เรื่อง : สุทธิคุณ กอง ทอง ภาพ : ชวรินทร์ เผง สวัสดิ์

เคยรู้หรือไม่ว่าในชีวิตประจำวันของคนหนึ่งคน สามารถสร้างขยะให้กับโลกใบนี้เฉลี่ยถึง 1 กิโลกรัม และ ใน 1 กิโลกรัมนั้นหากนำมารีไซเคิลจะสามารถเปลี่ยน เป็นเงินได้ประมาณ 8บาท ซึ่งหากคำนวณกันเล่นๆ ประชากร ไทยในประเทศที่มีมากกว่า 60 ล้านคน ก็จะสร้างขยะ 60 ล้าน กิโลกรัม เมื่อบวกลบคูณหารเป็นตัวเลขในแต่ละวันนั้นจะมาก ถึง 480 ล้านบาทเลยทีเดียว

ในขณะที่เศรษฐกิจ ทั่วโลกกำลังวิกฤต ภาคการส่งออกได้รับผลกระทบ แต่ ธุรกิจรีไซเคิลขยะในนาม “วงษ์พาณิชย์” กลับ สวนกระแสและเติบโตอย่างต่อเนื่อง เพราะตราบใดที่มนุษย์ ยังต้องกินต้องใช้ นั่นก็หมายความว่า หน ทางการเปลี่ยนขยะเหม็นๆ ให้เป็นเงินหอมๆ ย่อม ต้องคงอยู่ควบคู่กันไป!!

“ขยะคือทองคำ” เป็น ประโยคที่จุดประกายความคิดของ ดร.สมไทย วงษ์เจริญ ประธาน กรรมการ โรงงานคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิล วงษ์ พาณิชย์ ก้าวสู่ความสำเร็จอย่างสูงสุด ด้วย ความมุ่งมั่นในการสร้างรายได้ และอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมจนกลายเป็นธุรกิจต้นแบบให้กับผู้อื่นเดินรอยตาม ภาย ใต้สโกแกนที่ว่า“คิดถึงสิ่งแวดล้อม คิด ถึงวงษ์พาณิชย์”

ตลอดระยะเวลาดำเนินกิจการมากว่า 30 ปี จนได้รับการขนานนามว่าเป็น “ราชารีไซเคิล” ดร.สม ไทย ได้พัฒนาธุรกิจให้กลายเป็นระบบแฟรนไชส์ซึ่ง ปัจจุบันมีถึง 486 สาขาทั่วประเทศ โดย ผู้ที่ต้องการเป็นแฟรนไชส์ของวงษ์พาณิชย์ไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายใดๆ ทั้ง สิ้น เพียงแต่ต้องผ่านการอบรม การ คัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิลแล้วนำขยะรีไซเคิลให้กับวงษ์พาณิชย์

ในเมื่อ 1 ตำบล 1 ผลิตภัณฑ์ ยัง สามารถเป็นจริงได้ ในอนาคตผู้บริหารวัย 55 ปีจึงวาดฝัน อยากให้ 1 ตำบลมี 1 วงษ์พาณิชย์ ดังปณิธานที่ว่า “เหม็น ทำให้หอม เป็นเงินเป็นทอง”

อะไรที่ทำให้เขากล้า คิดและกล้าฝันไกลถึงขนาดนั้น WhO?ร่วมค้นหาคำตอบด้วย การเดินทางไป สำรวจสถานีรีไซเคิลสาขาวงแหวน-บางปะอิน ซึ่ง เป็นทั้งสำนักงานและแหล่งรวมขยะสารพัดชนิด แห่งหนึ่งของอาณาจักรวงษ์พาณิชย์...

