ความหมายของคำว่า “ชุมชน”

“ชุมชน” คือ กลุ่มคนพวกหนึ่งที่มาอยู่รวมกันในอาณาบริเวณ
หนึ่งโดยคน   เหล่านี้ถือว่า ตนมีความผูกพันอยู่กับอาณาบริเวณ
แห่งนั้น มีความยึดเหนี่ยวกันเป็นปึกแผ่นมั่นคง มีการกระทำ
กิจกรรมต่างๆ หลายด้านด้วยกลุ่มต่างๆ ที่ต้อง พึ่งพาอาศัยกัน เช่น ครอบครัวหลายๆ ครอบครัว โรงเรียน วัด ร้านค้า โรงงาน  ฯลฯ รวมกันเป็นหมู่บ้านเป็นเมือง แต่กระนั้นก็ตามแม้ว่าชุมชนจะมี
กิจกรรมต่างๆ หลายด้านและสามารถ ตอบสนองความจำเป็น
พื้นฐานของ การดำรงชีวิตของสมาชิกได้ แต่ชุมชนก็ยังเป็นหน่วยย่อย ของสังคมที่ต้องขึ้นอยู่กับอำนาจรัฐ

แหล่งอ้างอิง:

จำนง อดิวัฒนสิทธิ์และคณะ. 2545. พิมพ์ครั้งที่ 10. สังคมวิทยา. กรุงเทพ:สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. หน้า 133.

“ชุมชน” (Community)

“ชุมชน” (Community) คือ ดินแดนแห่งการรวมตัวทางสังคมที่เป็น การสมัครใจก่อขึ้นเองโดยประชาชน ส่วนใหญ่แล้วสนับสนุนตนเองเป็นเอกเทศ จากรัฐและอยู่ในกฎเกณฑ์ที่กำหนดขึ้น Community ประกอบด้วยองค์กรต่างๆ ทั้งทางการและไม่เป็นทางการ รวมถึง กลุ่มความสนใจ (ชมรม)  กลุ่มวัฒนธรรม และศาสนา สมาคมอนุรักษ์หรือพัฒนาสังคม/ กลุ่มโครงการจัดทำเครื่องชี้วัดการพัฒนาเมืองและชุมชนน่าอยู่ได้สรุปลักษณะความหมายของคำว่า “ชุมชน” ที่ใช้กันอยู่ในปัจจุบันว่ามี 2 ลักษณะ ดังนี้

1.   กลุ่มคนที่อยู่รวมกันเป็นสังคมในพื้นที่ใดพื้นที่หนึ่ง มีวัตถุประสงค์ในการทำกิจกรรม ร่วมกัน ความหมายในลักษณะนี้จึงยึดโยงกับพื้นที่ ที่ตั้งของ  กิจกรรม  เช่น  ชุมชน กรุงเทพมหานคร  กลุ่มผู้สูงอายุในกรุงเทพมหานคร  เป็นต้น

2.   กลุ่มคน/การรวมกลุ่มหรือสังคมของกลุ่มคนที่มีความสนใจร่วมกัน (ไม่ยึดโยงกับพื้นที่) เช่น ชุมชน จส. 100 ชุมชนออนไลน์ทางเครือข่าย คอมพิวเตอร์ เป็นต้น

โครงการจัดทำเครื่องชี้วัดการพัฒนาเมืองและชุมชนน่าอยู่ใช้ความหมายในลักษณะแรก โดยให้ความหมายของชุมชนว่า “ชุมชน” หมายถึง  การรวมตัวของกลุ่มคนที่เกาะเกี่ยว ยึดโยงกับ พื้นที่โดยมีวัตถุประสงค์ในการร่วมกันในการรวมตัวและมีวัตนธรรม ตลอดจนวิถีชีวิตในการดำเนินกิจกรรมของกลุ่มชัดเจน พื้นที่ทางภูมิศาสตร ์ของกลุ่มคน/สมาชิก ต้องเป็นพื้นที่เดียวกัน หรือต่อเนื่องกัน ทางภูมิศาสตร์ อีกทั้งต้องอยู่ในหน่วย พื้นที่ทางการปกครองเดียวกัน

แหล่งอ้างอิง:

UNDP. Changing Policy and Practice from Below: Community Experiences in Poverty Reduction. A. Krishna (ed.). [On;ine] Available at:www.undp.org/governance/marrakechcdrom/concepts/
Rabinvitch.pdf

สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.
2545. รายงานขั้นสุดท้าย  โครงการจัดทำเครื่องชี้วัดการพัฒนาเมืองและชุมชนน่าอยู่. ศึกษาโดยคณะสถาปัตยกรรม-ศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. กรุงเทพ:  สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจ     และสังคมแห่งชาติ. หน้า 18.