'ตู้หยอดเหรียญ' สัญลักษณ์ของญี่ปุ่น สะท้อนให้เห็นถึงวัฒนธรรมที่ซ่อนอยู่ในประเทศอย่างไร?

http://www.catdumb.com/japanese-vending-machine-culture-339/

ในประเทศญี่ปุ่น ตู้หยอดเหรียญ เป็นอุปกรณ์ที่ได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก เรียกได้ว่ามีอยู่แทบจะทุกที่ในเมืองและขายสินค้าหลากหลายชนิด ไม่ว่าจะเป็น กาแฟ ชา บุหรี่ เบียร์ ซุป ขนมขบเคี้ยว หรือแม้แต่อาหารร้อน ด้วยความสะดวกในการใช้งาน จึงทำให้ประชากรจำนวนมากนิยมมาใช้บริการตู้เหล่านี้ แต่ทว่านอกจากมันจะได้รับความนิยมแล้ว สิ่งนี้สามารถสะท้อนให้เห็นถึงวัฒนธรรมของญี่ปุ่นได้อีกหลายๆ เรื่อง เราสามารถเข้าใจสังคมของประเทศนี้ผ่านตู้หยอดเหรียญได้อย่างไรกันบ้าง ลองไปดูกันเลย

ค่าแรง

William A. McEachern ศาสตราจารย์ทางด้านเศรษฐศาสตร์จากมหาวิทยาลัยคอนเนตทิคัต สหรัฐอเมริกา บอกว่า ญี่ปุ่นอยู่ในช่วงประชากรลดลง ผู้อยู่อาศัยจำนวนมากเป็นผู้สูงอายุ และขาดแคลนคนอพยพเข้าเมือง จึงทำให้หาแรงงานได้ยากและค่าแรงงานมีราคาสูง

Robert Parry ผู้เชี่ยวชาญด้านเศรษฐศาสตร์จึงบอกว่า ตู้หยอดเหรียญเข้ามาเพื่อแก้ปัญหาดังกล่าว ซึ่งแม้แต่ร้านค้าปลีกเองก็หันมาใช้ตู้เหล่านี้ เพื่อความสะดวกสบายและไม่จำเป็นต้องจ้างแรงงานเพิ่มเติมใดๆ เลย

ความหนาแน่นของประชากรสูง และอสังหาริมทรัพย์ที่มีราคาแพง

ญี่ปุ่นคือหนึ่งในประเทศที่มีความหนาแน่นของประชากรอย่างมาก ด้วยประชากรราวๆ 127 ล้านคนที่อาศัยอยู่ในประเทศเล็กๆ ล้อมรอบไปด้วยภูเขาอีกกว่า 75 เปอร์เซ็นต์ ทำให้ผู้คนกระจายตัวออกไปได้อย่างมาก จนผู้คนกว่า 93 เปอร์เซ็นต์มาแออัดอาศัยกันอยู่ในเมือง

เพราะเหตุนั้นราคาของที่ดินหรืออสังหาริมทรัพย์ในเมืองจึงมีราคาสูงมาก คนส่วนใหญ่จึงต้องอยู่กันในหอพักเล็กๆ และร้านค้าก็ไม่มีที่ให้เก็บสินค้าเอาไว้ การใช้ตู้หยอดเหรียญแทนจึงสะดวกกว่ามากเพราะขอแค่มีพื้นที่ซัก 1 ตารางเมตรก็เพียงพอสำหรับมันแล้ว

อาชญากรรมแทบไม่เกิดขึ้น

จากสถิติขององค์กรสหประชาชาติเมื่อปี 2010 บอกว่า ประเทศญี่ปุ่นคือหนึ่งในประเทศที่มีการโจรกรรมน้อยที่สุดในโลก เหตุฆาตกรรมหรืออาชญากรรมก็น้อยเอามากๆ การทำลายทรัพย์สินสาธารณะก็แทบไม่เกิดขึ้นเลย จึงทำให้ตู้หยอดเหรียญสามารถไปวางได้ทุกจุดของเมืองโดยไม่ต้องกลัวว่ามันจะหาย องค์การการท่องเที่ยวแห่งชาติของญี่ปุ่นบอกว่า ตู้หยอดเหรียญแทบไม่เคยพังหรือถูกขโมยเลย แม้ว่ามันจะอยู่ในจุดลับตาคนและมีเงินอยู่ในนั้นเป็นจำนวนมากก็ตาม แตกต่างจากอเมริกา ที่ไม่สามารถวางตู้หยอดเหรียญไว้ตามทางเปลี่ยวได้ เพราะมีโอกาสเงินในนั้นหายไปสูงมาก

เป็นสังคมที่ใช้แต่เงินสด

ในญี่ปุ่น สถานีรถไฟบางแห่งหรือร้านค้าส่วนใหญ่จะไม่รับบัตรเครดิตและตู้หยอดเหรียญเองก็เช่นกัน ทำให้ทุกคนต้องพกเงินสดติดตัวเอาไว้และมักจะเป็นเหรียญซะด้วย เพราะว่าเหรียญของที่ญี่ปุ่นมีมูลค่าค่อนข้างสูง ลองคิดดูว่าเรามีเหรียญ 500 เยน (มูลค่าประมาณ 144 บาท) เราก็สามารถซื้ออะไรได้ค่อนข้างหลากหลายแล้ว

ความหลงใหลในระบบอัตโนมัติ

นักเขียน Tsutomu Washizu บอกกับทาง The Japan Times ว่าที่นี่คือประเทศที่หลงใหลในเรื่องของระบบอัตโนมัติและหุ่นยนต์ ไม่มีประเทศไหนที่จะเป็นเหมือนอย่างที่นี่ เพราะคนญี่ปุ่นส่วนใหญ่ชื่นชอบและเชื่อใจกับระบบอัตโนมัติกันทั้งนั้น

“คงไม่มีประเทศไหนแล้วที่มีเครื่องอัตโนมัติมากมายเท่าประเทศญี่ปุ่น และชาวญี่ปุ่นเชื่อถือในเครื่องจักรและระบบอัตโนมัติเหล่านี้เป็นอย่างมาก เผลอๆ จะมากกว่าคนอีก” Washizu กล่าว