//รีไซเคิล…ประหยัด พลังงาน

ขยะหลากหลายชนิดถูกแยกกองวางเรียงรายอย่างเป็น ระเบียบนั่นกระดาษหนังสือพิมพ์ นี่ ถุงพลาสติก โน่นขวดแก้ว แล้ว ยังมีหลอดน้ำที่เราใช้ดูดอยู่ทุกวันนี้อีกต่างหาก ซึ่ง ขยะที่หลายคนมองว่าไร้ค่าในชีวิต ประจำวันนั้นสามารถนำมาแยกออกได้ 8ประเภท ด้วยกัน ได้แก่ เศษเหล็ก เศษ กระดาษ ขวดแก้วอะลูมิเนียมโลหะ พลาสติก เครื่อง ใช้สำนักงาน-เครื่องใช้ไฟฟ้าเศษ อาหาร และอื่นๆ เช่น เชื้อ เพลิง เรียกว่า วงษ์ พาณิชย์ได้สร้างให้ขยะไร้ค่ากลายเป็นเงินมูลค่ามหาศาล

ดร.สม ไทยเริ่มต้นเล่าพลางชี้ให้ดูขยะที่กองพะเนินว่า สิ่ง ที่ควรรู้คือ ตลาดปลายทางต้องการใช้อะไร อาทิ โรง งานทำเหล็กเส้น ต้องการใช้เศษเหล็กไปหลอมกลายเป็นท่อนและแท่ง รีด ออกมาข้ออ้อย ซึ่งแตกต่างจากการใช้แร่ใหม่ที่ต้องใช้พลังงาน มาก เพราะต้องสกัดดินที่ปนแร่ หรือ โรง งานกระดาษไปตัดไม้นำมาต้มใช้ค่าพลังงาน 1,400 องศา กว่าจะได้มาเป็นกระดาษแต่ กระดาษรีไซเคิลหากนำมาใช้ใหม่จะลดการใช้พลังงานลงเหลือกว่า 100 องศา

“ทุก วันนี้เรามองเห็นกระดาษก็เหมือนมองเห็นป่าไม้ในเมือง นี่ คือป่าไม้ในเมืองที่ใหญ่ที่สุด ผมไปยืนดูโรงพิมพ์ของหนังสือพิมพ์รายวัน อายุ การใช้งาน 1 วัน 24 ชั่วโมง ส่ง ไปเชียงใหม่ที่บ้านหลังหนึ่ง พออ่านเสร็จแม่บ้านก็เก็บ ไม่ เกิน 3วันมีรถซาเล้งมารับซื้อเพื่อนำไปส่งให้วงษ์ พาณิชย์ อีกไม่เกิน3 วัน รถ ของวงษ์พาณิชย์ก็ขนหนังสือพิมพ์เหล่านั้นเข้ากรุงเทพฯ เป็น แบบนี้ตลอด 365 วันไม่สิ้นสุด (หัวเราะ)

“หรืออย่างส่งไปภูเก็ต วงษ์ พาณิชย์ก็ไปรอ ส่งไปที่หนองคายก็ไปรอ หรือ ถ้าเป็นนิตยสารทั้งรายปักษ์รายเดือน ก็ เป็นแบบเดียวกัน นี่คือรอบของมูลค่าทรัพยากรต่างๆ ขยะ คือทองคำ เรากำลังสร้างคนออกไป เรา อยากให้หลายๆ คนมีแนวคิดตรงนี้เพื่อออกไปทุกหมู่บ้าน ทุก ตำบล ทุกเมือง ทุก จังหวัด จนถึงหลังคาบ้านทุกๆ หลัง ให้ เขาตระหนักว่า ชนิดและส่ิงของจากขยะรีไซเคิลหลาย อย่างมีค่าเปลี่ยนเป็นเงินเป็นทองได้” ดร.สม ไทยอธิบายเพื่อให้เห็นภาพชัดเจนขึ้น

