ชุมชนบ้านท่าแร่ ตั้งอยู่ริมทางหลวงแผ่นดินหมาย เลข 22 ห่างจากสี่แยกอุดรธานี - สกลนคร - นครพนม 6 กิโลเมตร ไปตามเส้นทาง สกลนคร - นครพนม เป็นชุมชนสำคัญในการเผยแผ่ศาสนาคริสต์นิกายโรมันแคธอลิคในสกลนคร โดยถือเป็นศูนย์กลางของแคธอลิคระดับเขต ที่เรียกว่ามิซซังท่าแร่ - หนองแสง ครอบคลุมเขตการปกครองถึงจังหวัดนครพนมด้วย นอกจากนี้ ยังเป็นศูนย์กลางในการเผยแพร่ศาสนาไปยังหมู่บ้านต่าง ๆ ในจังหวัดสกลนคร
เนื่องจากเป็นชุมชนเก่าและมีผู้คนหลายกลุ่มอาศัยในชุมชนแห่งนี้ จึงทำให้มีอาคารสถาปัตยกรรมหลายรูปแบบ กล่าวคือ
 

อาคารทางศาสนา
ใช้เป็นที่ทำพิธีกรรมทางศาสนา แต่เดิมเป็นอาคารไม้ มีหอด้านหน้า 2 หอด้านหลังสุดอีก 1 หอ มีมุขด้านข้าง ๆ ละ 2 มุข จุคนได้ประมาณ 1,000 คน โบสถ์เก่าหลังนี้คาดว่า สร้างขึ้นระหว่าง ค.ศ.1898 - 1900 ต่อมาประมาณ ค.ศ.1992 มีผู้ใจศรัทธาได้ซื้อระฆังใหม่ 3 ใบ ขนาดลดหลั่นกันตามลำดับไปถวายวัด ทางวัดจึงได้ดัดแปลงอาคารที่มีอยู่ ให้ใช้กับระฆัง 3 ใบ โดยตัดหอด้านหน้าทั้ง 2 หลังออก แล้วได้สร้างหอใหม่ตรงกลาง ด้านหน้าวัดเพื่อแขวนระฆัง 3 ใบ กาลเวลาล่วงมาถึง พ.ศ .2521 อาคารโบสถ์เก่าชำรุดทรุดโทรมมาก พระคุณเจ้าเกี้ยน เสมอพิทักษ์ ผู้ เป็นประมุขมิซซังท่าแร่ - หนองแสงในขณะนั้น ได้ปรึกษากับคณะกรรมการวัดและเห็นพ้องต้องกันว่า ควรสร้างพระวิหารขึ้นใหม่ โดยรื้ออาคารเก่าออก สถาปัตยกรรมอาคาร หลังใหม่เป็นรูปทรงเรือใหญ่ เป็นสัญลักษณ์ของการเคลื่อนย้ายชาวคริสตังจากสกลนครมายังท่าแร่ และเรียกชื่อว่า อาสนมหาวิหารมิคาแอล
 

