณเที่ยงคืน-ตีหนึ่งครึ่งตามเวลาท้องถิ่น จากการรายงานของ BBC โดยอ้างประชาชนในพื้นที่ หน่วย SEAL ของอเมริกาเดินทางไปยังบ้านพักด้วยเฮลิคอปเตอร์ ตามแผนนี้จะใช้ทีม 12 คน (BBC รายงานว่า 15-25 คน) แต่เฮลิคอปเตอร์ลำหนึ่งเกิดปัญหาขณะลอยอยู่เหนือบ้านของบิน ลาเดน เหตุเพราะขาดอากาศที่ช่วยพยุงตัวของเฮลิคอปเตอร์ (เพราะกำแพงภายในบ้านของบินลาเดน มีความสูงมาก) เฮลิคอปเตอร์ลำนี้จึงลงจอดฉุกเฉินในบริเวณใกล้เคียง แต่แผนปฏิบัติการยังเดินหน้าต่อไป โดยส่งเฮลิคอปเตอร์สำรองมารับทีมปฏิบัติการภายหลัง หน่วยปฏิบัติการที่เหลือโรยตัวลงมาด้วยเชือก และฆ่าลูกน้องของบิน ลาเดนที่อยู่นอกบ้าน จากนั้นหน่วยปฏิบัติการบุกเข้าไปยังตึกพักหลัก พบกับบิน ลาเดนที่ชั้นสาม เขาขัดขืนการจับกุม และโดนยิงเข้าที่หัวกับหน้าอก หัวหน้าทีมปฏิบัติการสามารถยืนยันตัวตนว่าเป็นบิน ลาเดน ได้ทันที ยังไม่มีข้อมูลที่แน่ชัดว่าบิน ลาเดน ยิงตอบโต้หรือไม่ โดยข่าวสับสนระหว่างยิงกับไม่ยิง เมื่อบิน ลาเดน เสียชีวิต หน่วยปฏิบัติการได้แจ้งไปยังหน่วยบัญชาการว่า “Geronimo E KIA” หรือ เป้าหมายเสียชีวิตในที่เกิดเหตุ หลังทีมปฏิบัติการได้ศพของบิน ลาเดนแล้ว ก็ออกมาทำลายเฮลิคอปเตอร์ลำที่มีปัญหา เมื่อปฏิบัติการเสร็จสิ้น เฮลิคอปเตอร์ได้พาทีมปฏิบัติการออกนอกประเทศ โดยเมื่อออกจากชายฝั่งของปากีสถาน แต่ยังอยู่ในน่านฟ้าปากีสถาน ทางกองทัพอากาศปากีสถานค้นพบเฮลิคอปเตอร์เหล่านี้ แต่ไม่สามารถแยกแยะได้ว่าเป็นมิตรหรือศัตรู จึงได้ส่งเครื่องบินออกมาตรวจสอบ แต่ไม่เกิดการปะทะอะไรขึ้น ผู้เสียชีวิตจากการโจมตีได้แก่ตัวบิน ลาเดนเอง, ลูกชายของเขาชื่อ Khalid, สมาชิกคนหนึ่งของอัล ไคด้า และผู้หญิงไม่ปรากฏชื่อคนหนึ่ง ส่วนภรรยาของบิน ลาเดน ถูกยิงแต่ไม่เสียชีวิต ปฏิบัติการทั้งหมดใช้เวลา 40 นาที (รายละเอียดจาก CNN) โอบามาเฝ้าดูปฏิบัติการตลอดเวลาจากทำเนียบขาว ประธานาธิบดีบารัค โอบามา ติดตามดูปฏิบัติการนี้ในห้องเฝ้าดูสถานการณ์ Situation Room ของทำเนียบขาว โดยทีมปฏิบัติการในพื้นที่ถ่ายทอดทั้งภาพและเสียงกลับมายังสหรัฐ ทุกคนในห้องเฝ้าสถานการณ์อยู่เงียบๆ และกระวนกระวาย John Brennan ที่ปรึกษาด้านการก่อการร้ายของทำเนียบขาวบอกว่า “รู้สึกว่าเวลาผ่านไปช้ามาก” กลุ่มคนที่อยู่ในห้องเฝ้าสถานการณ์คือ โอบามา, John Brennan, รมว. ต่างประเทศ ฮิลลารี คลินตัน, รมว. กลาโหม โรเบิร์ต เกตส์, และที่ปรึกษาด้านความมั่นคงแห่งชาติ Tom Donilon ส่วน Leon Panetta ผู้อำนวยการซีไอเอ นั่งดูปฏิบัติการอยู่ที่สำนักงานซีไอเอ เมื่อทีมปฏิบัติการรายงานผลความสำเร็จ โอบามาพูดว่า “We got him, guys” อเมริกาฉลองชัยหลังปฏิบัติการสำเร็จ เหล่าผู้นำจากพรรครีพับลิกันและพรรคเดโมแครต ยืนปรบมือ (standing ovation) ให้กับประธานาธิบดีบารัค โอบามา สำหรับความสำเร็จในการเด็ดชีพบิน ลาเดน ประธานาธิบดีโอบามา จะเดินทางไปยังนิวยอร์ค เพื่อแสดงความสำเร็จในการต่อสู้กับการก่อการร้าย ในวันพฤหัสบดีนี้ สหรัฐยังลังเลกับการเผยแพร่ภาพศพของบิน ลาเดน รวมถึงวิดีโอแสดงการทิ้งศพของเขาลงในทะเลด้วย