// “ขยะ” วัตถุดิบที่โลกต้องการ

ทรัพยากรบนโลกที่มี อยู่อย่างจำกัด อาจถูกมนุษย์นำมาใช้จนหมดในอนาคตอันใกล้ ดัง น้ัน แร่ต่างๆ จึง กลายเป็นความต้องการของผู้ผลิตสินค้าทั่วโลก เจ้า ของฉายาราชารีไซเคิลอธิบายว่า เหมืองแร่ทองแดง เหมือง แร่เหล็ก เหมืองแร่แมงกานีส ทั้ง หมดเป็นแร่ต้นทาง หรือเรียกว่าแร่นอกเมือง แร่เหล็กก็เอามาทำเป็นเหล็กแผ่น แร่ อะลูมิเนียมนำมาทำเสื้อสูทแร่ทองแดงเอามาทำเป็นสายไฟ และ ทั้งหมดที่ว่านี้ยังสามารถนำมาเป็นส่วนประกอบรถยนต์ได้อีก เมื่อ รถยนต์เสีย 1 คันแล้วกลายมาเป็นขยะรีไซเคิล ก็ จะถูกเรียกว่าแร่ในเมือง ซึ่งหากนำมาถอดเป็นแร่ต่างๆ ก็ จะได้ แร่เหล็ก แร่อะลูมิเนียม เป็นต้น

ปัจจุบันปริมาณสิ่ง ของเหล่านี้มีมาก จะใส่แร่มาก็ต้องใส่กล่องกระดาษ ซึ่ง กล่องกระดาษก็มาจากต้นไม้ และสามารถนำกล่องกระดาษมารีไซเคิลผลิตออกมาเป็น กล่องกระดาษใหม่ได้ทำให้ประหยัดพลังงาน ตรง นี้ก็เป็นความต้องการของโลก

“เรา เรียกความต้องการนี้ว่า ดีมานด์กระหาย เป็น ดีมานด์ที่ผิดปกติ ไม่เหมือนดีมานด์ทั่วไป ถ้า เป็นดีมานด์ปกติก็เป็นเรื่องของการซื้อขาย เป็น เรื่องของแผนการตลาดที่นำเสนอขายทั่วไป ส่วน วงษ์พาณิชย์ไม่ต้องเสนอขาย แต่จะมีลูกค้าเข้ามานำเงินมาแย่งซื้อวัตถุดิบ ขยะที่รีไซเคิล 1,400 กว่าชนิด อาทิจีน อินเดีย บัง กลาเทศ เวียดนาม พม่า ฯลฯ ที่ มีความต้องการแร่บ้านเรา เพราะเขาเห็นว่าเป็นทรัพยากรที่ถูก อย่าง เม็ดพลาสติกใหม่ๆ กิโลกรัมละ 70 บาท ถ้า เป็นเม็ดพลาสติกรีไซเคิลกิโลกรัมละ 10 บาท หรือ กว่าจะได้แร่มาทำอะลูมิเนียมต้องซื้อแร่กิโลกรัม 100 บาท แต่ ถ้าเป็นแร่รีไซเคิลจากกระป๋องตกกิโลกรัมละ 50 บาท

“เงินที่นำมาจองทางผมจะถามเลยว่าจะเอาพลาสติก ชนิดไหนหรือจะเอาทองแดง เหล็ก ชนิดอะไร ความต้องการวัตถุดิบที่ผมทำมาตั้งแต่เริ่มต้นจน ถึงวันนี้ก็ยังไม่เพียงพอต่อความต้องการอยาก บอกว่าขณะนี้เรากำลังค้าแร่ค้าทรัพยากร กำลัง ทำเหมืองแร่ในเมืองที่ยิ่งใหญ่ที่สุด เพราะ เหมืองแร่นอกเมืองที่อยู่ในป่าย่อมมีวันหมด มี ทั้งรื้อทั้งขุดมันมีวันหมดแน่นอน แต่ทุกอย่างของเหมืองแร่ในเมือง เช่น แร่ ทองแดงที่อยู่ในเครื่องใช้ไฟฟ้า แอร์