Ukulele อูคูเลเล่ เครื่องดนตรี Surf Music

"ยูคะเลเล่ !!" หรือที่รู้จักกันในบ้านเราขณะนี้ว่า "อูคูเลเล่ !!!"  ซึ่งเป็นเครื่องดนตรีที่ถือกำเนิดในศตวรรษที่ 19 ใครจะนึกว่ามีที่มาที่ไปจากชาวโปรตุเกสนี่เอง เพราะดันขึ้นชื่อว่าเป็นเครื่องดนตรีพื้นเมืองของชาวฮาวายเอี้ยนซะงั้น ! ต้นสายปลายเหตุไม่มีอะไรมากหรอกครับก็แค่ชาวฮาวายเอี้ยนเหนเครื่องดนตรีชนิด หนึ่งที่เรียกว่า "คาวาควินโย่ (Cavaquinho)" ของชาวโปรตุเกสที่หอบ ไปหอบมาเวลามาที่เกาะฮาวาย แล้วเกิดหลงเสน่ห์ในเสียงของเครื่องดนตรีชนิดนี้ ต่อมาได้ศึกษาและลองประดิษฐ์ตาม จนกลายเป็นเครื่องดนตรีของชาวฮาวายเอี้ยนนั่นเอง แต่ก็ให้เกียรติกับชาวโปรตุเกสโดยการตั้งชื่อว่า "Ukulele"

Uku ที่แปลว่า ของขวัญและ Lele ที่แปลว่า การมา รวมๆ แล้วแปลว่า "ของขวัญที่ได้มา" จะมาจากใคร ก็ชาวโปรตุเกสนั่นล่ะครับ นอกจากนั้น "Ukulele" ยังแปลได้อีกอย่างว่า "หมัดกระโดด (Jumping Flea)" เค้าว่ากันว่าได้มาจากวิธีจับคอร์ดครับ ซึ่งผมคิดว่าดูไม่เข้ากับเครื่องดนตรีที่แสนจะน่ารักนี้ซะเลย

นท เดอะสตาร์7 กับอูคูเลเล่น ก็สร้างเสน่ห์ให้ผู้หยิงอารมณ์ติสต์
ภาพจาก thestarlive.blogspot.com

ลักษณะเสียงของเจ้าอูคูเลเล่นั้นมีเอกลักษณ์ เฉพาะตัวมากเลยทีเดียว เราเคยได้ยินเสียงกีตาร์โปร่งกันใช่มั้ยครับ จะมีเสียงที่ใหญ่ดังกังวานค้างยาว แต่อูคูเลเล่จะมีเสียงที่ต่างจากกีตาร์คือ เสียงจะบางเล็กกว่า ไม่ค้างยาว ออกห้วนๆ สั้นๆ ตามลักษณะร่างกายของมันแหละครับ น่ารักๆ เล็กๆ พกพาง่าย (เด็กๆ และสาวๆ จึงพากันหลงเสน่ห์ของมันนักแล โอ๊ย! อยากเกิดเป็นอูคูเลเล่จังเลยยยยยยย จะได้มีสาวๆ มาคอยกอดเราตลอดเวลา อิอิ) แถมความเล็กของมันก็ยังมีหลายขนาดอีกนะครับ

(ภาพจาก pashleyguide.blogspot.com)

ในช่วงเริ่มแรกนั้น อูคูเลเล่ เป็นเครื่องดนตรีที่ใช้สำหรับบรรเลงขับกล่อมเพลงฮาวายเอี้ยนให้ชาวเกาะได้ ฟังกัน ครื้นเครงสนุกสนาน โดยมีพระราชาชาวเกาะ นามว่า King David Kalakaua (คิง เดวิด กาลากาอัว) เป็นผู้สนับสนุนใหญ่ จนใครๆ ในเกาะก็พากันเล่นเจ้าอูคูเลเล่กันทั้งเกาะเลย