เพราะเกรงว่าจะสร้างความไม่พอใจจากโลกมุสลิมยิ่งขึ้น คำถามถึงปากีสถาน: บิน ลาเดน มาอยู่ที่ไหนได้อย่างไร? คำถามที่สำคัญของปากีสถานก็คือ “บิน ลาเดน” มาอยู่ที่นี่ได้อย่างไร ทางการปากีสถานรู้เรื่องนี้หรือไม่ และถ้ารู้ ก็มีคำถามต่อว่ารู้เมื่อใดกันแน่ ปากีสถานไม่รู้อะไรเลยจริงๆ หรือมีบางคนในรัฐบาลปากีสถานให้ความคุ้มครองกับบิน ลาเดน กันแน่ วุฒิสมาชิก Susan Collins จากพรรครีพับลิกัน ให้ความเห็นว่า ปากีสถานน่าจะเล่นเกมสองหน้า รับเงินสนับสนุนจากสหรัฐ ในขณะเดียวกันก็ร่วมมือกับอัล ไคด้า เพื่อหลีกเลี่ยงการถูกโจมตีภายในประเทศ ในการทูตอย่างเป็นทางการ รมว. ต่างประเทศ ฮิลลารี คลินตัน กล่าวว่า “ปากีสถานมีส่วนอย่างมากที่ช่วยให้เรารู้ว่าบิน ลาเดน อยู่ที่ไหน” John Brennan ที่ปรึกษาด้านการก่อการร้ายของทำเนียบขาว ให้ความเห็นว่า “บิน ลาเดน” ต้องมีคนและระบบที่ช่วยสนับสนุนให้เขาอาศัยอยู่ในปากีสถานได้ และสหรัฐจะค้นหาระบบนี้ต่อไป บ้านของบิน ลาเดน มีมูลค่า 1 ล้านดอลลาร์ (ประมาณ 30 ล้านบาท) Brennan ยังบอกว่าบ้านของบิน ลาเดน นั้นผิดสังเกตมากสำหรับบ้านที่พักในละแวกเดียวกัน เนื่องจากมีกำแพงสูง มีระบบเผาขยะของตัวเอง บ้านของบิน ลาเดน อยู่ห่างจากโรงเรียนนายร้อยของปากีสถานเพียง … เท่านั้น และในเมืองยังมีค่ายทหารของปากีสถานตั้งอยู่ด้วย แหล่งข่าวของสหรัฐระบุว่า ทีมปฏิบัติการจู่โจมบ้านของบิน ลาเดน ได้ข้อมูล เอกสาร หลักฐาน ฮาร์ดดิสก์ ดีวีดี กลับมาอีกจำนวนหนึ่ง ซึ่งหน่วยข่าวกรองของสหรัฐน่าจะได้ประโยชน์จากข้อมูลเหล่านี้ในการแกะรอย “อัล ไคด้า” ที่ยังเหลืออยู่ รวมถึงอาจจะได้ที่อยู่ของ Ayman al-Zawahri เบอร์สองของอัล ไคด้าด้วย ปฏิกริยาของชาวปากีสถาน ชาวเมือง Abbottabad รายงานเสียงเฮลิคอปเตอร์ในคืนวันปฏิบัติการ แต่ปากีสถานรายงานว่าเป็นการซ้อมรบ ชาวเมืองประหลาดใจกับเรื่องนี้ เพราะไม่มีใครรู้ว่าบิน ลาเดนอยู่ที่นั่น ชาวเมืองบางคนไม่พอใจรัฐบาลปากีสถาน ทั้งในแง่ปล่อยให้บิน ลาเดนมาหลบหนีในเขตใกล้ค่ายทหาร และแง่ว่าปล่อยให้กองกำลังต่างชาติเข้ามาปฏิบัติการตามใจชอบ – CNN ระดับเตือนภัยการก่อการร้ายเพิ่มสูง เกรงการล้างแค้น สมาชิกคนหนึ่งของอัลไคด้า ประกาศว่าจะล้างแค้นต่อการฆ่า ชีคแห่งอิสลาม’ (หมายถึงบิน ลาเดน) กลุ่มก่อการร้าย Tehrik-e Taliban Pakistan (TTP) แถลงการณ์ว่าภูมิใจในตัวบิน ลาเดน และสัญญาว่าจะล้างแค้นอเมริกาอย่างแน่นอน โดยระบุว่ามีหน่วยปฏิบัติการแฝงตัวอยู่ในสหรัฐแล้ว และจะส่งเข้าไปเพิ่มอีก – CNN รมว. ต่างประเทศคลินตัน ประกาศเตือนกลุ่มก่อการร้ายว่าจะไม่มีวันเอาชนะอเมริกาได้ และขอให้หยุดปฏิบัติการทั้งหมดร่วมกับอัล ไคด้า หันมาสร้างการเมืองที่สงบสุขแทน อย่างไรก็ตาม อัลไคด้าหมดกำลังลงไปมากเมื่อเทียบกับช่วง 9/11 และตอนนี้มีสภาพคุกคามโลกตะวันตกไม่ต่างอะไรกับกลุ่มก่อการร้ายทั่วไป ช่วงหลังอัลไคด้า ทำหน้าที่สอนและส่งเสริมกลุ่มก่อการร้ายอื่นๆ มากกว่าการปฏิบัติการเอง – BBC อดีตซีไอเอให้ความเห้นว่า อัล ไคด้า ไม่มีผู้นำที่โดดเด่นแบบบิน ลาเดนอีกแล้ว

ข้อมูลส่วนใหญ่จาก MSNBC