สถานีเกษตรหลวงอ่างขางเป็นสถานีวิจัยแห่งแรกของโครงการหลวง ตั้งอยู่ที่ตำบลแม่งอน อำเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่ มีความสูงจากระดับน้ำทะเล 1,400 เมตร และมียอดดอยสูงถึง 1,928 เมตร พื้นที่รับผิดชอบประมาณ 16,577 ไร่ จัดตั้งขึ้นมาในปี พ.ศ.2512 ตามแนวพระราชดำริพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวที่ “ให้เขาช่วยตัวเอง ” เปลี่ยนพื้นที่จากไร่ฝิ่นมาเป็นแปลงเกษตรเมืองหนาว เดิมทีดอยอ่างขางเป็นภูเขาซึ่งถูกตัดไม้ทำลายป่า เมื่อจัดตั้งโครงการหลวงขึ้นมาทำให้เป็นพื้นที่อุดมสมบูรณ์ มีพันธุ์ไม้ผลกว่า 12 ชนิด ผักเมืองหนาวกว่า 60 ชนิด และดอกไม้เมืองหนาวกว่า 20 ชนิด สภาพอากาศเย็นสบายตลอดทั้งปี อุณหภูมิเฉลี่ยประมาณ 16.9 องศาเซลเซียส มีชาวไทยภูเขาเผ่าจีนฮ่อ ไทยใหญ่ มูเซอดำและปะหล่อง อาศัยอยู่โดยรอบกว่า 600 ครัวเรือนใน 6 หมู่บ้าน

.

จุดท่องเที่ยวที่น่าสนใจ

แหล่งท่องเที่ยวในสถานีฯ

- สวนแปดสิบ โดยจะจัดตกแต่งสวนในสไตล์อังกฤษด้วยพรรณไม้ ดอกไม้ประดับเมืองหนาวนานา

- สวนคำดอย เป็นสวนที่รวบรวมพันธุ์ไม้ดอกตระกูลโรโดเดนดรอน (Rhododendron) หรือดอกคำดอย (กุหลาบพันปี) ตั้งอยู่ตรงข้ามกับสวนแปดสิบ

- สวนหอม โดยภายในสวนจะรวบรวมพันธุ์ไม้หอมทุกชนิด ทั้งพันธุ์ไม้หอมของไทยและพันธุ์ไม้หอมจากต่างประเทศ

- สวนสมเด็จ เนื่องจากเมื่อครั้งที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พร้อมด้วยสมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชินินาถเสด็จยังดอยอ่างข่าง และหลังจากเสร็จพระราชภารกิจทรงงานแล้วจะทรงประทับพักผ่อนอิริยาบถในสวนแห่ง นี้โดยลักษณะของสวนจะเป็นสวนหินที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติและภายในสวนจะรวบ รวมพันธุ์ไม้ประเภทฝิ่นประดับ ดอกป๊อปปี้ และไม้เมืองหนาวชนิดต่างๆ ได้แก่ กระดุมเงินกระดุมทอง ปักษาสวรรค์

- กุหลาบอังกฤษ เป็นกุหลาบที่นำเข้าจากประเทศอังกฤษ โดยหม่อมเจ้าภีสเดช รีชะนี องค์ประธานมูลนิธิโครงการหลวง ซึ่งสายพันธุ์ที่นำเข้านั้นมีมากกว่า 200 สายพันธุ์ และกุหลาบเหล่านี้จะผลิดอกสวยที่สุดในช่วงเดือนเมษายนของทุกปี

- เรือนไม้ดอก เป็นโรงเรือนที่รวบรวมพันธุ์ไม้ดอกไม้ประดับเมืองหนาวชนิดต่างๆ มากมาย ซึ่งดอกไม้ในสวนเหล่านี้จะหมุนเวียนผลัดเปลี่ยนกันออกดอกตลอดทั้งปี นอกจากนี้ภายในบริเวณโรงเรือนจะมีจุดจำหน่ายผลผลิตของสถานีและผลิตภัณฑ์แปร รูป พร้อมมีมุมนั่งจิบกาแฟอีกด้วย

