เข้าเว็บไซต์วัด มังกรกมลาวาส หรือวัดเล่งเน่ยยี่ http:// www.lengnoeiyi. com/ เล่าประวัติว่า ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เลือกชัยภูมิที่ตั้งวัดเนื้อที่ 4 ไร่ 18 ตารางวา โดยให้พระยาโชฎึกราชเศรษฐี เจ้ากรมท่าซ้าย ร่วมกับพุทธศาสนิกชนชาวจีนก่อสร้างเมื่อ พ.ศ.2414 ใช้เวลา 8 ปี จึงแล้วเสร็จ ให้ชื่อว่า "เล่งเน่ยยี่" ซึ่งมีความหมายคือ เล่ง แปลว่า มังกร เน่ย แปลว่า ดอกบัว ยี่ แปลว่า อาราม วัด โดยชื่อวัดตั้งตามหลักโบราณจีนคือ ตั้งตามชัยภูมิ ฮวงจุ้ย ทำเลนั้นๆ ภายหลังพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวพระราชทานนามใหม่ว่า "วัดมังกรกมลาวาส"

อาราธนา "พระอาจารย์สกเห็ง" เป็นเจ้าอาวาส ต่อมา พ.ศ.2422 ท่านได้รับพระราชทานสมณศักดิ์เป็นพระอาจารย์จีนวังสมาธิวัตร ดำรงตำแหน่งเจ้าคณะใหญ่จีนนิกายรูปแรกในประเทศไทย และเป็นปฐมบูรพาจารย์ของวัดมังกรกมลาวาส

เจ้าอาวาสองค์ที่ 2 ถึงองค์ที่ 6 ได้รับพระราชทานสมณศักดิ์เดียวกันเป็นพระอาจารย์จีนวังสมาธิวัตร ดังนี้ องค์ที่ 2 พระอาจารย์กวยหงอ สร้างหอไตรปิฎกและกุฏิเจ้าอาวาสในพ.ศ.2427 เป็นเจ้าคณะใหญ่จีนนิกายองค์ที่ 2 องค์ที่ 3 พระอาจารย์โล่วเข่ง บูรณปฏิสังขรณ์อุโบสถและพระพุทธรูปในปี 2472 เป็นเจ้าคณะใหญ่จีนนิกายองค์ที่ 3 องค์ที่ 4 พระอาจารย์ฮวบจง สร้างเจดีย์ในปี 2483 แต่เนื่องจากท่านเดินทางกลับประเทศจีนก่อน ไม่ทันได้รับพระราชทานสมณศักดิ์ องค์ที่ 5 พระอาจารย์ย่งปิง สร้างศาลาบุญโญทัย พ.ศ.2491 รักษาการเจ้าคณะใหญ่จีนนิกายองค์ที่ 4 องค์ที่ 6 พระอาจารย์เซี่ยงหงี บูรณปฏิสังขรณ์ภายในวัด พ.ศ.2495 เป็นเจ้าคณะใหญ่จีนนิกายองค์ที่ 5

เจ้าอาวาสองค์ที่ 7 พระอาจารย์โพธิ์แจ้ง ได้รับการแต่งตั้งจากสมเด็จพระสังฆราชให้เป็นอุปัชฌาย์รูปแรกแห่งจีนนิกายในปี พ.ศ.2493 และบัญชาแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาสวัดมังกรกมลาวาส ในปีพ.ศ.2497 รับพระราชทานสมณศักดิ์เป็นที่พระอาจารย์ธรรมสมาธิวัตร เจ้าคณะใหญ่จีนนิกายองค์ที่ 6 ต่อมาเป็นพระอาจารย์วังสมาธิวัตรพุทธบริษัทจีนเนตา และพระมหาคณาจารย์จีนธรรมสมาธิวัตร (โพธิแจ้งมหาเถระ) เสมอด้วยชั้นรองสมเด็จพระราชาคณะฝ่ายวิปัสสนา

ท่านบูรณปฏิสังขรณ์ ปรับปรุงระเบียบการบรรพชาอุปสมบทฝ่ายจีนนิกายให้ถูกต้องตามพระธรรมวินัย ทั้งสร้างตึกพิพิธภัณฑ์วัตถุธรรม 9 ชั้น อุทิศเป็นพระราชกุศลแด่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งทรงมีพระมหากรุณาธิคุณต่อคณะสงฆ์จีนเป็นล้นพ้น และเป็นกิติยานุสรณ์เฉลิมพระบารมีแห่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลปัจจุบัน

เจ้าอาวาสองค์ที่ 8 พระอาจารย์เย็นเจี่ยว ได้ช่วยดูแลควบคุมการก่อสร้างตึกพิพิธภัณฑ์วัตถุธรรม ได้รับพระราชทานสมณศักดิ์เป็นพระอาจารย์จีนธรรมคณาธิการไพศาลสมณกิจ และเจ้าอาวาสองค์ที่ 9 องค์ปัจจุบัน พระคณาจารย์จีนธรรมปัญญาจริยาภรณ์ (ท่านเจ้าคุณเย็นเชี้ยว)

วัดเล่งเน่ยยี่วางผังตามแบบสถาปัตยกรรมจีนพื้นถิ่นทางตอนใต้ของจีน โดยมีลักษณะแบบสกุลช่างแต้จิ๋ว ถือตามแบบวัดพุทธศาสนานิกายมหายาน ตัวอาคารวางผังล้อมลาน เรียกว่า ซี่เตี่ยมกิม เป็นแบบเฉพาะของแต้จิ๋ว การจัดวางวิหารถือตามแบบวัดหลวงโดยมีวิหารจตุโลกบาลเป็นวิหารแรก อุโบสถอยู่กลาง ด้านหลังพระอุโบสถมีวิหารบูรพาจารย์ ส่วนวิหารอื่นๆ อยู่ประกอบสมดุลซ้ายขวา กลุ่มอาคารทั้งหมดประกอบด้วยอิฐและไม้ โดยเฉพาะโครงสร้างหลังคาอุโบสถและวิหารจตุโลก แสดงโครงสร้าง ขื่อ คาน ตามแบบสกุลช่างแต้จิ๋ว หลังคามุงกระเบื้องดินเผาแบบจีนโบราณ ประดับตกแต่งอาคารด้วยกระเบื้องตัดเป็นชิ้นเล็กๆ ประกอบเป็นลวดลายสิริมงคลตามความเชื่อแบบจีน