King David Kalakaua
ขึ้นครองราชย์ที่ฮาวายในปี ค.ศ. 1874 และเสด็จสวรรคตในปี ค.ศ. 1891
ในระหว่างครองราชย์นั้นทรงอุปถัมภ์ด้านศิลปะเป็นอย่างมาก โดยเฉพาะการเต้นและการดนตรี

(ภาพจาก www.waymarking.com)

ต่อมาช่วงก่อนสงครามโลกครั้งที่ 2 อูคูเลเล่ก็เป็นที่รู้จักกันมากขึ้นในวงกว้างทั่วโลก เนื่องจากมีเสียงที่เป็นเสน่ห์ กะทัดรัด ราคาไม่แพง จึงมีนักดนตรีจากฝั่งอเมริกามากมายนำไปเล่นและพัฒนารูปแบบการเล่นมากมายหลาย แนวดนตรีเลยครับ  ไม่เว้นแม้กระทั่งซุปเปอร์สตาร์ผู้ล่วงลับอย่าง Elvis Presley, The Beatles ก็ต่างเคยพอกันเอาเจ้าเครื่องดนตรีชนิดนี้มาสร้างผลงานเพลงให้เราได้ฟังกันทั้งนั้น

เอลวิส กับอูคูเลเล่

(ภาพจาก hawaiiantimemachine.blogspot.com)

แต่มีขึ้นก็ต้องมีลงครับ ความนิยมของอูคูเลเล่มาถึงจุดสูงสุดเมื่อช่วงยุค 60's จากนั้นความเป็นที่นิยมของมันก็ค่อยๆ เลือนหายไปตามกาลเวลา จนกระทั่งมาฟื้นคืนชีพเรียกกระแสกลับมาได้อีกครั้ง ในช่วงปลายยุค 90's จากการบรรเลงของหนุ่มน้อยเชื้อสายญี่ปุ่น-ฮาวาย ชื่อ Jake Shimabukuro ที่นำมาบรรเลงบทเพลงร่วมสมัยหลายเพลง ในลีลาที่น่าสุดยอดจนเกินที่คนส่วนใหญ่คิดว่าเครื่องดนตรีชิ้นเล็กๆ ชิ้นนี้จะทำได้ขนาดนี้ จนได้รับสมญานามว่าเป็น อัจฉริยะแห่งอูคูเลเล่ และอีกคนคือ Israel Kamakawiwo' ole  หรือที่คนส่วนใหญ่เรียกย่อๆ ว่า IZ นักดนตรีจากเกาะฮาวายที่มีรูปร่างอ้วนใหญ่ราวกับยักษ์ แต่กลับเลือกเจ้าอูคูเลเล่ตัวจิ๋วเป็นเครื่องดนตรีประจำกาย รวมทั้งวงการภาพยนตร์ด้วย เช่น เรื่อง 50 First Dates (2004) ใครไม่เคยดูลองหามาดูนะครับ หนังดีและซึ่งมากๆ มีฉากที่พระเอกของเรื่องเล่นเจ้าอูคูเลเล่จีบนางเอกสาวแสนสวยด้วยนะครับ

Jake Shimabukuro
ศิลปินอูคูเลเล่เชื้อสายฮาวาย-ญี่ปุ่น

(ภาพจาก boingboing.net)

Israel Kamakawiwo' ole หรือ IZ
รูปร่างของเขากับเจ้าอูคูเลเล่มันช่างดูขัดกันจริงๆ

(ภาพจาก rakotunk.hu)

สิงโต นำโชค หนึ่งในศิลปินไทยที่ปลุกกระแสอูคูเลเล่
เจ้าของรางวัลชนะเลิศอันดับที่ 1 และรางวัล People's Choice ผู้ที่ได้รับคะแนนโหวตมากที่สุด
จากการประกวด Ukulele Contest ครั้งแรกในประเทศไทย

และที่ขาดไม่ได้

ขอบคุณบทความจาก Humming Magazine