มันอยู่ในขนตา...ไรขนตา ( Eyelash Mites )

ไรขนตา ( Eyelash Mites )

ไรขนตา ( Eyelash Mites ) เป็นสิ่งมีชีวิตขนาดเล็กจำพวกปรสิต พวกมันมีอยู่ประมาณ 65 สายพันธ์ แต่มีอยู่เพียง 2 สายพันธ์ที่อาศัยอยู่กับมนุษย์คือ Demodex folliculorum และ Demodex brevis ทั้งคู่ถูกเรียกรวมๆ กันว่า ไรขนตา ( Eyelash Mites ) สำหรับตัวผู้เมื่อโตเต็มวัยจะมีขนาดประมาณ 0.3-0.4 มิลลิเมตร ตัวเมียจะมีขนาดเล็กกว่าตัวผู้ และสายพันธ์ brevis จะมีขนาดเล็กกว่าสายพันธ์ folliculorum มีลักษณะร่างกายกึ่งโปร่งใส ลำตัวยาว ประกอบไปด้วยสองส่วน คือส่วนบนเป็นส่วนที่มีขาสั้นๆ แปดขา

ไรขนตา จะเห็นว่าเมื่อส่องด้วยกล้องจุลทรรศย์จะมีร่างกายกึ่งโปร่งแสง รูปซ้ายถ่ายบริเวณหลังของไรขนตาา และรูปกลางถ่ายด้านท้องจะเห็นส่วนบนมีขาเล็กๆ 8 ขา และรูซ้ายจะเห็นได้จัดเจนว่าลำตัวสามารถให้แสงผ่านได้

มีปากเหมือนเข็มที่ไว้สำหรับกินเซลผิวหนัง น้ำมันส่วนที่สองเป็นส่วนลำตัวที่จะฝังอยู่ในรูขุมขน (ขนตา , ผม , ขนเพชร) พวกมันสามารถเคลื่นอที่โดยการเดินไปตามผิวหนังอย่างช้าด้วยความเร็วประมาณ 8-16 เซ็นติเมตรต่อชั่วโมงในเวลากลางคืน เนื่องจากพวกมันไม่ชอบแสง วงจรชีวิตของไรขนตามมีอายุประมาณไม่ถึงเดือน เมื่อตัวผู้มาพบตัวเมียก็จะผสมพันธ์กัน และออกไข่ไว้ในรัง ( รูขุมขน ) อีก 3-4 วันก็จะฟักเป็นตัว และใช้เวลาอีกประมาณ 7 วันก็จะเข้าสู่วัยเจริญพันธ์ และเมื่อพวกมันตายลงก็จะใช้รูขุมขนเป็นหลุมฝังศพของพวกมัน มนุษย์ผู้ใหญ่ร้อยละ 95-98 มีไรขนตาอยู่บนร่างกาย แต่เด็กจะมีน้อยกว่าเนื่องจากมีน้ำมันที่ขับออกตามรูขุมขนน้อยกว่า ไรขนตาสามารถติดต่อได้โดยการสัมผัสบริเวณ ขน ผม ต่าง ไรขนตาอาดก็ปัญหาให้เกิดอาการคันเล็กน้อย ไม่มีอันตรายร้ายแรง

ไร ชนิดอื่น

ตัวหิด ตัวหิด ( Scabies Mites )
ตัวหิด ( Scabies Mites ) คือ ตัวไร (mite) ชนิดหนึ่ง เป็นปรสิต (สัตว์ตัวเล็กๆ ที่อาศัยในร่างกายคน) ที่อาศัยอยู่ใต้หนังกำพร้า มีขนาดประมาณ 0.4 มิลลิเมตร มองไม่เห็นด้วยตาเปล่า เมื่อหิดโตเต็มวัยจะผสมพันธุ์กันบนผิวหนัง แล้วตัวผู้จะตาย ส่วนตัวเมียเจาะอุโมงค์ในชั้นหนังกำพร้าวันละ 2-3 มิลลิเมตรในตอนกลางคืน เพื่อวางไข่ครั้งละ 2-3 ฟอง จนถึง 10-25 ฟองในตอนกลางวัน (ตามรูปจะเ็ป็นตัวหิด และพื้นหลังสีเหลือง คือผิวหนังมนุษย์

ไรฝุ่น
ไรฝุ่น ( Dust Mites )
ไรฝุ่น เป็นไรที่ไม่ได้อาศัยอยู่บนตัวของมนุษย์ แต่ไรฝุ่นกิน เศษผิวหนังที่ตายแล้วหลุดออกมาตามพื้น ร่างกายของมนุษย์มีชิ้นส่วนเล็กเหล่านี้หลุดออกมาเป็นจำนวนมากตลอดเวลา และสะสมอยู่ตามซอก ที่นอนเป็นจำนวนมาก ไรฝุ่นจะใช้ก้ามเล็กเก็บกินเป็นอาหาร ตัวไรฝุ่นเองไม่เป็นอันตรายต่อมนุษย์ แต่ของเสียที่มันปล่อยออกมันและลอยอยู่ในบ้าน เมื่อสูดดมเข้าไปจะเป็นตัวกระตุ้นให้เกิดโรคหืด หอบ
คลัง ภาพไรขนตา ( Eyelash Mites )

ภาพซ้ายเป็นภาพถ่ายไรขนตาด้วยกล้องจุลทรรศย์กำลังขยาย 350 เท่า ที่เห็นเป็นเกร็ดก็คือเซลผิวหนังที่หลุดล่วง

รูปซ้ายเป็นภาพถ่ายด้วยกล้องจุลทรรศน์ให้เห็นหน้ากันจะๆ และรูปขวาก็หงายท้องดูขากันจะๆ

รูปนี้แสดงให้เห็นถึงว่าไรขนตา อัดกันอยู่ในรูขุมขน 8 ตัวต่อหนึ่งรูขุมขน

อ้างอิง ไรขนตา ( Eyelash Mites )
http://en.wikipedia.org/wiki/Demodex_mite
http://adkpathcourse.blogspot.com/2007/03/ectoparasites.html
http://medical-dictionary.thefreedictionary.com/Eyelashes+mites

http://axiom.anu.edu.au/~luke/Things_that_scared_me_as_a_kid.html