- โรงเรือนทดสอบพันธุ์กุหลาบตัดดอก ภายในโรงเรือนกุหลาบท่านจะได้ชื่นชมกับกุหลาบตัดดอกสายพันธุ์จากประเทศ เนเธอร์แลนด์กว่า 7 สายพันธุ์ ซึ่งจะมีสีสันสวยงามและมีกลิ่นหอมพร้อมรอผู้มาเยือน

- สวนบอนไซ มีบอนไซที่อายุยืนที่สุดในโลกให้ชมอีกด้วย นอกจากนี้ โดมรูปทรงหกเหลี่ยมจะจัดแสดงพันธุ์พืชภูเขาเขตร้อนและดอกกล้วยไม้จิ๋วที่สุด ที่จะออกดอกเดือนมกราคมของทุกปี และมีสวนหินธรรมชาติ

- แปลงไม้ผลเมืองหนาว เป็นแปลงทดลองปลูกไม้ผลเมืองหนาวชนิดต่างๆ ได้แก่ พีช บ๊วย พลับ สาลี่ พลัม กีวีฟรุ๊ต ราสพ์เบอรี่ บลูเบอรี่ สตรว์เบอรี่ หยางเมย แต่เนื่องจากแปลงไม้ผลเมืองหนาวเหล่านี้เป็นแปลงงานทดลอง นักท่องเที่ยวจึงได้รับอนุญาตให้ชื่นชมความสวยงามและแปลกตาของไม้ผลเหล่านี้ แค่บริเวณภายนอกเท่านั้น

- พระตำหนัก โดยทั่วบริเวณจะตกแต่งด้วยพันธุ์ไม่ป่าและไม้ดอกเมืองหนาวต่างๆ โดยนักท่องเที่ยวสามารถเยี่ยมชมบริเวณด้านนอกของพระตำหนักได้

- จุดชิมชา ตั้งอยู่บริเวณสวนบอนไซเป็นสถานที่ผลิตชาเขียวของสถานีเกษตรหลวงอ่างขาง นักท่องเที่ยวจะได้ชมขั้นตอนการผลิตชา พร้อมสาธิตวิธีการชงชาและยังจะได้ชิมชาอีกด้วย

- เส้นทางศึกษาธรรมชาติ เส้นทางเหล่านี้จะอยู่ในแปลงสาธิตการปลูกป่าทดแทน จะเป็นเส้นทางเดินป่าระยะสั้นรอบๆสถานีฯ ซึ่งมีเส้นทางทั้งหมด 9 เส้นทางด้วยกัน

- โรงเรือนรวบรวมพันธุ์ผัก เป็นโรงเรือนที่รวบรวมพันธุ์ไม้เมืองหนาวชนิดต่างๆ ที่ปลูกในพื้นที่โครงการหลวง

การเดินทาง

สามารถเดินทางได้ 2 เส้นทาง

เส้นทางแรกจากตัวเมืองเชียงใหม่ใช้เส้นทางหลวงหมายเลข 107 (เชียงใหม่ - ฝาง) เลี้ยวซ้ายตรงทางแยกตำบลเมืองงายและเส้นทางหลวงหมายเลข 1178 ผ่านบ้านอรุโณทัยไปยังศูนย์อ่างขาง

ส่วนอีกเส้นทางหนึ่งเดินทางจากตัวเมืองเชียงใหม่ ใช้เส้นทางหลวงหมายเลข 107 เช่นกัน เมื่อถึง กม.137 แยกบ้านปางควาย ให้เลี้ยวซ้ายเข้าทางหลวงหมายเลข 1249 และตรงไปอีกประมาณ 25 กิโลเมตร ก็จะถึงโครงการหลวงอ่างขาง ใช้รถยนต์ได้ทุกประเภท หรือใช้บริการรถยนต์รับจ้าง จุดจอด ณ ปากทางขึ้นดอยอ่างขาง ราคาเหมาประมาณ 1, 000-1,500 บาท

.