ประวัติความเป็นมาของชุมชนบ้านท่าแร่
บริเวณที่เป็นบ้านท่าแร่ในปัจจุบันแต่เดิมเป็นป่าโปร่ง มีต้นไม้ใหญ่น้อยตามลักษณะป่าไม้เขตร้อนชื้น ทางทิศตะวันออกของหมู่บ้านติดกับหนองหาร ซึ่งก่อน พ.ศ.2482 ยังไม่มีประตูน้ำกั้นน้ำหนองหาร ในฤดูแล้งบ้านท่าแร่จะอยู่ลึกจากริมฝั่งหนองหารประมาณ 3 กิโลเมตร สภาพที่เป็นป่าใกล้ลำน้ำ จึงมีสัตว์ป่านานาชนิดตลอด จนมีปลาชุกชุม นับเป็นแหล่งที่มีความอุดมสมบูรณ์ที่สุดแก่งหนึ่งของบริเวณริมหนองหาร
การตั้งชุมชนครั้งแรกที่บ้านท่าแร่ เป็นชุมชนชาวคริสตัง ซึ่งอพยพมาจากตัวเมืองสกลนคร ซึ่งเป็นทั้งชาวญวนคริสตัง และชาวไทญ้อ ซึ่งไม่พอใจการกีดกันการนับถือศานาคริสต์โรมันแคธอลิคของกลุ่มผู้ปกครอง เมืองสกลนครในสมัยนั้น (สมัยรัชกาลที 5 )
ทั้งนี้ด้วยเหตุที่กลุ่มผู้นับถือศาสนาคริสตังจะมีการปฏิบัติพิธีกรรมทาง ศาสนาแตกต่างจากพุทธศาสนิกชน เช่น การทำพิธีมิซซา การรับศีลล้างบาป โดยมีบาทหลวงเป็นผู้ประกอบพิธี ประกอบกับนโยบายของราชสำนักที่กรุงเทพฯ ต้องการให้บ้านเมืองบำรุงพุทธศาสนา มิให้มีการทำลายพุทธศาสนาและถือเป็นนโยบายหลักของเจ้าเมืองด้วย กลุ่มชาวญวนคริสตังจึงถูกกลั่นแกล้งอยู่เสมอ
ในช่วง เดือนมกราคม พ.ศ.2424 ได้มีคณะบาทหลวง ออกเดินทางจากกรุงเทพฯเข้าสู่ภาคอีสาน เพื่อเยี่ยมเยียนกลุ่มชาวคริสตัง ตามเมืองต่าง ๆ เช่น โคราช ชนบท ขอนแก่น กาฬสินธุ์ กมลาไสย ร้อยเอ็ด ยโสธร อำนาจเจริญ อุบลราชธานี สกลนครและนครพนม
เมื่อคณะของบาทหลวงซึ่งประกอบด้วยบาทหลวงเกโกและครูทัน ชาวญวนมาถึงเมืองสกลนคร ทราบปัญหาดังกล่าวจึงวางแผนย้ายกลุ่มชาวญวนและสถานที่เผยแพร่ศาสนาไปอยู่ แห่งใหม่ โดยต่อแพไม้ไผ่ขนาดใหญ่บรรทุกผู้คนและ เครื่องใช้ที่จำเป็น ขึ้นแพไม้ไผ่ อธิษฐานเทวดา มิดาแอล ให้พบแผ่นดินที่เหมาะแก่การเผยแพร่คริสต์ศาสนา
กระแสลมได้พัดใบเรือ ซึ่งทำจากผ้าห่มกั้นลม ไปถึงชายฝั่งอีกแห่งหนึ่งของหนองหาร พื้นดินส่วนใหญ่เต็มไป ด้วยดินลูกรังที่เรียกว่า " หินแฮ่ " จึงพากันตั้งชุมชนใหม่ขึ้นและเรียกว่า " ท่าแร่ " ในเดือนพฤศจิกายน พ.ศ.2427
ผู้คนที่อพยพมาอยู่บ้านท่าแร่รุ่นแรกมีจำนวน 20 ครอบครัว เป็นจำนวน 150 คน มีทั้งชาวญวน คริสตัง ชาวไทญ้อสกลนคร และในเวลาต่อมาได้ มีชาวผู้ไทยจากที่ต่าง ๆ อพยพเข้ามาอยู่ในชุมชน แห่งนี้ด้วย ภายใต้การนำของบาทหลวงยอแซฟ กอมมูริเออร์ ได้พัฒนา ชุมชนให้เป็นตารางยุโรป การสร้างโบสถ์ การสร้างบ้านเรือนลักษณะต่าง ๆ ตามฐานะ ทำให้ ชุมชนแห่งใหม่มีขนบธรรมเนียม วัฒนธรรม ศิลปกรรม แตกต่างไปจากชุมชนอื่น ๆ ที่เป็นชาวไทย ลาว และกลุ่มเผ่าพันธุ์ต่าง ๆ จึงนับว่าชุมชนบ้านท่าแร่มีประวัติศาสตร์เป็นที่น่าสนใจแห่งหนึ่งของสกลนคร
 

เทศกาลแห่ดาวคริสต์มาส
ชุมชนชาวคริสต์ บ้านท่าแร่จัดเทศกาลแห่ดาวคริสต์มาสเป็นประจำทุกปี สำหรับในปี 2552 มีการเฉลิมฉลองเทศกาลคริสต์มาสตลอดทั้งเดือนธันวาคมด้วยการตกแต่งประดับ ประดาบ้านเรือนทุกหลังในเขตเทศบาลด้วยไฟรูปดาวหลายขนาดหลากสีสัน ส่วนในวันที่ 24 ธ.ค.52 ตั้งแต่เวลา 18.00 น. จะมีขบวนแห่ดาวขนาดเล็กรอบโบสถ์และพิธีมิสซา ขบวนรถแห่ดาวประดับตกแต่งด้วยไฟวิทยาศาสตร์นับพันดวง จะเคลื่อนไปรอบชุมชนท่าแร่

หนึ่งเดียวที่ท่าแร่
       
       แต่ถ้าใครที่อยากสัมผัสรูปแบบเทศกาลคริสต์มาสที่ไม่จำเจ ไม่ซ้ำใคร ขอแนะนำให้มาที่ "หมู่บ้านท่าแร่ " ต.ท่าแร่ อ.เมือง จ.สกลนคร หมู่บ้านท่าแร่เป็นชุมชน คาทอลิคเก่าแก่อายุกว่าร้อยปี และถือว่าเป็นชุมชนชาวคริสต์ที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย ชาวบ้านแทบทุกหลังคาเรือนนับถือศาสนาคริสต์
       
       เล่ากันว่า ในอดีตชาวท่าแร่ เป็นคริสตศาสนิกชน อพยพมาจากประเทศเวียดนาม ที่ได้รับการปลดปล่อยจากการเกณฑ์แรงงานทาสและมีผู้ที่ถูกกล่าวหาว่าเป็นผีปอบ จำนวน 40 คน มาอาศัยอยู่ในตัวเมืองสกลนคร โดยมีบาทหลวงเกโกมิชชันนารีชาวฝรั่งเศส คอยดูแล
       
       เมื่อจำนวนประชากรเพิ่มมากขึ้น ทั้งมีปัญหากับเจ้าหน้าที่รัฐบางคน บาทหลวงเกโกจึงหาทำเลที่ตั้งหมู่บ้านใหม่ โดยจัดทำแพขนาดใหญ่ทำด้วยเรือเล็ก นำไม้ไผ่ผูกติดกัน ใช้ผ้าห่มและผืนผ้าขึงแทนใบ บรรทุกทั้งคนทั้งสัมภาระ ให้สายลมพัดพาไปในทิศที่พระเป็นเจ้าทรงประสงค์ ในที่สุดพวกเขาสามารถข้ามไปอีกฟากหนึ่งของหนองหานได้อย่างปลอดภัย และตั้งรกรากใหม่เป็นชุมชนชาวคริสต์ บ้านท่าแร่